گلیم بافی کهگیلویه و بویراحمد

گلیم یکی از دست بافته‌های مهم و اصلی مردم در کهگیلویه و بویراحمد است که بسیاری از خانواده‌ها به ویژه در مناطق روستایی و عشایری این استان از طریق آن امرار معاش می‌کنند.
این دست بافته نیز همانند سایر صنایع‌دستی این استان دارای خصوصیات، ویژگی ها، ظرافت‌ها و زیبایی‌های منحصر به فردی است.
بافت گلیم در استان کهگیلویه و بویراحمد دارای قدمت چندین ساله است.
در زمینه نحوه بافت این صنعت دستی باسد گفت که پس از اتمام چله‌کشی کار بافت گلیم آغاز می‌شود.
چله‌کشی یعنی استفاده از نخهای تابیده شده تار در بافت صنایع‌دستی و دست بافته‌ها که جنس آنان معمولا از پشم یا موی بز است.
طرحها و نقشه‌های بکار رفته در بافت گلیم معمولا به صورت ذهنی است و به همین دلیل بافنده در هنگام بافت آن از ذهن خود استفاده کرده و طرحهایی را که از قبل دیده و یا از بزرگان خود به ارث برده بر روی گلیم پیاده می‌کند.
معمولا بسیاری از طرحها و نقشه‌های بکار رفته در بافت گلیم در استان کهگیلویه ...مشاهده کامل متن و بویراحمد سنتی است و از نقش مایه‌هایی که در زندگی روزمره یک بافنده وجود دارد، استفاده می‌شود.
اندازه گلیم‌های بافته شده در این استان معمولا یک در ‪ ۱/۵‬متر و یا ‪۱/۵‬ در دو متر است البته گاهی اوقات در اندازه‌های بزرگتر دو در سه متر نیز تولید و عرضه می‌شود.
برای تولید هر مترمربع گلیم حدود ‪ ۱/۵‬کیلوگرم پشم و یک کیلوگرم پنبه یا موی بز استفاده می‌شود.در بافت گلیم گره وجود ندارد و فقط نخهای رنگی به صورت یک در میان از بین تارها عبور می‌کند.
موارد مصرف گلیم شامل زیرانداز و تابلوفرش به منظور تزیین منازل است.
رنگهای بکار رفته در بافت گلیم به صورت سنتی و گیاهی است و معمولا از رنگهای گیاهان موجود در طبیعت استفاده می‌شود.
گلیم بافی در این استان بیشتر توسط زنان و دختران عشایر و روستایی و در بیشتر مناطق استان بافته می‌شود. سابقه گلیم بافی در این استان بسیار طولانی و شباهت زیادی به گلیم بافی در استان فارس دارد.
از مراکز مهم گلیم بافی می‌توان موردراز علیا، موردراز سفلی، گنجه کان، یوسف آباد، سپیدار و تنگ سرخ در نزدیک یاسوج و منطقه سادات محمودی در 105 کیلومتری یاسوج را نام برد.
منطقه مهم دیگر تولید گلیم منطقه "بهمنی" سردسیر از توابع دهدشت واقع در 250 کیلومتری یاسوج را نام برد. منطقه مهم دیگر تولید گلیم منطقه دوگنبدان نیز در نقاطی مانند سربیشه، بید زرد، دره پلنگی بافت گلیم رواج دارد.
در بی بی حکیمه در 85 کیلومتری دو گنبدان که منطقه ای عشایری است، بافت گلیم از رونق ویژه ای برخوردار است. نقوش بکار رفته در گلیم‌های عشایری استان کهگیلویه و بویر احمد بسیار متنوع است که از میان آنها می‌توان به نقش شانه یا شونه اشاره کرد.
این نقش در اکثر نقاط استان در بافت گلیم بکار می‌رود ولی در هر منطقه با منطقه دیگر متفاوت است.
نقش لوزی: نقشایه دیگری است که در گلیم‌های عشایر استان دیده می‌شود. تنوع رنگ آمیزی و تنوع نقش لوزی در مناطق تولید گلیم، بویژه در مناطق سادات محمودی بسیار چشم گیر است.
نقش آغاجری: یکی دیگر از نقوش رایج در گلیم این استان است که همیشه در ترکیب بندی افقی به کار می‌رود احتمال دارد بدلیل مجاورت عشایر این استان با عشایر قشقایی این نقش از گلیم‌های آنها اقتباس شده باشد.
نقش چهارپر: از نقوش بسیار جالب گلیم‌های این منطقه است که معمولاً بصورت تک گل‌های مجزا از یکدیگر در ترکیب بندی‌های افقی و لوزی دیده می‌شود.
نقش خراسانی: این نقش که معمولاً در ترکیب بندی افقی گلیم‌های عشایری به کار می‌رود به دو شکل متفاوت مشاهده شده است.
نقش چنگ: نقش زیبایی است که زینت بخش بسیاری از گلیم‌های منطقه است و اغلب درترکیب بندی لوزی مشاهده می‌شود. دیگر نقوش بکار رفته در گلیم‌های این خطه عبارتند از: نقش پرنده ، نقش دانه بیگی، نقش گل تهرانی و نقش فی البداهه.
حاشیه گلیم‌های استان کهگیلویه و بویر احمد بسیار ساده است و تنوع کمتری در آن دیده می‌شود . معروف‌ترین حاشیه‌ها عبارتند از: حاشیه خراسانی، حاشیه هفت و هشت، حاشیه کتابی و حاشیه بندروی.
منبع :http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=372
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleID=229180