پل آجری پونل

آدرس : گیلان، جاده رضوان شهر به تالش
پل آجری پونل یا پل خشتی پونل در شمال غربِ استان گیلان، در محدوده رضوانشهر قرار گرفته است. پل پونل در 4 کیلومتری جاده رضوانشهر به تالش بر رودخانه شفارود ساخته شده است.
رودخانه شفارود بعد از گذشتن از پل پونل به دریای خزر سرازیر می‌شود. این پُل در مسیرِ کاروان روِ عباسی «رشت-آستارا» ساخته شده بود و احتمالا مربوط به دوره‌ی صفوی یا دوره‌ی قاجاره بوده است.
پونل از دو واژه پو pu و نَل nal ساخته شده است. پو pu در زبان تالشی یعنی نخ پشمی و نَل nal هم در زبان تالشی به معنای نعل می‌باشد. می‌گویند در گذشته‌ها مغازه هایی در آن جا بوده که این دو کالای بومی را می‌فروختند، امروزه این نام تالشی فارسیزه شده و پونِل punel تلفظ می‌شود.
مصالح این پل از سنگ و آجر است. سطح پل پونل، سنگفرش بوده و در زیر پل هم جان پناهی در نظر گرفته شده که اکنون تخریب شده است.
این پل تاریخی ، حدود 30 متر طول، 60/3 متر پهنا (با احتساب جان پناه ها) و یک دهانه بزرگ با طاق جناغی به عرض 10 متر دارد. امروزه به دلیل افزایش عرض جاده و آسفالت ، پل نسبت به جاده پایین افتاده و در زیر جاده قرار دارد و در مجاورت این پل، بر روی شفارود پل جدیدی احداث کرده اند.
این پل به سبک خاصی که در دیگر پل‌های تاریخی کمتر دیده می‌شود؛ ساخته شده است. بدین صورت که در طرفین طاق و بر روی پاکان آن، دو ستون نمای مخروطی شکل و در بدنه جانب شمال پل، دو طاق نما کار کرده اند.
ضخامت طاق اصلی در پایین و بالا یک متر است.
سطح گذر پل از میانه به دو طرف هم، شیب داشته و متاسفانه برای به دست آوردن اشیاء عتیقه در وسط پل، حفاری غیر مجاز صورت گرفته است. پل پونل، در تاریخ ۱۲ آذر ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منابع:
http://taleshshenasi.blogfa.com/
http://rezvanshahr.gilan.ir/61
http://www.karkan.ir/post-8177
http://www.gchto.ir/main/media/f/pole%20ponel.pdf
http://rezvangreen.persianblog.ir/
http://taleshshenasi.blogfa.com/
http://guilan.irib.ir/