رشم از روستاهای زیبا و منحصر بفرد
دامغان است.
این روستا خصوصیاتی دارد که درکمتر مکانی در
ایران مشابه آن یافت میشود. این روستا در دیوارهی ورودی به کویرمرکزی
ایران از طرف
دامغان به جندق واقع است.
کنار جاده
دامغان به جندق درسمت چپ آن روستایی زیبا با دوچشمه آب قرار دارد که برای مسافران تفتیده از کویرخشک نعمتی بی بدیل است.
وقتی از گرما و خشکی کشندهی کویر از طرف جندق به
دامغان به این روستا میرسیم گویی وارد بهشت میشویم .
هوایی خنک، آب فراوان و مردمانی مهربان. خصوصیات خوب روستای کویری رشم است.
اوج شکوه و عظمت آن وجود سنگ نگاره هایی است در دامنه کوههای مرتفع شمال غربی آن قرار دارد.
نقش هایی که در جای جای
ایران تکرار شده اند و دراین دیار کویری همچون دیگر نقاط
ایران وجود دارند.
در دامنه شرقی یکی از مرتفعترین کوههای منطقه بنام کوه دختران یا چهل دختران در نقطه آغازین ظهور آب برسنگهای سخت، نقشهای متعددی از بزکوهی (نماد آب خواهی) در دیار خشک حکاکی شده اند.
کشف این آثار در دره کوه چهل دختر پیام آور آن است
...مشاهده کامل متن که شبیه به این آثار حتماً میتواند در دیگر نقاط کوهها و درههای این دیار وجود داشته باشند که نیاز به بررسی بیشتر دارد.
درکنار نقشهای بزکوهی نمونههای متعددی از فنجان نماهایی که برای نخستین باردرایران به شکل مربع ایجاد شده بودند دیده میشود.
این آثاربر دیوارهی شرقی دره در محل گذر آب ایجاد شده بودند که تعداد آنها به شش عدد میرسید. شاید محل نگهداری مایعاتی همچون عصاره گیاهان (هوم) بوده باشند.
در طول دره گیاه مقدس هوم فراوان به چشم میخورد. این دیوار کنده ها(Cup Marks) به طرز زیبایی با ابزارهای آهنی سخت همچون فولاد به دقت فراوان ایجاد و حاشیه بندی شده بودند.
درکنار یکی از آنها خط کندهی عربی وجود دارد که خواندن آن به علت هم رنگ شدن آثارحکاکی با رنگ بوم دشوار میباشد.
بر دیوارهی سنگی یکی از چشمهها نیز نقش یک سواره با تکنیک هنری بالا حک شده که با توجه به شکل کلاه سواره، شاید متعلق به دوره ساسانی باشد.
شاخصههای سنگ نگارههای چهل دختر رشم دامغان :
1- اندازه و ارتفاع بوم ها: دیوارهی شرقی یک دست دره درقالب یک بوم استفاده شده بود که ارتفاع آن به دهها متر میرسد.
2- زاویهی شیب و جهت بوم ها: این بوم بزرگ دارای زاویه شیب حدود 90 درجه است و جهت حدوداً شرق.
3- جهت قرار گرفتن نقش ها: جهت همهی نقوش یک نواخت است و از جنوب به طرف شمال است .
4- درصد نقوش و نوع آنها: همهی نقوش بزکوهی است و در کنار چشمه آب داخل روستا هم یک سواره است.
5- میزان هوازدگی نقوش: میزان هوا زدگی به علت خشکی هوا، جهت شرقی و شیب تند بوم بسیار ناچیز است.
6- اندازهی نقوش حکاکی شده: بزرگترین نقش که یک بزکوهی است به اندازهی حدود پانزده سانتیمتر و کوچکترین آنها نیز به اندازهی پنج سانتیمتر است.
7- میزان عمق حکاکی ها: عمق حکاکیها از 5/ تا 1 میلیمتر متفاوت است.
8- ابزارهای بکار رفته جهت حکاکی ها: ابزارهای بکار برده شده از کوبش فلز سخت و نوک تیز به وجود آمده اند.
9- نوع حکاکی ها: تمام نقوش از نوع (Petroglyphs) هستند که براثر ضربههای کوبشی (Pecking) منظم و دقیق در کنارهم ایجاد شدهاند و هیچ یک از نقوش در اینجا به روش کششی ایجاد نشده اند.
10- قدمت نقوش و دیگر آثار: همهی آثار بعد از کشف آهن خلق شده اند که نوع حکاکی آنها گویای آن است. احتمالاً قدمت آنها به هزارهی اول ق.م. میرسد که جهت قطعیت بهره گیری ازتکنولوژی طیف سنجی عمومی و شتاب دهنده و تحلیل ریز فرسایش اجتناب ناپذیر است.
11- خدشههای وارد شده: خوشبختانه هیچگونه خدشه ای برآنها وارد نشده است بجز گودالهای عمیق و وحشتناکی که زیر آنها توسط افراد خاطی جهت کشف گنج ایجاد شده است .
12- جنس سنگ و رنگ بوم: از نوع سنگهای دگرگونی و به هم فشرده اند و رنگ آنها خاکستری است
13- چون و چرایی بوجود آمدن نقوش: محوطههای سنگ نگارهها در ایران باستان کتاب هایی سنگی هستند که نویسندگان و هنرمندان آنها، در دورههای مختلف، زمانی که انسان هنوز زبانی برای گویش و خطی برای نوشتن نداشته، بواسطهی آنها سخن گفته و شرح زندگی خود و دیگران و حتی محیط اقلیمی خود را تصویر کرده اند، در واقع سنگ نگاره ها، علایم و نشانههای حاوی پیامند.
14- ویژگیهای مشترک و پیوستگی سنگ نگاره ها:
· وجود صد در صد نقوش بزکوهی با سبک و طرحهای مشابه در کل ایران.
· کهن بودن کلیهی نقوش حکاکی شده باسبک و طرحهای مشابه در کل ایران.
· وجود هنر در آنها (هنرهای صخره ای) همگون با کل سنگ نگارههای ایران
ویژگی منحصر بفرد محوطه: وجود هفت مور فنجان نمای مستطیل و مربع شکل به ابعاد حدوداً ده در ده سانتیمتر و ده در پانزده سانتیمتر و عمق بیش از ده سانتیمتر با اسرار خاص خود و حفرههای غار مانند در سطح بالایی بومهای سنگ نگارهها بود که درون آنها به علت ایجاد آتش سیاه شده بود.
منبع:
http://reshmneginkavir.blogfa.com
http://www.tarikhaneh.com
http://wikiroosta.ir
http://www.negahmedia.ir