خانه مستوفی در شهر
بشرویه قرار دارد و متعلق به اوایل
دوره قاجاریه است.
معماری این خانه مربوط به دوران قاجار بوده و از تزئینات خاص این
دوره در آن بهره برده شده است و مهم‌ترین عنصر تزئینی این خانه که مانند نماد شهری کویری در
بشرویه از دور به چشم می‌خورد چندین بادگیر رفیع است که هر یک حدود شش متر از بام بنا رفیع‌‌تر است و با گچ تزئین شده است.
گنبدخانه از دیگر عنصر برجسته این بنا است که در سقف رفیع آن انواع تزئینات رسمی بندی و قطاربندی وجود دارد و درهای چوبی با شیشههای رنگی و گره سازی شده با قوس‌‌های رومی با نیم دایره ای, طرح‌‌های هندسی،، رسمی بندی‌‌ها و قطاربندی و گچ بری هایی به سبک فرنگی، ستون‌‌های تزئینی
ایوان اصلی و بخاری‌های آن از دیگر عناصر تزئینی مهم این بنا است.
پنجره‌‌های مشبک گچی گنبد حوضخانه نقطه اوج تزئینات در این خانه است و در کلاه فرنگی رأس این گنبد گلجام هایی وجود دارد که بر مبنای شواهد موجود حداقل دارای شیشههای رنگی در چهار رنگ قرمز، نارنجی، سبز و بنفش است.
نقوش هندسی آن از قطعاتی از دایره تشکیل شده که اصطلاحاً با هم در حالت قهر و آشتی هستند که به مرور زمان این تزئینات دچار آسیب‌های فراوان
...مشاهده کامل متن انسانی، جانوری و اقلیمی شده‌اند.
پلان کلی این عمارت مستطیل شکل است و ورودی آن در میانه ضلع جنوب غربی واقع شده است .
بعد از ورودی دالانی کم عرض قرار دارد که به حیاط وصل میشود ,در طرفین دالان ورودی دو اتاق کوچک تعبیه شده‌است.صحن حیاط فضایی مستطیل شکل دارد که با آجرهایی مربع شکل فرش شده‌است .
ایوانی بزرگ در ضلع غربی این عمارت قرار دارد که بر فراز آن سه بادگیر عظیم تعبیه شده ، این بادگیرها شامل یک بادگیر مستطیل شکل بزرگ در میانه و دو بادگیر هشت ضلعی در طرفین اند.
بادگیر مستطیل شکل دارای دو دروازه چشمه در طرفین میباشد و به فضای درون ایوان منتهی می‌گردد. دو بادگیر دیگر به زیرزمینی که در ایوان واقع شده‌است راه دارند.
ایوان پوششی مسطح دارد ودر بخش بالایی با دو ستون هشت ضلعی و دو نیم سطون و سه قوس گهواره‌ای تزیین شده‌است. فضای طرفین ایوان به صورت دو اشکوبه است.
دیوار ضلع غربی عمارت با پنج طاق نمای عمیق و مرتفع تزیین شده ، این طاق نما‌ها دارای رسمی بندی‌هایی گچی اند.
ورودی چند اتاق در ضلع جنوبی و شمالی بنا وجود دارد که در بخش بالا و اطراف ورودی‌ها ، طاقچه‌ها و طاقنماهایی زیبا ساخته شده‌است.
در گوشه شرقی بنا حوضخانه قرار دارد . حوضخانه فضایی هشت ضلعی داردکه حوض دایره‌ای کوچکی در مرکز آن ساخته شده است این فضا با کلاه فرنگی زیبایی پوشیده شده و تزئینات رسمی‌بندی هنرمندانه‌ای دارد.
زیرزمین عمارت حکم سردخانه را داشته و دارای فضایی مستطیل شکل است که با قوسی خفیف و آجرهای خفته و راسته اجرا شده است.
در ضلع شمال شرقی منزل که مشرف به کوچه‌ای کم عرض است ساباطی به طول هجده متر ساخته شده که دیوارهای ساباط با بیست طاق‌نمای ظریف تزئین شده‌است. مصالح به کار رفته در منزل و ساباط مستوفی خشت خام ودر قسمت هایی آجر با ملات گل و گچ میباشد.
این اثر در تاریخ ۵ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۱۹۲۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منزل وساباط مستوفی در بشرویه، خیابان ملا عبدالله تونی بشرویه، کوچه مستوفی واقع شده است.
منبع:
http://www.sazehnews.com/?p=14235
http://www.aftabir.com/news/article/view/2014/04/28/250267
http://parsinews.ir/news/page/5ebf900b48baea05aa8945a63b642271
http://www.titreakhbar.com/view/27053930
http://fa.wikipedia.org/
http://www.negahmedia.ir/media/show_pic/48564
http://www.shahrekhabar.com/analysis/139867350058815
http://isna.ir/
http://birjandpic.persianblog.ir/post/247/
http://www.akairan.com/havades-akhbar/rajanews/a727276431318244102.html
