مونگشت یا منگشت کوهستانی است در شهرستانهای
ایذه و
لردگان، مرکب از کوههای تنوش، ناشلیل، زردحلقه، نسا، سهپران، سرچاه، قوچه، بدرنگان، سفیدکوه، دشتمر، چلا، جیمه، تیربازک، دوتو، کِله، کلمه، برآفتاب، سردوفون و دوزرد.
این کوهستان که از شمال غربی (شرق دریاچه آب بوندان) شروع شده و تا حوالی روستای روریش به طول حدود 80 و عرض بین 20 تا 25 کیلومتر کشیده شده است، پهنهای به وسعت حدود 1850 کیلومتر مربع را زیر پوشش قرار داده و از جنوب شرقی به وسیله کوههای سردوفون و جاشیرکش همچنان ادامه مییابد و از شمال غربی به کوههای زوزرک و کژگرد میپیوندد و جزو یکی از طویلترین رشته کوههای زاگرس است.
بلندترین قله این کوهستان 3613 متر ارتفاع دارد که در 55 کیلومتری جنوب شرقی
ایذه و 52 کیلومتری غرب
لردگان و 13 کیلومتری شمال غربی روستای لیراب واقع است.
از دامنههای غربی این کوهستان، رودخانههای هلایجان، ابوالعباس، آب زرک، صیدون و از دامنه جنوبی آن رودخانههای لیراب و سمه سرچشمه میگیرند و رودخانههای خرسان و
کارون سراسر دامنه شرقی آن را میپیمایند.
بخش عظیمی از این کوهستان را جنگلهای نسبتاً انبوه پوشاندهاند و در منتهیالیه شمالی
...مشاهده کامل متن آن دریاچهای به نام بوندان به ابعاد 2/5×2/5 کیلومتر قرار دارد و دریاچه کوچک دیگری به نام دوتو در دامنه جنوبی آن واقع است.
جلوههای زیبای طبیعی، وجود رودخانه کارون در نزدیکی منطقه و راههای دسترسی مناسب، زمینه فعالیتهای گردشگری را در منطقه فراهم نمودهاند. کوهستان منگشت در شهرستانهای لردگان و ایذه، مرکب از کوههای تنوش، ناشلیل، زردحلقه، نشا، سهپران، سرچاه، قوچه، بدرنگان، برآفتاب، کله، کلمه و دوزرد قرار دارد.
بلندترین قله این کوهستان سه هزار و ششصد و سیزده متر ارتفاع دارد که در ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی ایذه و در پنجاه و دو کیلومتری گرمان و در سیزده کیلومتری شمال غربی روستای لیراب واقع شده است.
پوشش گیاهی آن غالباً درختان بلوط و سایر درختان آن بن، بادام، ارژن، زالزالک، تنگس، کیکم، انجیر و کلخونگ هستند. گیاهان مرتعی آن نیز گون، خارشتر، خرگوشک، جاشیر، گاوزبان، لاله، لاله واژگون، شقایق، سی سمبل، اندشت، تره، کرفس، بن سر(بن سرخ)، اواندول و... میباشند.
این کوه زیستگاه جانورانی چون خرس، پلنگ، گرگ، کفتار، روباه، خرگوش، سمور، کل و پرندگانی مانند کبک و کبوتر کوهی و... میباشد.
بهترین زمان صعود آن اوایل بهار و پائیز است. این کوه چندین مسیر صعود دارد که رایجترین آنها عبارت اند از:
1- روستای آبخوگان و تنگه ای به همین نام که مسیر آن از محلی به نام چشمه آب هرمو ( هرمو نوعی گلابی وحشی است) میگذرد.
2- مسیر آب رزگهی که از سمت راست مسیر تنگ آب خوگان منشعب میشود.
3- مسیر کهشور و اوچندار که از از بالای تنگ برف کشان عبور میکند
۴- مسیر چهار ده که نسبت به سه مسیر بالا در پشت کوه قرار دارد و برای رفتن به روستای چهارده باید از از جاده ایذه به چهارمحال پس از گذشت حدود 35 کیلومتر از یک راه شوسه در سمت راست جاده به آن رسید.
منابع :
http://i_khosro.persianblog.ir/post/23
http://www.mirizeh.blogfa.com/
https://fa.wikipedia.org
http://www.wikipg.com/