لباس محلی لرستان

پوشش زنان لر نمادی از هویت و فرهنگ این دیار
پوشاک زنان لر بنا به موقعیت اجتماعی ، اقتصادی و از طرفی شرایط سنی از ویژگی‌های مشخصی برخوردار است . پوشاک زنان جوان لر با پارچه‌های الوان در رنگها و طرح‌های شاد با سربندهای زیبا و رنگی می‌باشد .
زنان مسن‌تر پارچه هائی به رنگ تیره و طرح ای ساده و سربندی سیاه و سفید را ترجیح می‌دهند . روسریهای زنان لر که در زبان محلی به آن " گل ونی " می‌گویند .
زیبائی خاصی به سر زنان لر می‌دهد .
این روسریها که معمولاً ابریشمی می‌باشند و در طرح‌ها و رنگهای مختلف به کار می‌روند . با گره زیبائی به دور سر پیچیده می‌شود گوشه‌های آن هم به صورت آویزان بر پشت سر قرار می‌گیرد .
پیراهن زنان لر دارای برشی ساده ، بلند و گشاد است با طرح‌های گلدار و رنگهای الوان . شلوار پوشاک زنان لر از لحاظ ترکیب و جنس پارچه دو قسمتی و دو رنگی است .
معمولاً از دمپا تا حدود بالای زانو، پارچه ساده با نقشبندی و نواردوزی شده است و قسمت بالاتر به رنگ دیگر و گلدار می‌باشد . قسمت‌های دیگری بر روی پیراهن زنان قرار می‌گیرد از جمله " کلنجه " کت مخملی که در جلوی بدن بسته نمی‌شود ، بقیه و لبه‌های دم آستین و دور شکاف آن یراقدوزی و نواردوزی شده است .
" سرداری " که پوششی است بلند تا به پشت پا ، جلوی آن بدون دگمه است با آستینی تا آرنج که اغلب از مخمل با الوان مشکی ، سبز و قرمز تهیه می‌شود . ...مشاهده کامل متن دوره‌های آستین و دامن آن به پهنای دو تا سه انگشت یراقدوزی و نواردوزی شده است .
" کت " که نیم تنه را می‌پوشاند ، نواردوزی ندارد و با دکمه در جلو بسته می‌شود . " جلیقه " که همیشه باز است و دکمه ندارد و در قسمت جلوی آن یراقدوزی ، سکه دوزی شده است .
پیراهنهای رنگارنگ و دارای پوشش زنان لر
پیراهن زنان لر دارای برشی ساده، بلند و گشاد با طرحهای گلدار و رنگهای متنوع است. لباس زنان لر دارای قسمت‌های مختلفی چون "کلنجه" ، "سرداری" یا "کمرچین" و "جلیقه" است.
"کلنجه" کت مخملی است که بر روی پیراهن زنان لر پوشیده می‌شود و یقه و لبه‌های دم آستین و دور شکاف آن یراقدوزی و نواردوزی شده است.
"سرداری" که پوششی است بلند تا به پشت پا، جلوی آن بدون دکمه است با آستینی تا آرنج که اغلب از مخمل با رنگهای مشکی، سبز و قرمز تهیه می‌شود. دوره‌های آستین و دامن آن به پهنای دو تا سه انگشت یراقدوزی و نواردوزی شده است.
"کت" که نیم تنه را می‌پوشاند، نوار دوزی ندارد و با دکمه در جلو بسته می‌شود. "جلیقه " که همیشه باز است و دکمه ندارد و در قسمت جلوی آن یراقدوزی و سکه دوزی شده است.
شلوار یا به زبان محلی لرستان "شاوال" عبارت است از زیر جامه ای لیفه دار یا کمری دار به مدل شلوارهای کردی از پارچه‌های الوان رنگی که زیر پیراهن می‌پوشند.
شلوار زنان لر از لحاظ ترکیب و جنس پارچه دو قسمتی و دو رنگی است به طوری که از دمپا تا حدود بالای زانو، پارچه ساده با نقشبندی و نواردوزی شده است و قسمت بالاتر به رنگ دیگر و گلدار است.
لباس مردان لر؛ ساده و زیبا
مردان لرستانی نیز دارای پوشش ساده ای هستند که جنبه‌های تزئین آن کمتر است و در عرف معمول این دیار به "شال و ستره" معروف است.
شلوار مردان لر به طرح و هیبت شلوارهای کردی است و پیراهن آنان با برش ساده و اغلب به رنگ سفید و گاه رنگی است.
پیراهن مردان لر که در گویش محلی به آن "جومه" یا "کراس" می‌گویند دارای آستین‌های بلند و یقه گرد بوده و از جنس کرباس و به رنگ سفید تهیه می‌شد.
"شال" پارچه بلند و سفیدی است به عرض 90-60 سانتی متر و به طول 9-6 متر از جنس چلوار که آنرا چند دور به کمر می‌پیچانند و علاوه بر آن در مواقع ضروری از آن به عنوان کفن، پیچاندن محل زخم یا طناب استفاده می‌کردند.
"ستره" قبای مخصوصی است که اندازه آن تا زیر زانو بوده و بیشتر در مواقع رسمی از آن استفاده می‌شود و از قدیمی‌ترین انواع پوشاک در ایران است که در طرح‌های گلدار و شاد برای مراسم شادی و جشن و در طرحهای ساده با رنگهای کم مایه در انجام مراسم تشریفاتی و عزا به کار می‌آید.
کلاه و گیوه دست ساز مردان لر
"کلاه نمدی" و "گیوه" نیز از خصوصیات ویژه لباس مردان لر است. کلاه نمدی کلاه مدور بدون لبه ای است که از نمد ساخته شده است و "گیوه" نوعی کفش دست ساز محلی است که کف آن چرم و یا پلاستیک ضخیم ومحکمی است که رویه آن به صورت نخ تابیده بافته می‌شود.
"کپنک" یا "فرجی" و همچنین "چوغا" از دیگر لباس‌های اصیل لر زبانان است.
"کپنک" یک نوع قبای نمدی پشمی محکم است که معمولا مورد استفاده چوپانان می‌باشد و در مواقع جنگ از آن به عنوان لباس رزم استفاده می‌شود زیرا ترکیب بسیار فشرده ای در ساخت آن بکار رفته است.
"چوغا" نیز نوعی بالاپوش مردانه است که بیشتر در منطقه بختیاری لرستان و چهارمحال و بختیاری مورد استفاده قرار گرفته و جنس آن از پشم گوسفند بوده و توسط زنان بختیاری بافته می‌شود.
مدیر قلعه تاریخی فلک الافلاک خرم آباد در این رابطه در گفتگو با مهر با اشاره به در نظر گرفتن غرفه هایی برای عرضه لباسهای محلی لرستان تصریح کرد: در یکی از این غرفه‌ها با به روز رسانی طرح‌های منحصر به فرد لباسهای لری مدلهای جالبی عرضه شده که مورد استقبال مردم نیز قرار گرفته است.
دیانوش چراغی با تاکید بر شاخصه‌های منحصر به فرد و زیبای لباسهای محلی لرستان، عنوان کرد: میراث فرهنگی لرستان با برپایی این غرفه‌ها و اطلاع رسانی بیشتر در راستای معرفی فرهنگ غنی لرستان تلاش می‌کند.
وی با تاکید بر استقبال مسافران نوروزی از لباسهای محلی لرستان، یادآور شد: همچنین در محل قلعه تاریخی فلک الافلاک امکانات لازم برای انداختن عکسهای یادگاری به همراه لباسهای محلی لرستان فراهم شده است.
پوشاک عشایر : تماشای شیوه زندگی عشایر کوچ نشین یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری اجتماعی استان لرستان را تشکیل می‌دهد . عشایر استان لرستان دارای مسکن خاص خود ، صنایع دستی و لباس‌های رنگارنگ و دیدنی خود هستند و به همین لحاظ برای بازدیدکنندگان جذاب هستند .
به طور کلی عشایر ایران که معیشت و آداب و رسوم خاص خود را دارند در ایران یکی از جذاب‌ترین شیوه‌های زندگی اجتماعی به شمار می‌آیند . استان لرستان به سبب شرایط آب و هوایی و کوهستانی بودن خود ، محل ییلاق و قشلاق ایل‌ها و عشایر استان‌های اطراف است .
عشایر و طایفه‌های لرستان در یک تقسیم بندی به دو بخش لر و لک تقسیم می‌شوند که از نظر لهجه ، سنن ، آداب و رسوم و برخی مسایل مذهبی با یک دیگر تفاوت دارند .
منبع :http://www.mehrnews.com/detail/News/1565153
http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=533