اقوام متعددی در استان
گلستان زندگی میکنند که شامل ترکمنها، فارسی زبانان، سیستانیها، بلوچها، ترکها (آذربایجانی و قزلباش)، مازندرانی و قزاقها میشوند.
لباس و زیور آلات محلی استان
گلستان و از جمله ترکمنها بخشی از جذابیتهای فرهنگی این استان است که رنگها و طرحهای آن برای گردشگران بسیار جذاب میباشد.
پوشش و لباس ترکمنها را در وهله اول میتوان به دو دسته سنتی و امروزین تقسیم کرد.
پوشش سنتیلباسهای ترکمنی از مواد گوناگونی چون ابریشم، پوست، کتان و پنبه فراهم میشد. البسه اصیل ترکمنی اعم از مردانه و زنانه از جنس ابریشم بود و لذا با توجه به اهمیت ابریشم، ارائه توضیحی مختصر در مورد تهیه و تولید آن ضروری مینماید.
پرورش کرم ابریشم و تهیه پیله ابریشم بر عهده زنان بوده است. از نخ ابریشم پارچههای ابریشمی میبافتند که در دستگاه سادهای به نام «تارا» tara عملمیآمد.
بعد از تهیه ابریشم آن را بوسیله چرخ دستی تاب داده، با رنگهای طبیعی همچون قرمزی،
انار دانه، پوستانار، بویا، نیل و دیگر گیاهان صحرایی رنگزا رنگ میکردند.
این پارچه ابریشمین غالباً در عرض تقریبی نیم متر بافته شده، طول آن تا تمام شدن چله ادامه داشت. در مبحث لباسهای سنتی، پوشاک مردان و زنان باهم تفاوتهای کمی
...مشاهده کامل متن داشت.
پوشاک سنتی ترکمنها :
یکی از عناصر مهم فرهنگ مادی ترکمنها که پویایی، اصالت و ارزش ذاتی و زیبایی ظاهری خود را در تمامی شرایط زمانی و مکانی حفظ و زنده نگه داشته است، پوشاک میباشد.این پوشاک با زیور آلات سنتی مربوطه که از رنگهای ویژه وزیبایی برخوردار است دارای تنوع و تعدد مطلوبی میباشد که نگاه هر بیننده ای را به خود جلب مینماید.
پوشش آن بر حسب مقتضیات جغرافیایی، شرایط اجتماعی، اقشار اجتماعی، سن افراد و وضعیت تاهل متفاوت است.
پوشاک مردان ترکمن
لباس اصلی مردان ترکمن، ردای بلندی است از ابریشم، که تا زیر زانوان میرسد و «دون» نام دارد. «چاکمن» بالاپوشی بلندتر از کت معمولی است که از پشم شتر بافته میشود.
«ایچمک» یا «پوستین» پوششی دیگر است که در هوای سرد مورد استفاده قرار میگیرد. پوستین را از پوست گوسفند تهیه میکنند. برای هر پوستین یا ایچمک، پنج تا هشت پوست گوسفند لازم است.
«کونیک» هم، پیراهن ساده و فاقد یقه با آستینهای بلند است که به جای دکمه، بندهایی در آن بهکار میرود. شلوار مردانه عبارتست از تنبان گشادی که رشتهای پنبهای، لیفه آن را تشکیل میدهد.
این شلوار «بالاق» نام دارد. مردان ترکمن دو نوع کلاه دارند؛ یکی «تلپک» که کلاه پوستی است با پشمهای نسبتاً بلند و «بوریک» یا عرقچین که غالباً با نقوش گوناگون، سوزندوزی میشود.
پوشاک زنان ترکمن
زنان ترکمن، پیراهنهای ابریشمین میپوشند که بیشتر به رنگهای شاد و از آن میان سرخ یا قرمز است و از این رو «قیرمیز کونیک» نام دارد. در قسمت یقه و سرِ آستین، سوزندوزی دارد.
«چابیت» هم بالاپوشی است که روی پیراهن میپوشند. شلوار زنان نیز در انتهای پاچه تا ساق پا، سوزندوزی میشود. دختران ترکمن «بوریک» یا عرقچینی دارند که با زینتآلات نقره آن را میآرایند.
وقتی دختری ازدواج میکند به جای عرقچین، پیشانیبندی جایگزین میشود که در نزد طوایف گوناگون با نامهای توپبی، هاساوا و آلیندانگی شهرت دارد.
به زیورآلات زنان ترکمن یراق میگویند و شامل کمربندی سنگین از پولکهای نقرهای، پابندها و مفصلهای متصل به هم است که با استادی آنها را تراشیده، در تسمهای چرمی نشانده و به سگکی زیبا که به یکی از پولکها میآید، بسته و دوختهاند.
گوشوارههای بزرگ، النگوها و گردنبندهای طلا و نقره از زیورآلات زنان است. از زیورآلات دیگر میتوان «گوموش» را نام برد که زیورآلات سینه است و برای پیشگیری از چشم زخم میبندند.
«طومار» هم از زیورآلات سینه است و برای نگهداری دعا بهکار میرود. «آسیق» هم زیوری است که زنان جوان بر موهایشان میبندند. زنان ترکمن زیورآلاتی نیز بر خلعت خود میدوزند.
آنها بنابر معمول، هم پیراهن پسران و هم پیراهن دختران را با این وسایل آرایش میدهند.
از آن جایی که پرورش کرم ابریشم در استان گلستان بسیار رواج دارد از این رو لباس بیشتر مردم ترکمن صحرا از ابریشم بوده و پرورش و تربیت کرم ابریشم نیز به عهده زنان ترکمن بود.
ترکمنها، پارچههای ابریشمی را در دستگاه سادهای به نام «تارا» به عمل میآورند و با رنگهای طبیعی که از پوست یا دانه انار و دیگر گیاهان تهیه میکنند، رنگآمیزی میکنند.
منابع :
http://www.wikipg.com/titles
http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=139