آدرس : ۱۵ کیلومتری بخش قلعه رئیسی در شهرستان کهگیلویه
امامزاده سید محمود(ع) معروف به سید محمید (ع) از نوادگان امام جواد (ع) و در ۱۵ کیلومتری بخش قلعه رئیسی در شهرستان کهگیلویه واقع شده است. حضور زوار متعدد در فصول مختلف سال نشان از احترامی است که این امامزاده واجب التعظیم همانند سایر امامزادههای کشور و استان نزد علاقمندان خود دارد.
آستان مقدس آن در شیبی ناهموار در دامنه کوه بیسیتون (بیسیدون) در چهار روستا (چاروسا) از دهستان طیبی سر حدی غربی، بخش چاروسا شهرستان کوهگیلویه، با ارتفاع 1190 متر با سطح دریا، با فاصله 7 کیلومتر با شهر قلعهرئیسی و 75 کیلومتری دهدشت واقع شده است.
عمارت عظیم و قدیم این زیارتگاه با وسعتی معادل 170 و محوطهای بیش از 105متر، از دو قسمت هشتی با پلانی مستطیل شکل، شامل: صحن، ایوان، حرم با گنبد عرقچینی خوش ترکیبِ مخروطی با گچ قدیم و بر نوک آن پنجه پنج تن آلعبا نصب شده است.
نمای خارجی بنا به کمک قابهای مربعی با چند رشته طاقنمای جناغی در داخل آنها بر روی زوایای هشتگانه، اثر چشمگیری داشته و گوشوار هر زاویه در چهار سوی آن با چهار طاقنما در پایین و بالا، از تناسب و زیبایی خاصی برخوردار است.
در نمای داخلی در چهار گوشه گنبدخانه که مرقد مطهر در آن واقع شده، مقرنس کاری جالبی ایجاد شده که در مرمتهای بعدی آسیب دیده است.
بر بالای ضریح مطهر گنبد خوش ترکیبی به سبک معماری دوره صفویه به ارتفاع 12 متر استوار گردیده که اسکلتبندی آن با تیرآهن نیمپهن انجام گرفته است. در داخل گنبدخانه به طور کامل با آینهکاری لوزی شکل تزیین شده که درخشش زیبایی را به ضریح و حرم بخشیده است.
عمارت چهارگوش گنبدخانه همراه با دو اطاق قرینه در قسمت زیرزمینی آن که در واقع کهنترین واحد این مجموعه را تشکیل میدهد، با توجه به سبک و نحوه اجرا و پوشش معماری و قدیمیترین ضریح آن که منتسب به یکی از والیان اواخر عصر اتابکان فارس (682هـ .ق) میباشد.
از جمله آثار اواخر دوران سلجوقی (429-590 هـ .ق) به شمار میرود.
اما پیش ایوان طاق هلالی و دو اطاقک مجاور راه پله که به عنوان زائرسرا مورد استفاده قرار میگرفت، از الحاقات اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی اول محسوب میگردد، که به نقل از محلیان توسط کربلایی میر محمد به معماری محمد حسین بهبهانی بازپیرایی گردیده است.
در وسط شبستان طویل و عظیم گنبدخانهای به ابعاد 10*10 متر که در مرکز آن مرقد مطهر امامزاده محمود معروف به سید محمید (ع) قرار گرفته که بر بالای آن ضریحی از جنس برنز با روکش آب طلا به شکل مشبک چهارخانهای قفل توپی محافظت میکند.
در ضلع شمالغربی مجاور ساختمان دو طبقه زائرسرا «چشمه معروف امامزاده سید محمید» در شیبی ناهموار از درون کان گچ روان است که جدیداً آب آن با لولهکشی منظم در آبانبارهای مخصوص ذخیره میشود.
خدمات متعددی برای زوار این امامزاده از سوی متولیان و دست اندرکاران مرتبط انجام شده است اما متاسفانه هنوز برخی مشکلات قابل مشاهده است که رفع آنها نیازمند عزم جدی دارد.
محور ارتباطی امامزاده سیدمحمید (ع) مهمترین مشکل کنونی برای ارتباط بهتر زوار و علاقه مندان این امامزاده با آن است.
منابع :
http://kvb.ir/1392/03
http://www.mahmed.blogfa.com/
http://yasouj.irib.ir/index.php?option=com_mtree&task=viewlink&link_id=766&Itemid=128