آب و هوا

توضیحات

ویرایش
اقلیم : سرد
شهرستان آشتیان در استان مرکزی و بین رشته کوه البرز و زاگرس واقع است این شهرستان در 85کیلومتری شمال شرقی اراک واقع شده. شهرستان آشتیان در ارتفاع 1791متری از سطح دریا قرار گرفته است.
شهرستان آشتیان دارای یک نقطه شهری آشتیان ...مشاهده کامل متن و یک بخش مرکزی و 3 دهستان و 40 آبادی دارای سکنه می‌باشد که از این تعداد 28 آبادی دارای 20 خانوار و بیشتر هستند.
تاریخچه شهرستان آشتیان:
با توجه به اسناد و مدارک موجود و مطالعه متون قدیمی و معتبر تاریخی و جغرافیایی،می توان گفت که شهرستان آشتیان حدوداً همان رستاق ورة کهن،و شهر آشتیان نیز همان اشتجان(اشتگان)،یکی از دیه‌های کهن ورّه است.ذکر نام روستاهای وره فراهان و طبرس(تفرش)در کنار هم،زیر عنوان مضافات قم،در البلدان یعقوبی نیز این سخن را استوارتر می‌سازد.
قدمت شهرستان آشتیان به پیش از ظهور اسلام میرسد و می‌توان گفت از نظر تاریخی این سابقه به 30 قرن می‌رسد.زیرا:شواهد نشان می‌دهد که مردمان این دیار مدت زمانی آیین زرتشت را پیروی می‌کردند و ظهور زرتشت هم طبق اعتقاد برخی از تاریخ شناسان و اوستاشناسان به 800 تا 1100 سال پیش از میلاد مسیح(ع)می رسد،طبق اظهارات مؤلف تاریخ قم این شهر را کیخسرو آباد کرده است.در آشتیان حدود 16 آتشکده وجود داشته که معروف‌ترین آنها آتشکده «ورّه» بوده است.فتح آشتیان نیز به دست نیروهای اسلام در سال 1323و24(ه.ق)در روزگار خلیفه دوم انجام گرفته است.
این شهرستان از شمال به تفرش و قم و از جنوب به اراک و محلات محدود گشته و 1348 کیلومتر مربع مساحت دارد که از این لحاظ کوچکترین شهرستان استان مرکزی است.
شهرستان آشتیان دارای 1 شهر، 1 بخش و 3 دهستان به مرکزیت آشتیان است. این شهرستان به علت ارتفاع نسبتاً زیاد، دارای زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل می‌باشد .
به طوری که میانگین دما در زمستان صفر و در تابستان 6/22 درجه سانتی گراد گزارش شده است. دمای میانگین سالانه نیز برابر با 9/10 درجه سانتی گراد و تعداد روزهای یخبندان نیز به 135 روز رسیده است.
این شهرستان از لحاظ تپوگرافی در دامنه ارتفاعات کوههای مرکز استان واقع شده و از جنوب به دشت فراهان و کویر میقان منتهی می‌شود . از ارتفاعات معروف آن کوه رفا قاسم کش » بین آشتیان و تفرش را می‌توان نام برد.
این شهرستان در سال 75 حدود 21334 نفر جمعیت داشته که 2/29 درصد آشتیان و مابقی در روستاها ساکن بوده اند . سوغات آن را صابون، انگور، گردو و بادام خشک تشکیل داده و کشاورزی، دامپروری، فعالیت غالب ساکن در روستا است.
شرایط مذهبی :
مردم شهرستان آشتیان بسیار مذهبی و اکثریت مطلق مسلمان شیعه مذهب هستند.
گروههای مذهبی :
بنا بر آمار نامه سال 1375 حدود 99 در صد جمعیت شهرستان آشتیان را مسلمانان و شیعیان اثنی عشری تشکیل داده و اقلیتهای منطقه را زرتشتیان 8 صدم درصد و اقلیت مسیحیان نیز 1 صدم درصد جمعیت این شهرستان را تشکیل می‌دهند.
ویژگیهای معماری؛
ویژگیهای معماری منازل سنتی شهر آشتیان :
معماری بافت سنتی شهر آشتیان اساساً درون گرا و دارای حیاط مرکزی می‌باشد.مصالح به کار رفته در منازل سنتی :خشت ، کاهگل، تخته، نی، چوب، گچ، پردو و سنگ .
تهویه هوا:
در سقف مساکن بافت سنتی در یچه ای به نام « باجه » عمل تهویه هوا را انجام می‌دهد.
نورگیری منازل:
نورگیری فضای داخلی خانه‌ها نیز از طریق پنجره‌های چوبی کوچک میسر می‌شود. زیر طاقی:زیر طاقی یا دالان ساباط در معماری ویژگی است که در معماری و ساخت بافت قدیم شهر آشتیان به کار رفته است.گنجه: فضایی کمدی شکل در دیوار اتاقهای منازل که جهت نگهداری وسایل مختلف کاربری داشته و دارای دو درب چوبی دو لنگه می‌باشد.
فضاهای اصلی خانه ای سنتی منطقه آشتیان:
تالار اتاق مهمان،اتاق نشیمن،آشپزخانه،ایوان(هال)،مهتابی،بالاخانه،تندورستان(محل پخت نان)،
پستو،حیاط( حصار )،کامبار(انبار کاه)،سیزان(محل نگهداری دام)،انباری،حوض خانه ،دالان ورودی،کنارآب(توالت).
تاپو:
در برخی مساکن سنتی فضائی مکعب شکل که از گل ساخته شده وجود دارد که کاربری آن جهت ذخیره غلات بویژه گندم می‌باشد.
جغرافیای سیاسی:
شهرستان آشتیان یکی از شهرستان‌های استان مرکزی است که با 1192 کیلومتر مربع مساحت، در شرق استان مرکزی واقع شده است و مرکز آن هم شهر آشتیان است که در مجموع 9/3% مساحت کل استان را در بر می‌گیرد.
و در رتبه هشتم قرار دارد، این شهرستان دارای یک بخش ، 3 دهستان و 37 روستا می‌باشد. اسامی آن‌ها شامل : بخش مرکزی ، دهستان سیاوشان دهستان کرگزان دهستان مزرعه نو می‌گردد.
این شهرستان در تاریخ 8/ 12/ 56 از تفرش جدا و به شهرستان تبدیل شده است.
موقعیت طبیعی:
در منطقه بررسی شده شهر آشتیان و روستاهای گرگان و بهارستان دارای موقعیت کوهپایه ای و بافت قدیمی روستای کردیجان در دامنه کوه و نقاطی چون محسن آباد تشکیل شده است.
عوارض طبیعی مهم:
آشتیان با ارتفاع 2100 متری یکی از مراتع‌ترین نقاط شهری استان بوده و معروفترین رشته کوههای آن رشته کوههای گرگان و هزار خانی ومرتفع‌ترین قلل آن کوه کلا به ارتفاع 3086 متر و قلل میراب دو میل ورف قاسم کشه میباشند.
منابع آب:
مهمترین منابع آب منطقه رودخانه فصلی آشتیان آهو و چند رودخانه فصلی دیگر به همراه تعداد محدودی چشمه سار می‌باشد. همچنین منابع زیرزمینی این منطقه شامل تعداد قابل ملاحظه ای رشته قنات و چاههای عمیق ونیمه عمیق می‌باشد.
جریانهای عمده باد:
باد قم که از شرق می‌وزد و باد موسوم به باد همدان که در فصل سرما از طرف غرب به شرق می‌وزد جریانهای عمده باد در منطقه می‌باشد.
پوشش گیاهی:
گونه‌های غالب پوشش گیاهی منطقه عبارتند از :
ورک، جارو وحشی، گون، چرخک، اسپند، نعنا، پونه، تنگس، آبشان و اسپرس.
پوشش جانوری:
پوشش جانوری شهرستان آشتیام متشکل از حیواناتی چون:
گرگ، شغال، خرگوش، گنجشک، مار، بلدرچین، کلاغ سیاه، کبوتر، کبک و سار و پرندگان مهاجر
فنون و صنایع دستی ؛
مشاغل سنتی و دستی باقیمانده در محل شامل مشاغل:
آهنگری، نجاری، صابون پزی، و مسگری بوده و سابقاً در محل سفالگری، آجرپزی و آهک پزی نیز وجود داشته است .سوغات آشتیان که در استان مرکزی و حتی استانهای همجوار معروفیت فراوانی دارد، «صابون آشتیان» می‌باشد .
مواد لازم برای تهیه صابون آشتیان:
پی( چربی حیوانی)، نمک ،آب ،سود سوز آور.سابقاً به جای سود سوز آور از گیاهی به نام قلیاب استفاده می‌شده است.
صنایع سنتی و دستی محل:
قالی بافی، جاجیم بافی، نمد مالی و پالان دوزی. سابقاً پارچه بافی و گلیم بافی نیز در منطقه رواج داشته است.
قالی بافی:
نقشهای قالی شهرستان آشتیان:
گل ماهی،چهار ماهی،ترنج،شاخ بزی،خشتی،شکار گاهی و بوته.
خرسک:
سابقاً نوعی قالی در آشتیان به این نام بافته می‌شده است.
جاجیم بافی:
تنها در روستای گرکان و آن هم به ندرت انجام می‌گیرد.
نمد مالی:
تنها نمد مال منطقه ساکن روستای انانجرد بوده و تولیدات آن عبارتند از:
نمد زیرانداز،کپنک و کلوچه(نوعی پوشاک چوپانان)و کلاه نمدی.
گلیم بافی:
امروزه در محل برای بافت گلیم از کهنه پارچه‌های رنگی به عنوان پود گلیم استفاده می‌شود. پشم ریسی:پشم ریسی از مشغله‌های روزانه زنان محل است.
چله یا جلک و چرخ پشم ریسی ، عمده ابزار سنتی پشم ریسی منطقه می‌باشند.
ابزار و وسایل سنتی باربندی در شهرستان آشتیان :
شاره،تور،شاه تور،ابا،کودکش،هور،تاچه،خورجین،چوبس،طناب،گونی،پشکه .
صنایع و معادن
مهم‌ترین صنایع در این شهرستان کارخانه‌های مربوط به تهیه خشکبار و کارخانه صابون سازی است. معادن سرب و روی در حوالی آشتیان وجود دارد. بازرگانی در این شهرستان در راستای فعالیت‌های کشاورزی و دام‌داری قرار دارد.
از مهم‌ترین صادرات این شهرستان می‌توان صابون، محصولات کشاورزی، انواع‌میوه‌های باغی و انواع فرآورده‌های دامی (پوست، پشم، گوشت) و خشکبار را نام برد.
کشاورزی و دام داری
آشتیان در اثر وجود خاک‌های قهوه ای و آب کافی از نظر کشاورزی وضع بسیار مطلوبی دارد. منابع آب کشاورزی این شهرستان رودخانه و چاه‌ژرف بوده اما نوع کشت بیش‌تر دیمی است.
مهم‌ترین اقلام کشاورزی و باغداری آشتیان گندم، جو، بنشن، تره بار، نباتات علوفه ای و انواع میوه از قبیل انگور، بادام، گردو، سیب، زرد آلو، آلبالو، گیلاس و گلابی است که بیش‌تر صادر می‌شوند.
بادام و گردوی این منطقه به صورت خشکبار به سایر نواحی ارسال می‌شود. دام‌داری و دام‌پروری از فعالیت‌های مهم شهرستان آشتیان محسوب می‌شود. پرورش دام در این شهرستان بیش‌تر شامل گوسفند، بز، گاو بوده که توسط عشایر و روستاییان صورت می‌گیرد.
علاوه بر آن پرورش طیور به دو شیوه سنتی و صنعتی شامل پرورش مرغ و خروس، اردک، غاز و بوقلمون می‌شود که علاوه بر رفع نیازمندی‌های محلی مقادیری نیز صادر می‌شود.
پوشاک محلی:
پوشاک محلی مردان شهرستان آشتیان؛
سرپوشها:
کلاه نخی ،کلاه دوره دار ، کلاه پشمی،کلاه نمدی.تن پوشها: پیراهن، شلوار بندی، جلزقه، آلخالق، قبا.
پاپوشها:
گیوه ،ارسی، گالش.
پوشاک محلی زنان:
سرپوشها:
چارقد،عرقچین، پیشانی بند.
تن پوشها:
پیراهن، پاچین ، شلوار، شلیته ، شلوار قری ، آلخالق ، جلزقه.
پا پوشها:
نعلین ، کفش ساغری ، گیوه.
آئینهای سنتی؛
بازیهای ویژه شهرستان آشتیان:
آلاچین بازی(الک و دولک)، کلا ورداری، خرپشتک ، اوچ تاش، یارمالاق، کلاغ پرک، درنه بازی، توپ چرخی ، کپه،قاپ بازی،کمربندی بازی،دوزبازی.بازیهای اوچ تاش و یارمالاق بازیهای مشترک بین دو گروه جنسی بوده و سایر بازیها ویژه جنس مذکرند.بیشتر بازیهای محلی شهرستان آشتیان بر مبنای گروهی بازی شده و خصوصیتی رزمی دارند.
بازیهای ویژه مراسم و مناسبتها در آشتیان:
چوب بازی، چوب بازی شاهسونی، اول اولینه، ییریک.
موسیقی محلی:
موسیقی در محل به ویژه در بین اقوام خلج منطقه جایگاه ویژه ای دارد .سه مقام محلی که در روستاهای خلج نشین شایع‌تر است عبارتند از : کور اوقلی،لری ، پاپتی.در بین اقوام فارس زبان منطقه مقامهای چوبی، یلدی و دستمال بازی رایج می‌باشند که مختص رقص و جشنها می‌باشند.
رقصهای محلی:
انواع رقص محلی شهرستان آشتیان:
رقص چوبی(نوعی رقص جمعی با حرکات موزون)،رقص کردی(نوعی رقص جمعی با حرکات موزون پا)،چوب بازی(در اصل نوعی رقص نمادین رزمی است)،دستمال بازی(رقص زنان محل).
آئین سنتی تولد:
معمولاً در شهر آشتیان چند ماه قبل از تولد نوه دختری ،خانواده مادر بچه مقداری لباس، گهواره و بیشتر لوازم مورد نیاز نوزاد را تهیه می‌کنند که به آن لباس چلگی می‌گویند.

موقعیت اجتماعی و فرهنگی :
منطقه‌ی آشتیان نه تنها زادگاه مستوفیان و منشیان زبردست وکاردان ، بلکه مولد ارباب معرفت وفضل وادب بوده است . یکی از مسایل عمده فرهنگی دوقرن اخیر آشتیان پی ریزی وشکل گیری کانونهای علم ودانش بوده است.
مردم منطقه به سفره داری ، مردم داری وکاردانی معروف ومشهور هستند واز همه بارزتر اینکه رجال ونامدارانش انسانها یی هستند برخاسته از طبقه محروم که با روحی تلاشگر توانسته اند در زمینه‌های گوناگونی ازجمله شاعری تاریخ نگاری عرفان ، منشی گری ، اجتهاد، نویسندگی وپزشکی و ... به جایگاه شایسته ای دست یابند.
این شهرستان افتخار دارد درزمانی که عفریت جهل و بی سوادی در ایران بیداد می‌کرد، مشعل دار علم و دانش بوده باشد . جشن محوبی سوادی افراد زیر 50سال بعنوان دومین شهر کشور دربهمن ماه 85در این شهرستان برگزار گردید.

منبع :http://www.aiau.ac.ir/
http://ashtian59.blogfa.com/
http://karimaneh.persianblog.ir/
http://www.mehrnews.com/
خانه عبدالعظیم قریب

خانه عبدالعظیم...

گَرَکان روستایی است در بخش مرکزی شهرستان آشتیان . این روستا در 76 کیلومتری اراک و در نزدیکی تفرش قرار دارد. منزل استاد دکتر عبدالعظیم قریب، که میزبان سه پدر علم ایران بوده است مربوط به دوران قاجار می‌باشد و در زمینی به مساحت ۷۱۵ متر مربع واقع شده است. علاوه بر «دکتر عبدالعظیم گرک...

اطلاعات | نقشه
منطقه شکار ممنوع کلاهه

منطقه شکار ممن...

پنج منطقه در استان مرکزی به دلیل شاخصه‌های ویژه‌ای که دارند، تحت مدیریت و حفاظت محیط زیست استان به عنوان مناطق شکار ممنوع نام‌گذاری شده‌اند که یکی از این مناطق، منطقه کلاهه آشتیان می‌باشد. زیستگاه طبیعی کلاهه در شمال شهرستان آشتیان قرار دارد و وسعت آن معادل ۱۹ هزار و ۱۲۶ هکتار می‌باشد ...

اطلاعات | نقشه
روستای آهو

روستای آهو

"روستای نمونه گردشگری آهو" از غرب به گَرَکان و از شمال به تفرش و از شرق به روستای فوجرد منتهی می‌شود. درغرب این روستا کوه « کله پشته» ، «همواره پنبه زار»، «کدوک راچان» و «کوه میراب» قرار دارند. آهو نهرها وچشمه‌های زیادی دارد . باوجود اینکه باغها و زمینهای کشاورزی روستا اغلب در خارج ...

اطلاعات | نقشه

نظر شما درباره آشتیان

برای ارسال نظر باید وارد سایت شوید