برج مهماندوست ساختمان آجری بدون سقفی است که در نزدیکی روستایی به همین نام در نزدیکی شهرستان دامغان در استان سمنان قرار دارد.
برج مهماندوست شباهت زیادی به برج طغرل شهر ری دارد و به همین منظور، برخی این برج را برج طغرل سمنان نیز مینامند.
تاریخ بنا با زمان سلطان سنجر سلجوقی مطابقت دارد. قسمتی از ساختمان این برخ خراب شده ولی قسمت باقیمانده قدمت آن را تأیید میکند.
دور دایره این برج از خارج ۳۴ ذرع و قطر آن از داخل ۲۰/۷ متر است. این برج دوازده ترک دارد که یکی از ترکها مدخل است و عرض هر ترک ۲۳/۱ متر و بعد از 10 ذرع و نیم ارتفاع 3 فقره مقرنس از آجر ساخته شده و پس از آن کتیبهای قرار دارد به خط کوفی و بالای آن کتیبه دیگری است به خط بنائی و از آن به بعد گنبد مخروطی شروع میشود، اما گنبد آن خراب و آنچه باقی است به ارتفاع ۱۴ ذرع میباشد.
در برج، رو به جنوب، یک قبر آجری در وسط و دو قبر دیگر سنگچین دیگر دیده میشود. هویت شخص دفنشده در برج مشخص نیست و تحقیقی هم درباره آن انجام نشده است؛ اما اهالی روستاهای اطراف اعتقاد دارند که این برج مقبره امامزاده قاسم از اولاد امام موسی بن جعفر (ع) است.
در قسمت جنوبی این برج تپه باستانی امام آباد و در سمت شرقی آن قبرستان روستاهای امام آباد و مهماندوست واقع شده است.
در برخی منابع آمده یکی از جنگهای بزرگ نادرشاه افشار و اشرف افغان در اطراف این برج رخ داده است.
ارتفاع اصلی برج در گذشته بیشتر بوده اما بعدها به علت فرو ریختن گنبد مخروطی شکل و زیبای این بنا از ارتفاع آن کاسته شد.
تزیینات بالای برج شامل کتیبهها و مقرنسکاریهای زیبایی است که کتیبهها به خط کوفی و دورتادور برج را فرا گرفتهاند.
در آجر کاری آن دقت و مهارت عجیبی به کار رفته است که هم اکنون پس از ۹۳۵ سال تیزی لبة تزئینات قرنیز با آن همه پیچ و خم آن از مسافت چندین متری پدیدار و مشخص است و در تزئینات آجری آن خصوصاً حاشیه قرنیزهای بالای آن قطعات بزرگ آجر را طوری تراشیده اند که گویی مانند چوب به وسیله اره کار کرده باشند و تمام پیچ و خمها و چین خوردگیهای آجرها را با لبههای تیز از کار درآورده اند.
معلوم نیست که چرا این بنا سقف ندارد. میگویند سابقاً برای این برج سقف ساخته اند ولی پس از گذشت شبی، صبح دیدند سقف ندارد!
مردم محلی به این برج امام زاده سر بر ندار میگویند ،زیرا این برج سقف ندارد و چندین بار بر روی آن سقف زده شده اما خراب شده است ، کاربری این برج کاملا مشخص نیست و گویا بیشتر جنبه نمادین داشته است .
منبع:
http://www.dana.ir/
http://damghanvage.blogfa.com/
http://hamshahrionline.ir/
http://www.negahmedia.ir/