یخچال از جمله آثار تاریخی و بناهای سنتی زواره میباشد. بنای صلی این یخچال از گل و خشت ساخته شده است. ساختار فیزیکی آن مخروطی شکل با دیوارههای دایره ای ضخیم میباشدکه دایرههای پایین بزرگتر بوده و هرچه به طرف بالا اوج گرفته دایرهها تنگتر میشوند تا اینکه در یک نقطه ای مانند راس مسدود شده است.
فضای داخل یخچال بسیار مرتفع و از زیبایی ویژه ای برخوردار میباشد و مغاکی از سنگ
چین به عمق چهار متر دور تا دور آن را با حاشیه ای یک متری احاطه کرده که محل تردد میباشد.
پلههای سنگی در نقطه ای از سنگ
چین دوایری را بریده و به کف یخچال که مخزن یخ است راه دارد.
این یخچال مخروطی شکل دارای دو درگاه نعلی مانند در روبروی همدیگر میباشد که دو قطعه زمین در مجاور درگاهها به نام خدرو که یک متر عمق دارند گسترده است.
امروزه این دو قطعه زمین به صورت مسطح آسفالت شده است در قدیم در فصل زمستان به ویژه شبهای یخبندان آب را در این دو قطعه زمین جاری میکرده اند و در سرمای شب آب به صورت یخ درآمده و یخها را با ضرب تبر شکسته و در داخل مخزن یخچال انباشته و درگاهها را مسدود میکردند و در فصل تابستان به ویژه تیر و مرداد روزنه ای از دربها را باز ویخ را میان مردم توزیع میکردند.
در وسط یخچال چاهی دیده میشود که سرپوشیده است وگویا برای آب جاری
...مشاهده کامل متن از یخها بوده است.
منابع :
http://zavarenew.blogfa.com/
http://fa.gulftt.ir/
http://www.negahmedia.ir/
http://zdk.lxb.ir/
http://gallery2.igtr.ir/