فورگ نام روستایی از توابع بخش
مرکزی شهرستان
درمیان است که در فاصله ١٢ کیلومتری جنوب غرب شهر اسدیه، مرکز شهرستان و ٦ کیلومتری شرق روستای بزرگ و تاریخی
درمیان و110 کیلومتری شرق
بیرجند، مرکز استان
خراسان جنوبی قرار دارد.
در منابع تاریخی به
روستای فورگ اشاره شده است که بیشتر مربوط به سفرنامه هایی است که به دوران متاخر تعلق دارند.
مهمترین افرادی که در سفرنامه‌های خود اشاراتی به
روستای فورگ دارند دکتر فوربز در سال١٨١٤ میلادی، کلنل مک گرگر در سال ١٨٧٥
ونیز فریر، خانیکف وبلو.
در سال ١٣١٢ ه.ق هستند.
روستای فورگ علاوه بر داشتن قلعه تاریخی از
بافت سنتی ارزشمندی نیز برخوردار است.
بافت روستا بر اساس شکل توپوگرافی زمین شکل گرفته و به صورت پلکانی در دامنه کوه احداث شده است و مصالح استفاده شده در شکل گیری این
بافت سنگ و خشت برای دیوارها وچوب در پوشش سقف است.
ساباط‌های
...مشاهده کامل متن متعدد و طولانی یکی از جذابیت هایی است که بافت روستای فورگ دارد. ساباط‌ها علاوه بر نقش امنیتی و هماهنگی با اقلیم در استفاده بهینه از فضا نیز بسیار موثرند.
این روستا کاملا در دامنه کوه مومن آباد واقع شده و دارای آب و هوای سرد کوهستانی است و جزء مناطق ییلاقی خراسان جنوبی به شمار می‌رود. شغل اکثر مردم این ناحیه کشاورزی و باغداری می‌باشد و دامداری شغل دوم آنها محسوب می‌شود.
زرشک مهمترین محصول آنان و شاخصه این مناطق است.
روستای فورگ پنج محله دارد که قدیمی‌ترین آنها محله حوض سراوانان است که در نزدیکی قلعه قرار دارد همچنین سرده، مسجد بلال، پایین ده و چهکاب از سایر محله‌های قدیمی به شمار می‌آید.
این روستا طی چند سال اخیر به دلیل داشتن شرایط خاص از سوی مسئولان به عنوان روستای دارای بافت با ارزش به تصویب رسیده و طرح معماری بافت با ارزش در نقاط مختلف آن اجرا شده و هنوز ادامه دارد.
در این روستا کوچه‌ها آجر فرش و دیوارها با اندود کاه گل پوشیده شده است و قدم زدن در آن احساسی خوب به هر گردشگری می‌بخشد.
فورگ به دلیل داشتن یکی از قلعه‌های بسیار زیبا و ارزشمند ایران از اهمیت خاصی در منطقه برخوردار است و دره حاصل از کوه‌های اطراف، قلعه و زیباسازی بافت روستا به فورگ، سیمایی رویایی داده است.
قلعه فورگ در جبهه شمالی روستای فورگ و متصل به روستا به همراه بافت تاریخی روستا، مجموعه ای همگون و جالب توجه و بدون تغییرات عمده در بافت سنتی روستا را به وجود آورده است, وسعت قلعه حدود ٩ هزار و ٣٠٠ متر مربع و گستردگی آن از شرق به غرب است.
فورگ از نظر تاریخی یکی از کهن‌ترین آبادی‌های شهرستان درمیان است که باتوجه به سنگ نوشته‌های بدست آمده از فورگ آن را به مظفر کیقباد نسبت می‌دهند. بر روی یکی ازسنگ نوشته هاچنین آمده است: یا الله به ناخن سنگ برکندن زکهساربه ازحاجت به نزدناسزاوار فی تاریخ 307 به خط العبد مظفرکیقباد نصره
وجود این سنگ نوشته و سنگ نوشته‌های دیگری که در فورگ وجود دارد حکایت از قدمت طولانی این روستا دارد.
فورگ به دلیل اینکه توسط فرزند کیقباد بنا شده است لذا به آن پورکیقباد می‌گفتند که بعدها پس از اینکه اعراب به ایران آمدند به فورکیقباد تغییر نام پیدا کرد و پس از آن به "فورک" و در انتها به فورگ تغییر نام داد که امروزه این روستا را به این نام یعنی فورگ می‌شناسند.
مدارک مستند و معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد در قرون متمادی قوم ساگارتی در این منطقه (قهستان) زندگی کرده اند تا آنجا که هرودت مورخ بزرگ در قرن پنجم پیش از میلاد به این قوم اشاره کرده است و درباره آنها می‌نویسد " آنها در ردیف اقوام شرقی هستند و از سکنه ساتراپ چهاردهم هخامنشیان به شمار می‌روند" در دوره ساسانیان منطقه قهستان ایالتی بوده و در بین شهرهای بزرگی چون هرات و نیشابور که علاوه بر آبادانی و داشتن روستاهای حاصلخیز، مردمان و جنگ آورانی با استعداد و سلحشور داشته است که این مردمان همیشه مایه دلگرمی حکومت مرکزی و منشا قدرت در این حوزه محسوب می‌شده اند.
مورخان فتح شهرهای خراسان توسط مسلمانان را سال 22 هجری قمری و بعضی دیگر 29 هجری قمری ثبت نموده اند.
در آن سال‌ها حکمرانان منطقه قهستان سران قوم هیاطله بودند که در مصاف با اخنف بن قیس سردار مسلمین شکست خوردند و در نتیجه سرزمین قهستان فتح شد از آن به بعد خلفای عباسی مدت زیادی بر این منطقه حکم راندند.
ولی از زمان حسن صباح تا پیدایش قوم مغول حکومت قهستان در دست امرا و حکام اسماعیلیه بود. منطقه قهستان یکی از مراکز عمده و بعد از الموت، مهمترین مقر حضور فدائیان اسماعیلیه بوده است؛ موقعیت خاص منطقه یعنی دوری از مرکز حکومت و وضعیت طبیعی و کوه‌های بلند و صعب العبور از مهمترین علل جذب فدائیان اسماعیلیه بوده است.
در سال ١٣١٢ ه.ق مؤلف کتاب عین الوقایع از ناحیه درمیان و قلعه فورگ دیدن کرده و آن را چنین توصیف کرده است: قلعه فورگ روی کوهی است که با آجر پخته، دیوار و برج آن را به طور محکم ساخته اند و پایه بنای آن را سنگ چین کرده اند و دو شیر حاژی در اطراف خود داشته با دو خاکریز که قطر هر یک پنج ذرع است.
منبع:
http://iransara1389.blogfa.com/post-796.aspx
http://www.sayekhis.ir/tourism/about-castle-forg-photo.html
http://www.khorasannews.com/News.aspx?id=5593245&type=1&year=1392&month=11&day=3
http://www.yjc.ir/fa/news/2629059
