شهر زنوز یکی از معدود باغ شهرهای ایران است که بیشتر مردم ایران آن را با نام سیب (سیب زنوز) همراه می‌دانند. سیب تولیدی این شهر به اعتقاد کارشناسان می‌تواند به عنوان نمادی دائمی محسوب شده و گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به این منطقه از آذربایجان جذب کند.
سیب زنوز از نظر کیفیت و کمیت مقام اول محصولات سر درختی‌‌های زنوز را دارد. هر چند انواع مختلف زردآلو مانند طبرزه، مخملی، خودرو، کشاورزی و انواع مختلفی از گلابی، گردو، آلو، آلبالو، گیلاس و سر درختی‌‌های دیگر در اقتصاد باغداران منطقه نقش زیادی دارد لیکن سیب به لحاظ سرآمد بودن کیفیت و انواع آن جایگاه ممتازی را دارد.
در زنوز حدود ۴۰ نوع سیب تولید می‌شود که از مهمترین آنها میتوان به قابالا، سلطانی، بالجه‌ای، اسدکوهی، شیشه‌ای، مشکی، مشکی قرمز، میخوش یارآلما، قیزیل آلما،پیر آلما، پاییزه، لبنانی سفید و لبنانی قرمز اشاره کرد.
سیب زنوزحتی در نوع لبنانی آن تفاوت بسیار با محصولات سیب دیگر مناطق کشور دارد. طعم و مزه لذیذ، آبدار بودن، داشتن پوشش چربگونه و رنگ قرمز خوشرنگ از عمده ویژگی‌های سردرختی سیب زنوز است.
سیب‌هایی که بر اساس افسانه‌های قدیمی منطقه سرخی آن بر اثر تابش نور ستاره قطبی است.
سیب عمده‌ترین سردرختی زنوز می‌باشد و از زمانهای قدیم سیب زنوز شهره آفاق دور و نزدیک بوده و الحق که در زیبایی و خوش مزه گی نظیر ندارد روایت می‌کنند که درخت سیب را از شمال ارس به زنوز آورده اند حمداله مستوفی مورخ و جهانگرد مشهور که حدود هفتصد سال پیش از منطقه مرند گذر کرده می‌گوید: زنوز قصبه ایست باغستان فراوان دارد حاصلش غله و انگور و میوه و به تخصیص سیب سفید ( قبلی ) می‌خوانند عظیم خوب است حقوق دیوانیش سه هزار دنیا است .
سیب قبلی همان قابالا می‌باشد که امروز نیز معروف است اکنون این پرسش پیش می‌آید که نام قبلی یا قابالا از کجا آمده و روی این سیب مانده بارتلد محقق روسی می‌نویسد : کولک پایتخت باستانی اران که اعراب قبله گویند خرزان نیز نامیده می‌شود پس این احتمال که سیب قباله یا قابالا از ناحیه قبله برای اولین بار به زنوز آمده باشد بسیار زیاد است .
سیبهای بومی زنوز از بهار تا پاییز محصول می‌دهند و انواع زیادی دارند سیب گرده شیرین به محض در آمدن از گل قابل خوردن است و مزه دلپذیری دارد .
-پائیزه آلماسی ( که همان سیب معروف زنوز است که زبانزد خاص و عام است و در خارج از زنوز به زونوز آلماسی معروف است این سیب خیلی خوش خوراک است برعکس سیبهای لبنانی نفخ آور نیست رنگ و مزه این سیب با توجه به دو درختی که بهم پیوند زده می‌شوند فرق می‌کند بنابر این انواع مختلفی از آنرا در باغات زنوز میتوان مشاهده کرد این سیب محصول اختصاصی زنوز است و فقط در زنوز بعمل می‌آید آنهم در محدوده شهر و باغات اطراف رودخانه زنوز که میوه هایش از کیفیت بالایی برخوردار است مثلا در منطقه کفشن زنوز بعمل نمی‌آید …) از سیب زنوز علاوه بر اینکه در سردخانه و انبار‌ها نگهداری می‌کنند برای مصرف خانواده برگه هم درست می‌کنند و در زمستان می‌پزند که به آلما بیشمیشی معروف است و خیلی خوشمزه می‌باشد.
سیبهای پاییزه زنوز
1 ـ سیب معروف پاییزه یا پائیز : از قدیم به زنوز آلماسی یا سیب زنوز معروف است رنگ و مزه این سیب با توجه به دو درختی که بهم پیوند زده می‌شوند فرق می‌کند بنابراین ده‌ها نوع از آن را میتوان در زنوز پیدا کرد با رنگ‌ها و مزه‌های گوناگون در پیوند این نوع سیب از درختان سیبهای تابستانه مثل موشکی و مورخوج و گرده شیرین و آغ آلما و غیره به عنوان درخت مادر استفاده می‌شود
2 ـ قباله یا قابالا که در نزهت القلوب حمداله مستوفی از آن با نام قبلی یاد شده
3 ـ بالجه ای یا بالجه یی
4 ـ سلطانی
5 ـ پیرآلما که مردم به آن پیرآلمان گویند سیبی است سفید متمایل به زرد که از آن مربای عالی به عمل می‌آید
6 ـ آغ آلما
7 ـ سیب بشقابی
8 ـ سیب لبنانی در دو رنگ و دو نوع قرمز و سفید
9 ـ مشهد آلماسی یا سیب مشهد
10ـ مسکو الماسی یا سیب مسکو
11ـ امام علی آلماسی
12 ـ داغ آلماسی یا سیب کوهی
13ـ النگه
14ـ شیشه ای آلما یا آغ بالجه یی
15 ـ قیزیل آلما (سیب سرخ)
سیبهای تابستانه زنوز
1 ـ موشکی یا مشکی سیبی است معطر و در دو رنگ قرمز و سفید و دو مزه متفاوت
2 ـ مورخوج یا مورخوش و احتمالا از کلمه میخوش می‌باشد و ا... اعلم
3 ـ گرده شیرین
4 ـ مرند آلماسی
5 ـ عاشیغ آلماسی : کلمه عاشیغ می‌تواند از واژه عربی عاشق سرچشمه داشته باشد . در آذربایجان به ساز زنهای محلی که آوازهای مردمی می‌خوانند اطلاق می‌گردد و علاوه از آن به معنی قاب یا قاپ هم آمده است .
6 ـ رستم علی ( دارای رنگ قرمز)
7 ـ اسدکوهی
8 ـ آغ آلما
9 ـ زنوزق آلماسی ( دارای رنگ قرمز و سفید )
10 ـ قره یارپاق
11 ـ سیب گلابی
منبع :www.marandilar.ir/
