آتشکده میل اژدها

آتشکده میل اژدها که به آن دیمه میل یا میل آزاد نیز گفته می‌شود مربوط به دوره اشکانیان می‌باشد و در شهرستان ممسنی، نورآباد واقع شده است.
این اثر در تاریخ بیستم خرداد سال هزار و سیصد و بیست و یک با شمارهٔ ثبت سیصد و پنجاه و شش به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
این بنا در هفت کیلومتری غرب شهر نورآباد ممسنی در شمال غرب استان فارس قرار دارد که در دره‌ای در کنار کوه تنگ کله واقع شده است.
در این منطقه هیچ آبادی‌ای وجود ندارد.
این میل در کنار یکی از راه‌های مهم باستانی و در دامنه کوهی سنگلاخ و تقریبا سرسبز قرار دارد. میل اژدها یکی از معدود مناره‌هایی می‌باشد که از دوران پیش از اسلام به جا مانده و در زمان اشکانیان ساخته شده‌است.
این اثر از لحاظ شکل و ظاهر مانند کعبه زردشت و برج زندان پاسارگاد، چهارگوش می‌باشد. ارتفاع برج بیش از هفت متر و پهنای هر ضلع آن در پایین چهار متر و در بالا سه متر و چهل سانتیمتر می‌باشد و از سنگ رگه سفید به طول‌های مختلف، برخی چهل و چهار و برخی نوزده سانتیمتر، بسیار دقیق، منظم و با مهارت ساخته شده‌است.
در داخل قسمت بالایی برج، پلکانی به بلندای پنج متر و ده سانتیمتر و پهنای پنجاه و نه سانتی‌متر وجود دارد. این قسمت در سمت جنوب و در ارتفاع سه متری واقع شده و چنین به نظر می‌رسد که با نردبان به این قسمت می‌رسیدند و سپس از پلکان بالا می‌رفتند.
در این برج، آتش مقدس نگهداری می‌شد و از آنجا آتش را به سایر نقاط می‌بردند. آتشدانی نیز بر فراز برج وجود داشت. واندنبرگ باستان شناس، برآن است که برج نورآباد فقط به روی روحانیان باز بود و نیایش کنندگان، تنها می‌توانستند آتش را ببینند.
بنابراین آتشدان‌ها و آتشکده‌ها سرباز بودند. در دوره پهلوی دوم، میله فلزی ای را از وسط قطعات سنگ‌های برج نور آباد گذراندند تا از فروپاشی آن جلوگیری شود.
به طور کلی میل‌ها در زمان اشکانیان و ساسانیان کاربرد فراوان داشته و بعدها در دوران اسلامی، این میل‌ها را در مناره‌ها نیز می‌توان مشاهده کرد. از کاربردهای میل اژدها می‌توان در راهنمای کاروانان و اطلاع رسانی و دیده‌بانی و شاید آتشکده و... نام برد.

منابع :
http://fa.wikipedia.org/
http://shiraze.ir/
http://noronline.ir/
http://www.yjc.ir/
http://aufo.persianblog.ir/