آرامگاه سید غلام رسول

آدرس : بلوار شهید ریگی- روبروی راهنمایی و رانندگی - آرامگاه سید غلامرسول
جاذبه تاریخی و زیارتی سید غلام رسول با قدمتی قریب به هزارسال با شماره 1559/3 به ثبت آثار ملی رسیده است. در خصوص شرح حال ایشان روایات مختلفی نقل شده که بعضا با اغراق آمیخته است .
نام اصلی وی "سیدنا محمد" مردی صالح و مورد عنایت مسلمانان هند بوده است .او که اصالتا ایرانی بوده با هدف ازدواج با زنی ایرانی به چابهار سفر می‌کند.
آرامگاه سید غلام رسول
اما در شب عروسی به دلیل کسالت در بستر مرگ افتاده و ساعاتی بعد جان می‌سپارد.او در واپسین لحظه‌های زندگی وصیت می‌کند پس از مرگش هرگز سوگواری نکنند و در عوض ناکامی اش از زندگی به مدت 10 شبانه روزبه جای سوگ برایش شادی و دست افشانی کنند .
این مراسم هر ساله از 15 ذیقعده به مدت 10روز انجام می‌گرفته اما در حال حاضر برگزار نمی‌شود .نحوه اجرای مراسم به گونه ای بوده است که در صبح روز اول و دوم ، حیاط آرامگاه به وسیله زنان جارو زده می‌شد و مردها با لباس پاکیزه به فراهم کردن بساط جشن می‌پرداختند.
گفته می‌شود قوالان پاکستانی ،رقاصان هندی و خوانندگان سیاه و مهمان نوازان بلوچ به هر طریقی در این شادی خدمت می‌کردند .زنان مسن به داخل آرامگاه رفته تا شفاء دردمندان و نیات دیگر بخواهند .
این مراسم در 3 نوبت صبح ،عصر و شامگاه اجرا می‌شده است .برخی افراد معتقدند این مزار متعلق به یک مطرب دوره گرد (لوطی) است .
مقبره با دیوارهای سفید رنگ به سبک معماری هندی ساخته شده که دروازه ورودی آن در ضلع غربی حیاط واقع است . عبارات "لااله الا الله" ،"یا محمد (ص)" ،"یا علی (ع)" و نقاشی از طبیعت در دیوارها و غیره جلب توجه می‌کند .
ورودی آرامگاه در سمت راست بنا واقع گردیده و پیرامون بنا را صحن حیاط فرا گرفته است، ،‌در محوطه حیاط مقابل آرامگاه صفه‌ایست با ارتفاع 1 متر که چهار پله سطح حیاط را بر بالای آن متصل میسازد که اندودی از کاهگل نمای آن را در بردارد و بر وری صفه مقبره‌ایست.
قسمت غربی صفه آرامگاه واقع شده است که دارای یک پیشخوان مسقف با تنیرهای چوبی و حصیری و چند ستون چوبی است که با 5 پله به سطح حیاط میرسد.
پیشوان چندان قدمتی ندارد و فرم آن نشانگر الحاقی بودن آن بعد از مدت زمانی به آرامگاه بوده است
در ورودی اصلی آرامگاه در میانه و ضلع غربی پیش خوان است، ملحقات پیش خوان شامل طاقچه‌های کم عمق با تزئین گچ می‌باشند که در فرم دالبر پشت سر هم بالای طاقچه‌ها را زینت داده‌اند و سپس نوعی قوس جناغی بر بالای تزئینات گچی تعبیه شده است.
بر روی دو دیوار جنبی ورودی می‌توان آثار تزئینات هندسی ئو از جمله ستاره‌های هشت گونه را یافت که تا بالا ادامه یافت و در زیر اینها دو جا شمعی کوچک و ظریفی تعبیه شده است.
در ورودی آرامگاه اندکی بداخل فرو نشسته و عمقی را شامل شده است که در عمق سردردی با سقف جناقی زده شده استو بر پیشانی ورودی می‌توان تزئینات نقاشی الوان با طرحهای نقوش ستاره‌ای و مشبک را ملاحظه نمود.
از ظواهر امر چنین برمیآید که نمای دور تا دور و داخل آرامگاه دارای نقاشی‌های جالبی بوده است و فرم پلان نیز نشانگر اینست که در طو.ل عهد صفوی تغییر و تحولی در چهار چوب اولیه بنا انجام شده استو چند لایه گچی ب انقاشی‌های دیواری فضای داخل امامزاده این مسئله را روشن میسازد.
پلان بنا بصورت چهار طاق مربعی است که به صورت هشت ضلعی و سپس بدایره تبدیل شده است و گنبد بر روی آن قرار گرفته است که از بیرون در راس نقش ستاره گسترده‌ای نقش یافته‌است.
ساقه گنبد استوانه است و طرحی از چند ستاره در داخل هم بر گنبد از درون نقش شده است و حکایت از دو پوشه بودن گنبد می‌نماید سقف گنبدی از داخل با گچ سفید شده و نقاشی‌ها بر روی گچ‌سفید است.
دوره زیر گنبد نیز دارای نواری از تزئینات نواری و هندسی و گیاهی است که با رنگهای زرد و قرمز و آبی بصورت گل و گیاه و ستاره دیده یم شود. گنبد با قرار داده شدن ترمبه‌های بر روی هشت ضلعی و گوشواره‌هایی که در فواصل اضلاع و ترمبه‌ها زده شده است پایه گرفته و تزئینات جالب نقاشی و طراحی قرنیس در داخل ترمبه‌ها که هر کدام دارای طاقی جناقی است جالب توجه است سطح روی گوشواره‌ها را با نقاشی تزئین کرده‌اند که در کادرهای لوزی شکل، گل‌های ستاره‌ای شکل را طرح کرده‌اند و با رنگهای زرد و قرمز و نارنجی و کرم تظاهر یافته‌اند.
در کنار ترمبه‌ها بر بالای چهار طاقی بنا چهاتر نور گیر با پنجره مشبک قرار گرفته است که قسمتی از ور داخل مقبرذه را تامین می‌نماید. آنچه که بیشتر مورد توجه است طرحهای ستاره‌ای شکل است که بمقادیر زیادی یافت میشود.
می‌دانیم که مهر یا میترا بعنوان خدای خورشید مورد توجه بوده و در میان هندیان و ایرانیان باستان نیز مورد تقدس قرار داشته است و استفاده از طرح خورشید همراه با نقاشی روی گچ و قالب گیری طرح خورشید بر بام گنبد نیز می‌تواند دلیلی بر این ادعا باشد که بنا یکم بنای کاملا ایرانی با اسلوب و طذحهای خاص ایرانی است بخصوص که تا حدودی از معماری سلجوقی نیز الهام جسته است و کلیه نقاشی‌ها و منضمات داخل بنا از دوره صفوی ببعد است.
در بالای طاقچه‌ها و طاق‌نما نیز طرحهای هندسی بچشم میخورد که بی شباهت به طرحهای ستاره‌ای نیست.
ورودی آرامگاه از ضلع شرقی است، محراب آن در سمت جنوب و در ضلع غربی طاق نمایی با تزئسینات مقرنس‌ها است که در داخلش با گچ کلمات لا الله الا الله،‌یا محمد ، یا علی و غیره را بر روی نقش گلها طرح اندازی کرده‌اند.
دور نمای ضلع شمالی روبروی محراب نیز طاقنماهایی است که با تزئینات مقرنس‌ها که نذرگاه امامزاده است و محل روشن کردن شمع.
مقبره در میانه بنا واقع شده است و بر رویش صندوقچه‌ای و بر فرازش حجله چوبین با تزئیانت هندسی و زینت‌های بلوچی که روشنگر روایت عروسی سید نا محمد است که بر این نخیل دخیل همی بندند و نذرشان ادا مایند.
در محوطه پیرون آرامگاه در سمت شرقی مخحل قبرستان است که از دیرباز مرگانشان را در آنجا دفن میکرده‌اند.
در نمای بیرونی امامزاده در چهار گوشه چهر مناره کوتاه است و نیمدایره‌های پی هم فاصله بین چهار منار را پر کرده که گچی می‌باشدئ و رنگ سفید آن در میان انبوه خانه‌های گلین چشم را خیره میسازد و هم چون درخت گل یاسی در کویر و سن و ماسه بر تارک بندر چاه بهار بگونه‌ای استوار باقی و هر سال هزاران زائر را به جانب خویش میکاند که بازگو کنده حکایت ایمان و اعتقاد مردم به مرجع و ملجائی است.


منبع :
http://miras-chabahar.blogfa.com/
http://chabahar.org/
www.tebyan-zn.ir/detailed