غار هامپوئیل ( غار کبوتر )

غار کبوتر مراغه که در اصطلاح محلی به غار هامپوئیل معروف است در 15کیلومتری جنوب شرقی مراغه واقع شده است.
"هامپا کهول" ، "هامبا کهول" ،"هامپوئیل" ، "هنگ کهول" ، "هامپو هول" ، "همپوهول" همگی نامی برای یک غار است که ریشه در زبان سانسکریت دارد و وقتی با زبان آذری تلفظ شده و با خط عربی نوشته می‌شود به چنین چیزی تبدیل می‌شود.
شاید برای راحت شدن از این مسئله بغرنج عده ای از رنج خود کاسته و نام "کبوتر" بر این غار نهاده اند.
این غاربا قدمت 150 تا 200 میلیون سال و با داشتن مناظر طبیعی یکی از شگفتی‌های آفرینش در مراغه و هم‌سن با غار علی صدر همدان است و دومین غار خاکستری از نظر وسعت و قدمت در جهان به شمار می‌رود به سبب وجود فسیل‌های حلزونی در بستر سنگ‌های رودخانه و آثار بی شمار دوران مختلف زمین‌شناسی، یکی از منابع مهم تحقیقاتی و مطالعاتی زمین‌شناسان در منطقه به شمار مى رود .
این غار در کمرهٔ کوهى صخره‌اى، رو به جنوب قرار گرفته است و از بستر رودخانهٔ مردى چاى حدود ۱۶۰۰ متر ارتفاع دارد. دهانهٔ غار ۸ متر است و ارتفاعش به ۲۵ تا ۴۰ متر مى‌رسد.
طول و عرض میدان اول غار تقریباً ۴۰ تا۶۰ متر است که مساحت 2400متری را تشکیل میدهد. در ابتداى ورود به غار، کتیبه‌اى ...مشاهده کامل متن به زبان روسى دیده مى‌شود که تاریخ آن مربوط به سال ۱۹۲۵ میلادى است.
در ابتدای ورودی غار میدان بزرگی وجود دارد که سقف آن لانهٔ کبوتران است. پس از تونل کم‌ارتغاعی که در سمت راست قرار دارد، میدان نسبتاً بزرگ دیگری نیز وجود دارد.
در سمت شمالی و شمال شرقی میدان دوم، چهار حفره و فرورفتگی گود به چشم می‌خورد که نشان دهنده وجود چهار حلقه چاه است که ارتفاع این چاه‌ها بدین قرار است: چاه یک 15 متر ، چاه دو 37 متر ، چاه سه 15 متر ، چاه چهار 23 متر است که چاه‌های 1 و 2 در پائین به هم متصل و به همان جا محدودند.
ولی چاه‌های 3 و 4 در عین اتصال به هم در زیر امتداد دارند.
در این میدان صخره‌های بزرگی دیده می‌شود که تا خردادماه به‌دلیل ریزش آب‌های زیرزمینی سطح آن‌ها لغزنده بوده و عبور از آن‌ها احتیاط زیادی را می‌طلبد. سپس این میدان بزرگ به اتاق‌های بزرگ و در نهایت به تونل‌های باریکی ختم می‌شود.
در سقف اتاق‌ها زمانی صدها خفاش به‌حال آویزان دیده می‌شدند که با هماهنگی خاصی به‌طور موزون در نوسان بودند ولی حال بعلت رفت وآمد‌های زیاد داخل غار جایی برای خفاشان نماند وکم کم جای خودشان را به انسانها دادند وخودشان در دل تاریکیهای چاهها کم شدند.
در این غار تالارهای و معابر جالب وجود دارند که هر کدام با اسمی توسط غارنوردان تبریز و مراغه ای نام گذاری شده که به طور مثال میتوان به تالار غمگین، تالار معبد، چاه و تالار خفاش، تالار آینه، حوض کوثر، پیست اسکی، چاه داوود و ... اشاره کرد.
همه ساله تغییرات زیادی در داخل غار اتفاق می‌افتد. تغییرات عمده میدان اول و دوم از نظر زمین شناسی پیدایش خاکستر است که گاهی تا قوزک پا و حتی تا زانو می‌رسد.
داخل چاه‌های متعدد غار، دو سفره آب وجود دارد که یکی به علت ریزش از بین رفته، ولی در چاه دیگر آب وجود دارد و صدای جریان آن از بالا به گوش می‌رسد. در اطراف چاه‌ها و دیواره‌ها و سقف میدان دوم رسوبات آهکی ، مناظر جالب توجه و زیبایی به وجود آورده است.
هوای غار بسیار مرطوب است و در انتهای آن به خصوص در کنار چاه سوم و چهارم هوای کافی وجود ندارد و برای رسیدن به کنار چاههای غار، بدون تجهیزات کافی مانند طناب، نورافکن، وسایل ایمنی، کپسول هوا و راهنما امکان پذیر نیست.
بگفته محققین وغار نوردانی که تا به حال توا نسته اند از چاه‌های مخوفیکه به گفته خودشان چاه اولی از بالا بترتیب با عمق 12 متر ودومی به عمق 60 متر و سومی به عمق 100متر را پشت سر گذاشته وبه تالار آیینه راه یابند تالاری که وقتی به سقفش نور میافتد مثل آیینه نور رامنعکس میسازد.
و وقتی از آنهم پا را فراتر می‌نهی به چشمه زلالی میرسی که خروجی آب هنوز بر کسی مشخص نیست و کشفیات غارنوردان در اینجا خاتمه مییابد وهنوز کسی پیدا نشده پا را از این جلوتر بگذارد و منطقه جدیدی را از این غار که هنوزپای جنبنده ای به آنجا نرسیده را کشف کند وعلت آنهم بیشتر بخاطر کمبود اکسیژن در محل و طویل بودن راه میباشد .
بگفته غار نوردانی که دل را به دریا زده وتاتوان داشتند به جلو حرکت کرده وبدون لحظه ای استراحت توانسته انداین مسیر را درعرض 9ساعت راهپیمایی طی کنند .
وهمچنین اگر ازافراد محلی احوالات این غار را جویا شوی داستانهای تخیلی زیادی را میشنوی از جمله اینکه میگن یکی عصایش در چاه غار میافتد بعداز 8 ماه که به کربلا سفر میکند عصایش را آنجا مییابد که دوره گردی از اب فرات گرفته بوده و.........
بخش جدید غار هامپوئیل مراغه شامل تالار بزرگ با دو دریاچه آب است که در عمق 190 متری از سطح دهانه غار قرار گرفته است . این غار از زیبا‌ترین غار‌های آهکی در کشور است ،که علاقه مندان با داشتن وسایل فنی می‌توانند در این مکان منحصر به فرد غار پیمایی کنند.
عمر این غار آهکی ، 150 میلیون سال تخمین زده شده و تا کنون 36 چاه و 41 تالار در آن شناسایی شده است . غار هامپوئیل در هشت کیلومتری شرق مراغه واقع شده و از نظر غار نوردی از فنی‌ترین و عمیق‌ترین غار‌های ایران است .
گزارش غار توسط یک توریست (محمدرضا )
در سقف آن کبوتر‌ها لانه دارند.بعد از ورود به غار هوای بسیار خنکی رو احساس میکنید.یک محوطه بسیار عظیم در پیش چشم شما نمایان میشود.در انتهای این تالار دهانه‌های ورود به اعماق غار را خواهید یافت.ما بار اول نتونستیم ببینیمش.بعد از گذز از دهانه تنگ به محوطه چاهها میریم.زمین بسیار لیز میباشد.
مثل یخ یا شیشه.کسانیکه به جغرافیای منطقه مسلط باشند قلعه ضحاک را میشناسند.گفته میشود اعماق چاهها از کوهها میگذرد و تا قلعه ضحاک و گنجینه‌های آن راه دارد.افسانه‌های بسیار زیادی در تازه کند راجع به غار هامپوییل گفته میشود که اکثرا راجع به گنجهای مدفون و قیمتی و همچنین راجع به اجنه نقل میشود.
شبهای تابستان در پایین تازه کند میشود چادر زد و صبح زود به غار صعود کرد.چون غار در بالای قله کوه واقع شده و در اعماقش چاههای بسیار تاریک وجود دارد که بیش از سی متر ارتفاع دارند و بدون لوازم حرفه ای غار و صخره نوردی ابدا نمیشود به چاهها وارد شد.دیواره‌ها بسیار لیز و سر میباشد.امیدوارم خوش بگذره.مصاحبت با اهالی تازه کند مخصوصا پیرمردها فراموش نشه


منبع :
http://farabiauoob.mihanblog.com/
http://www.tabriz.ir/?PageID=101
http://www.irancaves.com/fa/cavedetail.aspx?ID=231
http://www.negahmedia.ir/media/show_video/22405