مسجد ملارستم ازمساجد تاریخی شهرستان مراغه است که ابتدای خیابان قدس میدان ملارستم واقع شده است.
در مورد تاریخ بنای مسجد ملارستم تاکنون در هیچ نوشته یا کتیبه ای به آن اشاره ای نشده است.
این مسجد بنام میدانی که در آن واقع شده است مسجد ملا رستم خوانده می‌شود که بعد از انقلاب به مسجد امام خمینی تغییر نام داده است.
در ضلع شمالی مسجد دو در ورودی با سر دری بلند واقع است که یکی از قوس جناغی و مقرنسکاری گچی برخوردار است و در حاشیه سردر از گچبری‌های شبکه ای و تزئینات هندسی ستاره ای شکل استفاده شده وکتیبه سنگ مرمری بچشم می‌خورد.
ضلع شمالی مسجد شامل هشت ستون آجری است به صورت جرز با طاقنماهایی که درهای ورودی و پنجره‌های متعدد آن به سـوی میدان ملا رستم باز می‌شود.
هرچند تغییراتی در پنجره مزبور داده شده اما فرم تزئینی آجری خفته راسته روی نما برجای مانده است.
ورود به شبستان ازطرف سمت شرقی صورت می‌گیرد.این شبستان به شکل مستطیل دارای 35 ستون در5 ردیف است که سقف چوبی بنارا نگاه میدارد .
تزئینات داخلی منحصرا در ستون ، و سر ستونهای چوبی آن خلاصه می‌شود.
نمازخانه زنانه در سمت شمالی مسجد قراردارد و شامل چهار ستون مدور آجری بوده که یکی ازآنها بطرف شبستان بزرگ بازمی شود تامین میگردد.
طبقه فوقانی نیزشامل تالار ستونداری با شش ستون است.
راه پله ورودی به این تالار از سمت حیاط خلوت است که به اتاق کفش کن و سپس به این سالن راه می‌یابد درضلع شمالی پنجره هایی تعبییه شده که به داخل شبستان نور می‌دهد گرچه درمسجد ملا رستم کتیبه تاریخی به چشم نمی‌خورد لیکن با توجه به شیوه بکار رفته می‌توان ساختمان آنرا به دوره صفویه نسبت داد که در دوره قاجاریه دوباره بازسازی شده است.
در کتاب دافع الغرور این مسجد به حاجی علیخان مقدم مراغه ای ( حاجب الدوله ) نسبت داده شده است که با توجه به معماری بنا می‌توان آن را به دوره صفویه نسبت داد و البته در دوره قاجار قسمتهایی به آن افزوده اند.
بنای اصلی مسجد شامل شبستان اصلی و بزرگ و یک شبستان کوچک زمستان نشین مشرف بر شبستان اصلی و در ضلع شمالی، کفش کن و دو راهرو و در دو طرف شبستان زمستان نشین میباشد.
مصالح به کاررفته در این مسجد عبارتند از سنگی محلی معروف به (سینجان) که به صورت تراشیده شده در ازاره‌ها استفاده شده است.
ستونها و سرستونهای چوبی تهیه شده از درخت سپیدار ستونها و سرستونهای سنگی و آجری در ایوان مسجد اصل بنا از آجر با ملات گچ ساخته شده است.
فرم کلی بنا و ترکیب عناصر معماری آن بسیار زیبا و از مساجد چوبی بی نظیر در منطقه محسوب میگردد.
از خصوصیات بارز بنا طاق نما با گچبری و مقرنس بندی شده بر سر در شمالی و نیز تزئینات و نقاشی‌های روی پردها و فرم زیبای مقرنس بندی و قطاربندی روی سرستونها و نیز طاق کلیل بکار رفته در هشتی ورودی اصلی مسجد میباشد.
وجود تعداد زیاد ستونها در این مسجد باعث شده تا در بعضی مقاطع به آن مسجد چهل ستون گفته شود. .
ستونها و سرستونهای چوبی مقرنس کاری پای ستونهای سنگی با تزئینات سنگی
تزئینات و نقاشی‌های نقش گیاه و ترنج بر روی صندوقهای مکعبی و پرده‌ها با اشعار زیبای فارسی که با دقت و ظرافت خاصی کار شده است ، از تزئینـات بکـار رفتـه در بنا است.
یک ستون مرمری که در ایوان مسجد قرار دارد احتمالا متعلق به بنایی است که پیش از مسجد در این مکان قرار داشته است .
از این بنا بعنوان یک مکان مذهبی – فرهنگی استفاده می‌شود ، از جمله جهت اقامه نماز و مراسم تعزیه خوانی و قسمتی از آن بعنوان پایگاه مقاومت بسیج محله مورد استفاده قرار می‌گیرد.
منبع:
http://jafarfarabi.blogfa.com/post-19.aspx
http://farabiasl.com/
http://www.masjed.ir/
