روستای تاریخی خطبه سرا همچون دیگر نقاط کشور کهنسال ما آثاری از روزگار مجد و عظمت ایران را در سینه کوه‌ها و بلند قله‌های خود محفوظ کرده است.
برخلاف سایر نقاط تالش که به صورت مقطعی مورد سکونت قرار گرفته اند . این روستا بدون وقفه در ادوار مختلف تاریخ مورد سکونت قرار گرفته است، شواهد و مدارک باستان شناختی نشان می‌دهد.
این منطقه از اولین زیستگاه‌های انسان اولیه به شمار می‌رفته و یکی از مراکز مهم توسعه تمدن ایرانی محسوب میگردد.
این منطقه که زیباییهای فراوان طبیعی و حتی گردشگری را دارا می‌باشد، بافت معماری بسیار چشمگیری راهم در خود جای داده است. ازجمله نقاط دیدنی و جذاب این خطه مسیر راه ارتباطی ییلاق برزبیل خطبه سراست که از ورودی بازار شروع و در امتداد جاده اشیک آغاسی به سرحد مرزی ییلاقات استان اردبیل منتهی میگردد.
ناگفته نماند که این شاهراه عظیم مواصلاتی مسیر ارتباطی بسیاری از ییلاقات روستاها وشهرهای همحوار از جمله کشلی، شیرآباد، نصرت آباد، حویق، چوبر، لمیر، پلاسی و غیره... را به ییلاقاتشان میسر مینماید.
پوشش گیاهی و جنگل‌های روستای خطبه سرا
به سبب موقعیت خاص اقلیمی و بارندگی به موقع و کافی از مناطق شمال غربی تا جنوب شرقی استان گیلان یعنی از منطقه زیبای حیران تا ارتفاعات کوههای تالش مناطق پوشیده از جنگل و مراتع پر برکتی وجود دارد .
این نقاط چون دارای آب و هوای معتدل با مناظر زیبای طبیعی است برای اطراق و تفریح و مسافرین تابستانی در حال کوچ یا عزیمت به ییلاق برزبیل از بهترین نقاط تفریحی خطبه سرا است و اساسا به لحاظ شاهراه بودن جاده مذکور همیشه یکی از مسیرهای پرتردد و تراز اول خطبه سرا محسوب می‌شده است .
رودخانه‌های دهستان خطبه سرا
این رودخانه از سراب سنگ سوراخ و از چشمه سارهای اطراف ییلاق کمری خطبه سرا سرچشمه گرفته و پس از اتصال با رودخانه چای بینون که به رودخانه مشایخ تغییر نام داده است جاری میشود .
به این رودخانه در مسیر خود ، رشته‌های فرعی مختلفی از جمله آب تجدره ، آب تمشلی و آب کوهستان ملحق شده است . این رودخانه در جنوب غربی خطبه سرا به آب کلات و لواچال پیوسته و در رودخانه بزرگ اشیک آغاسی ادامه مسیر داده و در نزدیکی بازار بعد از عبور از ذیل پل بزرگ جاده اصلی به دو کانال تقسیم و از طریق رودخانه‌های چوپان محله و ترک محله به دریای خزر سرازیر میگردد.
طبیعت باطراوت خطبه سرا
طبیعت زیبا و دلپذیر روستای پرطروات خطبه سرا و زمزمه پرندگان خوش آواز ، تأثیر فوق العاده ای در روحیه مسافرین واردشده به این خطه می‌گذارد.
به گونه ای که هرکس در زیر درختان غرق شنیدن آواز لطیف و دلنشین بلبل میشود و در دل خویش با یک دنیا آرزو ، سرود دلپذیر بلبل را در دل باغها تکرار می‌کند.
منبع :www.khotbesara90.blogfa.com
rapidotak.blogfa.com
sfandiar91.blogfa.com/t
