پل تاریخی سالار در ۲۰ کیلومتری جاده
تربت حیدریه -
رشتخوار و در سمت چپ این جاده قرار دارد. این اثر تاریخی از جمله بناهای
دوره قاجاریه است که روی رودخانه کال سالار و بین روستاهای سنگان و ملک آباد احداث شده است.
این رودخانه فصلی که از کوههای بکاول و کامه علیا سرچشمه میگیرد پس از عبور از شرق تربت با رودهای صبی و سهل آباد همراه شده و به اراضی جنگل میرسد و پس از آن با کال مقبره و کال دو نخ که از کوههای کیبر میآید به هم میپیوندد و کال شور را تشکیل میدهد و سپس به کویر نمک میریزد.
طول رودخانه سالار از سرچشمه تا سه راهی مذکور بیش از 140 کیلومتر است ، شروع ساخت پل سال 1298 هجری شمسی است و در سال 1300 هجری شمسی افتتاح شده است.
این پل به همت حسن سالارخان یاور از خوانین
دوره قاجار منطقه ساخته شده ، این پل حدود 80 سال قدمت دارد و معمار آن مرحوم آفرنده معمار آستان
قدس رضوی بوده است .
پل سالار با طول حدودا 75 متر و عرض 5/6 متر و ارتفاع 7 متر دارای 7 دهانه است که طول دهانهها از دهانه
مرکزی به طرفین کاهش مییابد . مصالح پل شامل سنگ و آجر است که ابعاد آجرهای آن 6×20×35 سانتی متر
...مشاهده کامل متن است ، از ملاط ساروج نیز در ساخت این پل استفاده شده است .
پایههای این پل از سنگ هستند که با ظرافت روی هم چیده شده اند و آب برهایی که پایهها را درمیان گرفته اند و روزگاری رو در روی کال سالار قرار گرفته بودند به شکل سه گوشند و طرفی که پشت به آبند نیم دایره ای اند.
در دو طرف دهانۀ برگ پل کال سالار دو دریچه در بالای دهانۀ میانی به صورت قرینه بنا شده اند که علاوه بر زیبایی بیشتر پل در سرریز شدن آبهای طغیانی از خود وکاهش فشار پل بر روی پایهها نقش داشته اند.
پل کال سالار به بواسطۀ وجود چشمه طاقها و تزیینات زیبایش در میان اهالی این منطقه به سی وسه پل رشتخوار نیز معروف است. پل کال سالار که روزگاری گذرگاهش پذیرای کاروانیان و رهگذران تربت حیدریه به رشتخوار بود اینک جوار یک پل جدید تنها ناظریست بر این عبورو مرورها.
این بنا در فروردین ۱۳۸۲ به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده است.
منبع:
http://www.khorasannews.com/
http://3hezar.ir/
http://www.negahmedia.ir/