خرانق از روستاهای استان
یزد و مرکز بخش خرانق در شهرستان
اردکان میباشد . این روستا در مسیر جاده
یزد به
طبس قرار گرفته و روستایی است قدیمی دارای آثار تاریخی و طبیعت بکر و زیبا, اگر مسافر
یزد و یا
طبس هستید حتما سری به این روستا بزنید.
این روستا دارای یک کاروانسرا، یک قلعه شهر، یک پل و مکانی به نام قدمگاه میباشد. قدمت تاریخی این روستا دارای چندین روایت است,بنابرقولی قدمت آن به 4500سال پیش می‌رسد، قول دیگر این است که سابقه تاریخی روستا را باستان‌شناسان تا 2500سال تایید کرده‌اند.
اهالی منطقه می‌گویند خرانق قدیم که متعلق به 4500 سال پیش بوده در چند کیلومتر پایین‌تر از روستای فعلی است که با خشک شدن چشمه آنجا مردم به علت بی آبی به مرور طی چندین سال به منطقه کنونی کوچ کرده‌اند.
قلعه روستا یکی از جذابیتهای این روستا است که تا حدود سی سال پیش مردم در آن زندگی می‌کرده‌اند و در حال حاضر دو خانوار در آن سکنی دارند ولی بقیه اهالی در خارج از قلعه زندگی می‌کنند.
اهالی می‌گویند به علت وجود راهزنها و دزدان، سالها در قلعه زندگی کرده‌اند و زمانی که سرکرده دزدان در یک درگیری با اهالی قلعه کشته شد، از آن پس
...مشاهده کامل متن آرامش در منطقه به وجود آمد و مردم کم کم در خارج از قلعه شروع به ساخت و ساز خانه‌های جدید کردند.
وسعت این قلعه 1/1هکتار میباشد. تعداد خانه‌ها مشخص نیست ولی مالکیت خانه‌ها مشخص است و اکثر اهالی در آن ملکی به نام خود دارند.
قلعه دارای چهار برج بوده که در حال حاضر سه برج آن باقی مانده است,این برجها هم دیدبانی بوده‌اند و هم مسکونی بوده اند.
قلعه دارای چهار دروازه بوده که اکنون یکی از آنها باقی است, این قلعه با کاهگل و آجر ساخته شده است, آجرها به سه رنگ زرد، سرخ و سبز هستند.
قلعه دارای کوچه‌های باریک و گذرهای زیادی است, خانه‌ها بسیار متراکم و بعضی چند طبقه می‌باشند به علت سنگی بودن زمین، خانه‌ها زیرزمین ندارند.
حدوداً در مرکز قلعه یک منارجنبان زیبا ازجنس آجر موجود است که بلندترین بنای روستا است و در واقع برج دیدبانی قلعه بوده و پس از ساخته شدن مسجد علاوه بر برج نگهبانی به عنوان مناره مسجد استفاده می‌شده است.
این منارجنبان دارای دو راه پله است یکی برای مؤذن و دیگری برای نگهبان، این پله‌ها طوری ساخته شده‌اند که مؤذن و نگهبان به هنگام بالا و پایین رفتن با یکدیگر برخوردی ندارند,مسجد فوق در دوره قاجار ساخته شده است.
ین اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۵۰۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع:
http://biyataberavim.persianblog.ir/post/756/
http://www.iichs.org/magazine/sub.asp?id=680&theme=Blue&magNumber=77&magID=80&magIMG=coverpage77.jpg
http://www.kharanagh.blogfa.com/
