روستای افجه از توابع بخش لواسانات شهرستان شمیران در ۳۰ کیلومتری شمال شرقی تهران و در جوار دشتهای هویچ و گرچال و قله ساکا واقع شده است.
دشت هویج که به زبان محلی آن را گرچال یا گهچال و یا گیاه چال مینامند یکی از زیباترین جاذبههای روستای افجه است که در ارتفاع 2 هزار و 400 متری از سطح دریا و در بالادست مرکز روستا، ناحیه گلندوک و لواسان واقع شده است.
علت نامگذاری این دشت روایتهای تاریخی مختلف دارد که در روزگاران قدیم بخش وسیعی از زمینهای این دشت به کاشت هویج اختصاص داشته،اما امروز اثری از این مزارع یافت نمیشود.هم اکنون نیز دهقانان افجه به کشت محصولات مختلف کشاورزی در آن مبادرت میورزند و وجود باغهای گیلاس نیز در آن مشهود است.
در ضلع شمالی دشت، گردنه افجه بشم قرار دارد که راهی مالرو در آن موجود است؛ این راه، افجه و دشت هویج را به دشت لار لواسانات و دیگر ارتفاعات البرز مرکزی مرتبط میسازد.
دیدن جاذبههای زیبا و مناظر بکر درهشمالی افجه نیز خالی از لطف نیست. این دره در فصول مختلف سال مورد توجه هزاران گردشگر قرار دارد و از این رو مورد توجه کوهنوردانی است که از مسیرهای آن برای صعود به قلههای آتشکده، ساکا، یخچال و مهرچال استفاده میکنند.
روایت شده است که ناصرالدین شاه و دیگر شاهان قاجار از این گردنه برای رفت و آمد با کالسکه به دشت لار و سایر ییلاقهای آن نواحی استفاده مینمودند.
به این مسیر مالرو که در برخی جاها حالت سنگفرش دارد راه شاه عباسی نیز میگویند.
در قسمت شمال غرب دشت هویج و در مسیر صعود به قله آتشکده دشت «سبواستان» با درختان گردو و گیلاس خودنمایی میکند و آبشار چرند به ارتفاع 45 متر از دامنه کوه به دره پایین دست آن سرازیر میشود.
کمی آنطرفتر حمام تاریخی روستا که در مرکز بافت قدیمی واقع شده است.
بنای این حمام دارای طاق، گنبدهای عرقچین و قوسهای جناغی است.اهالی روستا قدمت حمام را به دوره صفوی یا اوایل حکومت قاجار نسبت میدهند اما همچنان فعال است و مردم روستا از آن استفاده میکنند.
با پشت سر گذاشتن آبشار و دیدن معماری خاص حمام افجه به محلههای قدیمی و بافتهای اصیل این روستا میرسیم که در فاصلههای نزدیک به هم قرار گرفتهاند.
اگر به محله چراغان سری بزنید میتوانید ضمن تماشای بافت دیدنی آن سقاخانه حضرت ابوالفضل¨ع را نیز ببینید. این سقاخانه و درخت چنار کهنسالی که قدمت آن را به 400 سال قبل میرسد از شهرت زیادی برخوردار هستند.
معماری قلعه ساکا و فراموشی قصر قجری قلعه مرتفع و بلند سربند یا ساکا که از ارتفاعات منطقه بر روستاهای امامه، راحتآباد، ناصرآباد، افجه و بخش عظیمی از لواسان اشراف دارد، از بناهای بسیار قدیمی این ناحیه است.
براساس آثار باقی مانده، مصالح به کار رفته در این بنا را سنگ لاشه، ملات گچ، ساروج، آجر، خشت و گل تشکیل داده است. سفالهای برجای مانده در اطراف قلعه از انواع نخودی، نقش استامپی، نقش زیر لعاب و سفالهای لعابدار سبز رنگ، لاجوردی و آبی است که گواه از قرون دوم و سوم دوره اسلامی میدهد.
این قلعه تا دوره صفوی نیز فعال بوده و توسط اقوام بومی مورد استفاده قرار میگرفت و اکنون نیز در ردیف آثار ملی قرار دارد. به موازات این قلعه میتوان بقایای قصر قجری را در ناحیه شمالی روستا و مشرف به باغهای مشجر آن مشاهده نمود.
این قصر متعلق به ناصرالدین شاه بوده و توسط اعتمادالدوله بنا شده است. بجز پی، دیواری به ارتفاع 5/1 متر و طول یک متر و انبوهی از آجرهای قرمز رنگ اثری از این قصر برجا نمانده است.
رودخانه افجه (بدو) از شرق این روستا و رودخانه تبله رود از داخل آن میگذرد. آب و هوای روستای افجه با توجه به کوهستانی بودن منطقه در بهار و تابستان بسیار مطبوع و در پاییز و زمستان سرد است.
از دیگر جاذبههای طبیعی این روستای زیبا میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
آبشار پسچویک
آبشار پسچویک با 15 متر ارتفاع در فاصله 5/1 کیلومتری شمال شرق افجه و در یال کوه مشرف به دشت هویج قرار دارد و اطراف آن را درختان بلندی فرا گرفته اند.
آبشار موآب
آبشار زیبای موآب که در سینهکش قله ساکا و قبل از دشت هویج واقع شده است 180 متر ارتفاع دارد. جریان آب این آبشار در اواخر تابستان کاهش مییابد.
محوطه دشته
در فاصله 3 کیلومتری روستای افجه در حد فاصل میان آبشار پسچویک و دشت هویج، محوطه دشته واقع شده که باغهای گیلاس این منطقه چشم هر ببینده ای را به خود لب مینماید.
گردشگران و کوهنوردانی که قصد رفتن به دشت هویج و یا قلل و ارتفاعات افجه را دارند از این مکان به عنوان استراحتگاه موقت و زیبا استفاده میکنند.
http://www.beytoote.com/
http://www.yjc.ir/fa/news/4325401
http://danakhabar.com/fa/news/1154017
http://fa.wikipedia.org/wik