روستای خورمیز ازتوابع دهستان خورمیز بخش
مرکزی شهرستان
مهریز است که از سمت شمال به شهرستان
یزد و ازسمت شرق به دهستان بهادران و ازسمت جنوب به دهستان تنگ چنار و از غرب به دهستان میانکوه منتهی میشود .
در مورد شکل گیری مجموعه بناهای تاریخی خورمیز مستندات تاریخی نشان دهنده قدمت خورمیز بیش از 1500 سال می‌باشد که به مرور زمان به شکل امروزی درآمده است. این روستا دارای یک قلعه تاریخی است که قدمت این بنای تاریخی به
دوره ساسانی بر میگردد.
قدمت این روستا به پیش از اسلام بر میگردد و نام آن از هرمزشاه گرفته شده است، که به مرور زمان از هور میز یا همان هرمز شاه به خورمیز تغییر یافته است و علت پیدایش آن مانند سایر روستاها زمین مستعد و قناتهایی بوده است که در اطراف این روستا مشاهده میشود.
بنا به روایت تاریخ این روستادر روزگار فرمانروایی انوشیروان ساسانی به وسیله پسراو هرمز شاه بنا شده است. در کتاب تاریخ
یزد به چگونگی پیدایش خورمیز اشارت داشته و اینگونه نقل می‌کند: که انوشیروان را دختر خاقان ترک، پسر و دختری به وجود آمد که پسر را هرمز و دختر را مهرنگار نامید و
یزد ...مشاهده کامل متن را به مهرنگار بخشید.
از این رو مهرنگار معماران و مقنیان چند به یزد فرستاد دستور اجرای قنوات و احداث دهاتی به نام خودش وبرادرش هرمز داد. گویند هرمز را بسیار دوست می‌داشت چون او یگانه یادگاری بوداز مادرش خاقان، عملاً معماران ومقنیان، نخست کاریز مهریز را احداث کردند و قریه خودش طرحی در مجرای ان ساختند به نام خودش مهر گرد مشهور شد.
آنگاه قنات و قریه دیگر در یک فرسخی آنجا احداث کرد به نام هرمز (هرمیز) نامیدند و در تعریفات بعدی خورمیز نامیده شد .
فاصله روستا تا مرکز دهستان 1.5 کیلومترتا شهر مهریز به عنوان مرکز شهرستان 6 کیلومتر و تا شهر یزد به عنوان مرکز استان 42 کیلومتر است .
بخش مرکزی مهریز شامل 5 دهستان با نامهای ارنان ، تنگ چنار ، خورمیز میانکوه و بهادران را شامل میشود که دهستان خورمیز شامل روستا‌های عصمت آباد میرک آباد خورمیز سفلی خورمیز علیا باغدهوک سریزد مدوار و حسین آباد است .
محدوده اراضی این روستا از شمال به زمین‌های موقوفی عباس آباد و مدوار –عصمت آباد و خورمیز سفلی از غرب به مدوار و اراضی منابع ملی از شرق به خورمیز سفلی و عصمت آباد و از سمت جنوب به اراضی ملی محدود میشود .
کار اهالی روستا کشاورزی و دامداری می‌باشد .
خورمیز سفلی نیز در دهستان خورمیز قرار دارد.قدمگاه حضرت علی (علیه السلام) در دهستان خورمیزسفلی یا شهرک شهیدبهشتی واقع شده است.
این قدمگاه دارای بناء کوچکی به ابعاد 7×5 متر است که با آجرساخته شده و گنبدی عرقچینی به ارتفاع سه متر برآن تعبیه نموده اند. میگویندکه شخصی حضرت امیرالمؤنین علی(علیه السلام) رادرعالم خواب درهمین مکان دیده است.
قبرحاج نصرالدین نیز درهمین مکان است.
منبع:
http://www.khormizolya.ir/
http://azkh75.blogfa.com/
http://khormiz.blogfa.com/
