ازدواج از جمله سنتهای مورد تحسین در جوامع انسانی به شمار میآید. فرهنگ ازدواج در همه اقوام و ملل به شکل خاصی صورت میگیرد و آنچه در مراسم عروسی مردم
املش روی میداد، یکی از بی نظیرترین یادمانهای سنتی و فرهنگی مردم این
سامان میباشد که در گذشته نه چندان دور جالب توجه و دارای آئین ویژه ای بود.
بعد از تمایل پسر خانواده مبنی بر ازدواج ، موافقت پدر و مادر شرط لازم است . البته
سلسله مراتب ازدواج در خانواده از بزرگترین فرزند تا کوچکترین فرزند رعایت میگردد.
ابتدا مادر، دختران دم بخت اقوام خود و بعد پدر ، دختران اقوام نزدیک خود را برای فرزندشان پیشنهاد میکنند و گاهی انتخاب همسر را بعهده پسرشان میگذارند.
پس از موافقت اولیاء، خواستگاری بوسیله زنی خوشنام و شرین کلام از فامیل یا اهل محل صورت میگیرد.
وی موضوع خواستگاری را ابتدا با مادر دختر
درمیان میگذارد،سپس مادر دختر یک هفته مهلت میخواهد تا این موضوع مهم را با پدر و خویشاوندان و آنگاه با دختر شان در میان بگذارد.
در طی این مدت قاصد با تجربه به نحوی با دختر مورد نظر ملاقات کرده و ضمن تعریف و تمجید از داماد آینده، دقیقاً زیبائی چهره و همچنین وضعیت فیزیکی اندام و تکلم دختر را زیر نظر گرفته و به خانواده
...مشاهده کامل متن داماد راپورت میدهد، مشابه این عمل هم برای تحقیق داماد از طرف خانواده عروس صورت میگیرد.
در صورت موافقت از خانواده دختر، مراسم خواستگاری ( بعله برون) انجام میگیرد. داماد بهمراه خانواده و چند تن از وابستگان و افراد معتمد محل به خانه عروس رفته و با خود شیرینی، پارچه و یک قطعه طلا(انگشتری) بعنوان برگ سبز میبرند.
در این مجلس در باره خصوصیات اخلاقی و وضعیت اقتصادی و سایر امتیازات داماد و از طرفی درجه مهارت و هنر دست و پنجه عروس و میزان علاقه مندی و دردانگی وی به خانواده اش گفتمان مینمایند.
در این مجلس ، عروس آینده با اصرار مادر و خادم خانه با آراستگی مختصر و متانت خاصی همراه با یک سینی چای به میان دعوت شدگان ظاهر شده ، ابتدا پیش پدر داماد و همراهانش و در انتها با چهره برافروخته توام با طنازی در مقابل داماد ایستاده و چای را به همسر آینده اش تعارف میکند ،پس از بدست گرفتن فنجان چای توسط داماد و اظهار تشکر از وی ، یکباره فضای خانه با تبریکات صمیمانه و هلهله و شادی ، مهمانان غرق در سرور و شادمانی میگردند.
آنگاه با رایزنی شیوخ و بزرگان دو طایفه ، میزان مهریه عروس آینده را پس از تعارفات لازم و گاهی موارد با چانه زنی محترمانه تعیین نموده ، سپس از جهیزیه عروس صورت برادری و در پایان جلسه زمان مراسم عقدکنان را در یکی از ایام نیک سال قرار میدهند.
پس از گذشت یک هفته از خواستگاری هدایائی موسوم به “قندسر” که شامل : کله قند ،لباس،پارچه ،شیرینی،شاخه نبات و میوه میباشد از طرف خانواده عروس به منزل داماد فرستاده میشود و آنان نیز هدایائی به خانواده عروس میفرستند.
قندسر با آئین و نظم خاصی که عموماً توسط خدمتکاران و افراد آشنا ( مجمع بران) بعمل میآید این هدایا در داخل مجمع ( سینی برنجی بزرگ) چیده شده و مجمع بران به ردیف حرکت میکنند، در پیشاپیش آنان نوازدگان و چاووشی خوان و در پشت سر آنها جوانان و نوجوانان با هلهله و شادی بسوی خانه داماد میروند و از پدر داماد انعامی دریافت میدارند.اگر فاصله شیرینی خوران تا عقدکنان به عید قربان برخورد کند خانوادهخ داماد گوسفندی را که بر شاخهای آن دو نارنج و بر گردن آن زنگوله و روبانهای رنگارتگ آویخته شده به خانه عروس میفرستند و خانواده عروس پس از قربانی کردن گوسفند ، مقداری از گوشت قربانی را به خانواده داماد میدهند.
و همینطور هرگاه فاصله شیرینی خوران تا عقدکنان به عید نوروز و ایام با میمنت برخورد کند هدایائی بین دو خانواده عروس و داماد رد و بدل میشود.
در مراسم عقدکنان ،وابستگان نزدیک داماد به همراه عاقد و داماد دستجمعی به خانه عروس میروند و مراسم عقد را اجراء میکنند بعد از جاری شدن صیغه عقد ، مراسم ریسمان زنی (بندزنی) که توسط مشاطه (آرایشگر) که بعضاً قاصد خواستگاری هم میباشد با حضور زنان و دختران برگزار میشود.
در این مجلس زنانه، دختران دم بخت به جهت سپید بخت شدن ( ازدواج کردن) دست عروس را بر سر زده و با طشت زنی ،رقص و نغمه سرائی رونق مجلس را دو چندان نموده و از سوی خانواده عروس با میوه و شیرینی پذیرائی میشوند .
در انتها خانمها مبلغی وجه نقد ( ندرتاً یک قطعه طلا) بعنوان ریسمان زنی به عروس هدیه میدهند. مراسم عروسی که چند ماه بعد از عقدکنان برگزار میگردد، با همه تشریفات و شکوه و شادمانی اش ، بعلت ریشه دار بودن فرهنگ و روح تعاون خانواده ها، کم هزینه و اقتصادی است.
بطوریکه داماد بعد از عروسی دارای سرمایه کلان میشود.در املش کسی که خیال بر پائی جشن عروسی دارد، موضوع را به اطلاع بزرگ طایفه اش میرساندکه فلان موقع ،روز عروسی اش است.
تمام طایفه با مشارکت هم کلیه مایحتاج و ملزومات و سور ساط عروسی از مرغ و گوشت گرفته تا انواع شیرینی و خوارو بار را آماده نموده و بعنوان شدی (شادی)به خانه داماد میفرستند و این کمک به اندازه ای است که گاهی بعد از چند روز اطعام عمومی و ریخت و پاشیدگی پذیرائیها که در خور زندگانی داماد است کفایت نموده و حتی مخارج زندگی چند ماه عروس و داماد را تدمین میگردد.
جشن عروسی که در منزل داماد برگزار میشود ، از یک تا چند روز ادامه داشته و مهمانان را جمعی از نوازندگان و خوانندگان ترانههای محلی ،آهنگهای فلکلور را اجراء میکنند و عده ای از زنان و دختران با لباسهای چین دار گالشی رقص قاسم آبادی کرده و از عروس و داماد شاباش دریافت میکنند.
در عصر روز عروسی ، عروس و داماد هر یک چوب شاخه داری که بر سرش جوایزی آویزان شده بعنوان(برم) در جائی نصب میکنند و هر یک از پهلوانان کشتی گیله مردی که از راههای دور ونزدیک به جشن عروسی دعوت شده اند، در میدان مشغول کشتی و زور آزمائی شده هرکس پهلوانتر بود از برمها بهره مند شده و یا به نسبه به هر یک از پهلوانان نصیبی میدهند.
در پایان برگزاری مراسم عروسی هریک از خویشاوندان و افراد دعوت شده به هنگام خداحافظی، هر یک به فراخور شخصیت اجتماعی و بنیه اقتصادی مبلغی وجه نقد و یا یک قطعه طلا به رسم رونما(دیدن روی عروس) اهدائ مینمایند که نیت این کار مبنی بر گردآوری سرمایه برای زوج جوان است که هرگاه داماد یک شخص با تدبیری باشد میتواند تا آخر عمر دوره زندگانی ، رونما را سرمایه زندگی خود قرار دهد.
منبع:
وبلاگ نصیر محله
سایت کرکان بندرانزلی