صنایع دستی چوبی یکی دیگر از رشتههای هنری است که به شکل بسیار بدیع وهنرندانه ای روی چوب صورت میگیرد.تولید انواع صنایع دستی با استفاده از چوب ازدیرباز در استان
همدان بویژه مناطق شهری از جمله
همدان،
ملایر،
تویسرکان، سرکان رواج داشته است.
صنایع دستی چوبی شامل خراطی،
نازک کاری،
منبت کاری و معرق کاری است که در این استان خراطی و بویژه
منبت کاری بیشتر رواج دارد.
گفتنی است که طی سالهای اخیر
منبت کاری در
تویسرکان و جوکار
ملایر رونق بسیار چشمگیری یافته است.
واژه
منبت کاری بمعنای کنده کاری روی چوب است که سابقه ای دیرینه دارد، شاید بتوان آغاز تاریخ
منبت کاری را زمانی دانست که انسان نخستین با ابزاری برنده چوب را تراشیده است.
منبت کاری روی چوب
...مشاهده کامل متن از قدیم در ایران مرسوم بوده است،در کتیبه هایی که در خزانه داریوش در تخت جمشید به دست آمده البته مدارک معتبری از پیشینیان این هنر در دست نداریم و دلیل این امر آن است که عمر چوب کوتاه است و بر اثر مرور زمان از بین میرود،اما در کشور ما آثاری از منبت کاریهای نسبتا" قدیم به جای مانده که روی در مقبرههای ائمه اطهار(ع) ونیز منبرها انجام شده است.پاره ای از این آثار 900 تا 1000 سال قدمت دارند.کهنترین در چوبی منبت کاری شده،اکنون در موزه اکبرآباد هندوستان حفظ میشود،این در متعلق به کاخ سلطان محمود در غزنه بوده است.در موزههای ایران نیز چند در چوبی متعلق به قرون چهارم و پنجم هجری موجود است،کنده کاری این درها بصورت شاخ و برگ و کتیبههای مختلف با آیه-های قرآنی است.در اصفهان نیز مساجدی از عهد صفویان وجود دارند که درهایشان هنوز دست نخورده و سالم باقی مانده اند مانند در مدرسه شاه سلطان حسین،آرامگاه شاهزاده حسیندر قزوین نیز در بسیار زیبایی دارد که از دوره شاه طهماسب باقی مانده است،یکی از زیباترین آثار منبت کاری شده ایران رهلی است که در موزه متروپولتین نیویورک نگهداری میشود و علاوه بر تزئینات شاخ و برگ به سبک ساسانی، نام دوازده تن از ائمه معصومین(ع) بر روی آن دیده میشود.
در عصر حاضر نیز منبت کاری همچنان رواج دارد و در گوشه و کنار ایران خصوصا" در استان همدان هنرمندان بسیاری مشغولند.