روستا حیرت یکی از روستاهای زیبا و دوست داشتنی است که حدود 50 کیلومتری شهر بندری
نوشهر واقع شده است . این روستا از شمال به روستاهای گندیسکلا و لشکنار، از جنوب به روستای دشت نظیر، از مشرق به روستای عالیدره و از مغرب به روستای کینس امتداد می‌یابد.
روستای زیبای حیرت دارای مردمانی خون گرم و مهمان نواز است که همانند سایر مردان مازنی به کشاورزی و دامداری امورات می‌گذرانند.
حیرت دارای آب وهوایی بسیار مطبوع ودلپذیر وهمچنین معتدل و مرطوب میباشد. زمستان‌های این منطقه بسیار سرد و با بارش برف همراه است و دارای تابستان هایی معتدل و مرطوب است .هوا در اکثر مواقع نظم فصلی ندارد و به همین علت نمی‌توان آن را به وضوح در یکی از گروه‌های فصلی قرار داد.
.
میزان بارندگی و تنوع جانوری در این باعث شده مردم منطقه به امر کشاورزی ، زراعت و باغداری ودامپروری بپردازند.
این روستا دارای مردمانی خون گرم و مهمان نواز است .به علت رطوبت کم و شرجی نبودن آب و هوای این روستا هر ساله در کلیه فصول سال شاهد حضور مهمانان بسیار گرانقدری از سراسر کشور در این روستا هستیم.
در این روستا گلهای زینتی و میوه‌های فصلی به وفور یافت می‌شود.
دین مردم روستا اسلام و مذهبشان شیعه میباشد. لهجه مردم
روستای حیرت اکثرا مازندرانی و عده ای هم که از روستا مهاجرت
...مشاهده کامل متن کرده اند فارسی است و لهجه خاصی را نمی‌توان به عنوان لهجه مردم روستای حیرت نام برد .
کوهها و رودخانه‌ها :
علاوه بر کوه هایی کم و بیش مرتفع و سرسبز ،رودخانه دلم که در کنار این روستا در جریان میباشد.
روستا حیرت دارای چشمه‌های آب گرم زیادی میباشد که هر ساله جمعیت زیادی را به خود جلب می‌کند.
رودخانه دلم رود که یکی از دو شاخه اصلی رود چالوس میباشد و به دریای مازندران می‌ریزد قابل ماهیگیری است و انواع ماهیها بویژه قزل آلای حیرت در آن یافت می‌شود.
چشمه‌های آب گرم دلم معروف به لارو چشمه‌های متعدد کچل، کنسنو، سر چشمه، دل دل چشمه، کچیک چشمه، گته چشمه، دروزن چشمه و چشمه‌های درلو دره و چشمه‌های متعدد ازرچال و.صدای آب و همچنین صدای گوشنواز پرندگان از طبیعت بکر این روستا سخن می‌گویند.
شالیزارهای بسیار زیبای روستای حیرت در دو منطقه دلم در مجاورت روستای کینس و خورشید آباد در مجاورت روستای دشت نظیر قرار دارد ، رودخانه ای که از میان این مزارع می‌گذرد علاوه بر این که آب مورد نیاز این شالیزارها را تامین می‌نماید جلوه بسیار زیبایی به این منطقه داده که چشم هر بیننده ای را مجذوب خود خواهد کرد .
کوه پرشن در جنوب غربی روستا پوشیده از جنگل انبوه میباشد و غروب‌های بسیار دل انگیز و زیبایی دارد که واقعاً وصف ناپذیر است.
تپه پی قلا در این تپه نمایی بسیار زیبا از روستای‌های منطقه و حتی کلاردشت را می‌توانید به تماشا بنشینید و از این همه زیبایی هایی که خداوند آفریده نهایت استفاده لازم را ببرید .
تپه گردنک مشرف بر روستا است و در بالای تپه تمام زیبایی روستا را می‌توانید یکجا مشاهده کنید .افق در اینجا معنای زیباتری دارد.
روستای حیرت دارای پنج بخش میباشد که عبارتند از : گته محله ، اکرشت ، قسبونی سر ، مسیح آباد و زاربن
فرهنگ عامه مردم :
مردم روستا برای حق نان ونمک احترام قائلند و احترام خاصی برای افراد مسن و بزرگتر از خود قائلند .در این روستا به علت بافت عمیق خانوادگی زنان از مردان رو نمی‌گیرند تمام عقد‌ها در اینجا عقد دائم است.
و ازدواج بین جوانان این روستا بسیارمتداول است . عروسی معمولاً در دو روز برگزار می‌گردد و تمامی اهالی روستا دعوت می‌شوند و از آداب و رسوم سنتی در اکثر عروسی هااستفاده می‌شود .
زنان بیشتر از مردان برای تامین هزینه زندگی و خانواده تلاش می‌کنند . اکثر زنان قبل از شروع کار روزانه نان گرم و تازه ای را برای خانواده می‌پزند.سپس بجز خانه داری در گله داری و کشاورزی دوش به دوش مرد خانه خود کار می‌کنند .
آسیا کردن گندم ، سفید کردن خانه ، شکستن هیزم برای تنور ، دوشیدن گاو ، جالیز کاری ، کاشتن سبزی ، ازجمله وظایف زن در چنی قبل محسوب می‌شد .
الف: خوراکیهای محلّی
آش رشته
آردیم آش
آش یا پلو که از بلغور گندم درست کنند
انجه پلایا انجه آش
سبزیجات پخته با عدس
پیشت واش
آش با قراقروت
تچ ماچ
پلو با لوبیا ،چغندر ،سیر داغ وقراقروت
ترش پلا
کشک و چغندر
چنگل کشک
آش دوغ
دو آش
حلیم کدو با عدس
کدو قلیه
کدو آب پز
کدو هکشی
پلو با شیر
گرما س پلا
پلو با ارزن و کشک کوبیده
گورس – آش پلا
پلوی ارزن
گورس پلا
ب: ا نواع نان
معمولاً نان در هر خانه ای بطور مستقل و خصوصی تهیّه می‌گردد .
هر خانه ای یا هر چند خانواری برای خود یک تنور دارند ولی علاوه بر نانهای معمولی و همیشگی نانهای دیگری هم در این دهکده پخته می‌شود که عبارتند از :
1- کلوا نانی که زیر خاکستر تهیّه می‌شود
2- کماج نانی که به آن شیر،سرشیر،روغن می‌افزایند
3- کلاس نانی که با ارزن تهیّه می‌کنند
4- جونون نان جو
5 – فطیر نان بی مایه
6 – پنجیکش نان معمولی که کشیده و دراز است
7 – راه نون نان روغنی وشیرین مخصوص بانقش ونگاربرای هدیه به مسافر
در قدیم پوست سبز گردو را خشک و آسیا کرده و از گرد آن برای ورآمدن نان استفاده می‌کردند ( نظیر جوش شیرین امروزی ) .
در گذشته در این روستا ، بافتن جاجیم و گلیم توسط زنان روستا و نمدمالی توسط مردان بسیار متداول بود که به تدریج در حال فراموش شدن است
آداب و سنن :
تولد : وقتی کودکی متولد می‌شود موارد ذیل انجام می‌گیرد:
- شستشو و غسل نوزاد
- زدن ناف نوزاد - خواندن اذان و اقامه در گوشهای راست و چپ نوزاد
- قنداق کردن
- قبل از این که کودک به دو روز برسد اسم برایش انتخاب می‌کنند.
- اغلب نام گذاری به عهده پدربزرگ و مادر بزرگ بوده اما در حال حاضر بیشتر پدر ومادر کودک نام کودک خود را انتخاب می‌کنند.
- ایام و اعیاد نقش زیادی در نام گذاری دارند .
- شش روز بعد از تولد شب ششم (یا همان پنج و یک)را جشن می‌گیرند
- روز هفتم اسخاره می‌گیرند و نوزاد رو به گهواره می‌بندند
- ده روز بعد از تولد نوزاد را به حمام می‌بردند و به حمامی سور می‌دهند
- پس از چهل روز مادر و کودک را باهم به حمام می‌بردند که به اصتلاح آب چله می‌گویند.
برای دسترسی به این روستا در جاده چالوس بعد از مرزن آباد از دوآب، فرعی به سمت شرق که به روستای حیرت میرسد.
منبع :
http://www.ettelaat.com/etiran/?p=19047
http://kiaheyrati.blogfa.com/
http://kojur.persianblog.ir/post/11/
http://www.noshahronline.ir/42925
http://fa.wikipedia.org/
