کاخ سلیمانیه مربوط به
دوره قاجار بوده و امروزه در محوطه دانشکده کشاورزی
کرج واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۲۷ با شمارهٔ ثبت ۳۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی
ایران به ثبت رسیده است.این بنا در
دوره فتحعلی شاه قاجار و به دستور وی برای اقامت تابستانی در باغ بزرگی که هم اکنون دانشکده کشاورزی است بنا شده است.
علت نامگذاری این ساختمان به پاس تولد سی و چهارمین پسر فتحعلی شاه با نام سلیمان میرزا ذکر شده است. در تالار این بنا، دو نقاشی از عبدالله خان نقاش باشی روی دیوارها کشیده شده که یکی تصویر آغا محمدخان و دیگری تصویر فتحعلی شاه و اطرافیانشان است.
در تابلوی بارعام فتحعلی شاه، سلیمان میرزا به صورت کودکی در کنار تخت طاووس تصویر شده است.
ساختمان کاخ آجری است و نمای آن تزیینات ویژه ای ندارد. بنای این کاخ روی پیلوت ساخته شده که در زمان خود نوعی نوآوری به شمار می‌رود. در شرق ساختمان کاخ برجی در 5 طبقه ساخته شده بوده که هم اکنون تنها ویرانه‌های طبقه همکف آن باقی مانده است.
این کاخ یکی از معدود آثار ثبت شده فرهنگی و تاریخی شهرستان
کرج است که در محدوده
مرکزی ...مشاهده کامل متن شهر و در داخل دانشکده کشاورزی کرج واقع شده است.
این کاخ در کنار دیه کرج و به دستور سلیمان میرزا فرزند فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. ساخت این کاخ در این منطقه از سه جهت قابل بررسی و توجه است؛ ابتدا آنکه جلگه خوش آب و هوای کرج ییلاق و اتراق گاهی امن و زیبا را برای خانواده سلطنتی فراهم می‌ساخته که علاوه بر دوری از هیاهوی پایتخت، به فاصله بسیار کمی در حدود یک روز راه از آن واقع می‌شد.
دوم آنکه استقرار آن بر سه راهی کهن مازندران، ری و طالقان و همچنین بر سر راه آذربایجان که خاستگاه ایل قاجار بوده، موقعیتی کاملا استراتژیک برای سفر‌های مکرر خاندان سلطنتی به غرب داشته است و در نهایت آنکه ساخت این کاخ بر سر راه آذربایجان، در دوران سلطنت فتحعلی شاه قاجار صورت گرفته که از جمله پرتنش‌ترین ایام حکومت قاجاریه بوده و با درگیری‌ها و مشکلات حاد و عدیده ای، خصوصا در غرب کشور و منطقه آذربایجان توام بوده است.
کاخ سلیمانیه به همراه باغ مقابل خود و همچنین ردیف ساختمان‌های ملازمین موکب شاهی تشکیل مجموعه حکومتی واقامتی کوچک و بسیار زیبایی را می‌داده است که متاسفانه در حال حاضر ردیف ساختمان‌های ملازمین در طرح‌های توسعه دانشکده کشاورزی از بین رفته و کاخ سلیمانیه و باغ کوچک آن تنها مانده اند!
ساختمان کاخ سلیمانیه بنایی است آجری، متقارن و کشیده به نسبت 5 به یک باسقف شیروانی و دارای تمامی مشخصه‌ها و مولفه‌های سبک معماری دوران قاجار که میتوان آن را از جمله ساده ترین، زیباترین و با احساس‌ترین ساختمان‌های دوران خود دانست.
تالارها، ارسی ها، نقاشی ها، آیینه کاری ها، قوس‌های نیم دایره نما، سقف شیروانی، تناسبات نما و نقشه، دواشکوبه بودن آن، همگی از جمله خصوصیات بارز کاخ سلیمانیه بوده که در ترکیب نهایی و بسیار ساده خود و در کنار مجموعه ساختمان‌ها و باغ پیرامونی، منجر به شکل گیری ساختمانی دوست داشتنی، با هویت و صمیمی شده است.
این ساختمان از آجر و خشت با تیر‌ها و مهاربندهای چوبی ساخته شده است. تالارها و فضاهای داخلی از انواع تزئینات، شامل نقاشی‌های دیواری بزرگ و آینه کاری‌ها با سقف چوبی و همچنین تزئینات گچی اندود شده و نمای بیرونی ساختمان از قاب‌های آجری جرزها با اندود گچ و خاک و اندکی نقش و نگار.
در حال حاضر این ساختمان در محدوده دانشکده کشاورزی کرج واقع شده و سالهاست به حالت متروک، فراموش و رها شده است. قابل ذکر است این بنا به علت قرارگرفتن در کنار مدرسه منسوب به دانشکده کشاورزی، سالها مورد تردد و عبور و مرور دانش آموزان قرار داشته و تزئینات و شیشه‌های الوان آن بازیچه سنگ پرانی‌های آنان شده و به همین دلیل آسیب‌های فراوانی دیده است و تنها پس از این دوره، چند سالی با انجام عملیات حفاظتی شامل دیوار کشی و نصب پرده‌های سراسری روی نما وهمچنین انجام عملیات مرمتی، سعی در حفظ و احیای آن شد و پس از آن نیز هر از چندی با انجام مختصری از فعالیت‌های مرمتی این داستان ادامه دارد که این همه برای حفظ و نگهداری آن چندان کافی و موثر به نظر نمی‌رسد.
ساختمان کاخ دارای دو اشکوب است؛ طبقه همکف حدودا به صورت پیلوتی‌های امروزی و به منظور قرارگیری برخی از فضاهای خدماتی کاخ در نظر گرفته شده و طبقه دوم که از طریق دو راه پله در دو سوی ساختمان قابل دسترسی است، شامل تالار مرکزی بزرگ و اتاق‌های دو سوی آن که به منظور اطاق‌های استراحت در نظر گرفته شده، است.
از جمله نکات بسیار جالب در این بنا برون گرایی محض این بنا است، به طوری که پنجره‌های بسیار بزرگ و کم عرض ساختمان باعث شده است فضاها از دو سوی به محوطه بیرونی چشم اندازی وسیع داشته باشند و همچنین در تمام ساعات روز نور گیری کنند که این امر خود باعث شده فضاهای داخلی مملواز نور و روشنایی شوند.
تمامی اجزا و عناصر ساختمان شامل فضاها و نما، جرزها و پله ها، نسبت به محور میانی بنا متقارن بوده و ساختار بسیار ساده ای دارد. این امر با توجه به کشیدگی و عمق کم فضاها، فضایی بسیار روشن، شفاف و سبک را در ادامه باغ‌های زیبای مقابل آفریده است.
بنای کاخ سلیمانیه از آثار با ارزش دوران قاجار بوده و با توجه به پایتختی تهران از جمله اولین نقاط توجه و عامل رشد و شکوفایی شهر کرج به شمار می‌آید به طوری که در اواخر دوران قاجار تاسیس مدرسه فلاحت در کرج و کمی بعد از آن احداث ساختمان اولیه دانشکده کشاورزی در جوار کاخ سلیمانیه که در حال حاضر ساختمان موزه تاکسیدرمی منحصر به فرد دانشکده کشاورزی است، گواه این مدعاست.
در حال حاضر آنچه از معماری دوران قاجار معروف و قابل استناد است، همگی در تهران و در مجموعه کاخ‌های حکومتی و محدوده ارگ قدیم و عمارت‌های شمیرانات محدود می‌شود و کمتر از ابنیه دیگری که در این دوره ساخته شده و واجد تمامی خصوصیات و ویژگی‌های سبک التقاطی و ترکیبی معماری ایران و غرب است، به چشم می‌خورد.
جای آن دارد که با توجه و حفظ بنای ارزشمند کاخ سلیمانیه و معرفی آن به جامعه متخصص و همچنین شهر و شهروندان، از یکی از آثار ممتاز و زیبای این سرزمین پاسداری شود.
منبع :http://memarinews.com/Pages/News-3453.aspx
http://karajkadeh.persianblog.ir/post/8
http://fa.wikipedia.org/wiki
