منطقه حفاظت شده الوند

آدرس : استان مرکزی - ۲۰ کیلومتری غرب شهرستان خمین و ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شازند
نام این منطقه برگرفته از کوهی در غرب شهرستان خمین و جنوب استان مرکزی به نام الوند است.
الوند منطقه‌ای کاملاٌ کوهستانی با کمربندهای ارتفاعی متفاوت که دارای کوه‌ها وتپه ماهورهای بلند ودره‌های متعددی است. بلند‌ترین نقطه این منطقه قله کوه الوند با ارتفاع ۳۰۹۶ متر می‌باشد و پست‌ترین نقطه آن در جنوب شرقی منطقه در ۲۰۵۰ متر ارتفاع در محل سه راهی چارطاق واقع شده است.
مساحت منطقه الوند ۷۲۰۰ هکتار می‌باشد.
منطقه حفاظت شده الوند دارای اقلیم مدیترانه‌ای معتدل می‌باشد. میانگین بارندگی سالانه این منطقه ۳۸۰ میلی‌م‌تر و دمای متوسط آن ۱۰ درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
این منطقه جزو رویشگاه‌های ایران- تورانی به شمار می‌رود، تنوع زیستی موجود در منطقه الوند در هیچ نقطه دیگری از محدوده‌های جنوبی استان تکرار نشده.
برخی گیاهان مانند گل ماهور، بابونه، زیره کوهی، انجیر کوهی، گاوزبان، زعفران، گل گندم، گل عقربی و می‌خک به وفور در این منطقه یافت می‌شوند.
این منطقه همچنین ...مشاهده کامل متن در فروردین و اردیبهشت ماه محل رویش لاله واژگون می‌باشد.
لاله واژگون از گیاهان کمیاب ایران است که از آخرین روزهای فروردین تا اوایل خرداد ماه در مناطق محدودی از کشور دیده می‌شود. این گل در ارتفاعی بالا‌تر از ۱۵۰۰ متر در دشت‌های صخره‌ای می‌روید و ساقه آن حدود ۱۲۰ سانتی‌م‌تر طول دارد.
اگرچه لاله واژگون و به خصوص پیاز آن سمی است، اما از آن برای درمان رماتیسم، درد سینه، درد دندان، سرفه، آسم و برونشیت استفاده می‌شود.
۹ تیپ گیاهی با ۱۱۵ گونه که ۲ درصد آن‌ها اندمیک می‌باشد در این منطقه وجود دارد و نیز بیش از ۶۰ گونه پرنده که ۱۹گونه آن حمایت شده وآسیب پذیر هستند در منطقه الوند حضور دارند.
پستانداران عمده و بارزی نظیر کل وبز، قوچ ومیش، گرگ، شغال، تشی، خرگوش، گراز، روباه، گنجشک سینه سیاه، گورکن، خارپشت، فاخته، چکاوک کوچک، پلنگ، لاکپشت، مار شاخدار ایرانی و... اهمیت این منطقه را از لحاظ ارزش‌های زیستگاهی و جانوری نشان می‌دهد.
این منطقه ۱۲ درصد پرندگان ایران و ۴۴ درصد پرندگان استان را در خود جای داده و بیش از ۳۰ درصد پرندگان این منطقه، پرندگان شکاری حمایت شده‌اند.
از نظر پستانداران نیز غنی است و۸/۸ درصد پستانداران کشور را در خود جای داده است. از ۱۱گونه پستانداران این منطقه ۳گونه حمایت شده‌اند.
جمعیت زیستگاه‌های کل و بز با زیستگاه‌های قوچ و میش تقریبا یکسان است و معمولا در ارتفاعات و به طور پراکنده در گله‌های ۲ تا ۱۵ راسی مشاهده می‌شوند. گرگ و گراز نیز بیشتر در ارتفاعات و دامنه‌های کوه‌ها زندگی می‌کنند و در مواقعی که با کمبود غذا مواجه شوند به اطراف و حومه روستا و باغ‌های اطراف مراجعه می‌کنند.
از دیگر ویژگی‌های منطقه قرار داشتن در مسیر مهاجرت قوچ و می‌ش‌ها و پرندگان مهاجر از منطقه شازند که همه ساله از اواسط مهر ماه آغاز می‌شود که تعدادی در این منطقه ساکن و مابقی از طریق ارتفاعات کوه شاه نشین و شیر خانی به ارتفاعات چنار و از آنجا به منطقه حفاظت شده هفتاد قله مهاجرت می‌کنند و در اواسط اردیبهشت ماه از همان مسیر طی شده برمی گردند.
چندین چشمه در فصول پرآبی چشم انداز زیبایی در منطقه ایجاد می‌کنند، بنام‌های پیرمحمود، یال پهن، یال دراز، چشمه کورآب، چشمه خاتون و سراب فصلی.
دره معروف آن بنام دره سایه کول که در قدیم از سایه آن بجای ساعت استفاده می‌کردند و همچنین دره‌هایی نظیر دره دالخانی، دره دراز، دره مگس لان، دره شرشره، دره گل زرد و دره ماری در این منطقه وجود دارند.
گیاهان داروئی در این منطقه نیز اهمیت جاذبه‌های اکوتوریسمی آن را افزایش می‌دهد.
روستاهای واقع در سمت شمالی این رشته کوه رباط علیا، رباط سفلی، علیم آباد و خرم‌آباد و شمس آباد و در ضلع جنوبی ان خان اباد طیب اباد، تخمار، کجارستان، لکان می‌باشند.
روستاهای دیگر این منطقه آب باریک و موچان هستند. اقتصاد این منطقه بر پایه دامداری و کشاورزی است.
راه ورودی منطقه الوند از طریق خمین – لکان – جاده لیلیان – استهلک و جاده شازند – لکان می‌باشد.
این منطقه در سال ۱۳۸۱توسط شورایعالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده تعیین گردید.

منابع:
www.iew.ir/1391/06/16/1727
www.doe.ir
www.wikipg.com
www.vaghayeostan.com/news.asp?1421
www.vahsh.ir
www.irannama.iran.ir/city/markazi
www.wikimapia.org/25913562/fa
www.irna.ir/fa/News/81052448