شیروان دره‌سی حدودا در ۲۰کیلومتری جنوب شرقی مشکین شهر و در نزدیکی لاهرود قرار دارد، ارتفاع آن از سطح دریا ۲۲۰۰ متر و مساحت آنرا ۷۵ کیلومتر مربع است
شیروان دره‌سی (دره
شیروان) یکی از یازده زیستگاه وحشی است که در منطقه سبلان واقع شده‌است.
شیروان دره ,دره عمیق و عریض است که بریدگی‌های دیواره‌های صخره‌ای، چشم انداز خاصی به این منطقه بخشیده‌است وسنگها در آن به صورت تندیس‌هایی دیده می‌شوند
این دره از قسمت جنوب به دامنه شمالی سبلان (هرم) از شرق به جاده لاهرود - شابیل، از غرب به هوشنگ میدانی و از شمال به زمین‌های روستای قلچقلو منتهی می‌شود.
این منطقه که همه ساله در چهار فصل گردشگران بی‌شماری را به خود جلب کرده دارای صخره‌ها و غارهای دیدنی است که محل اصلی ورود به دره در 5 کیلومتری پایین آبگرم معدنی شابیل قرار دارد و برای ورود به آن باید از کنار آبشاری با ارتفاع 40 متری به سمت پایین صخره‌نوردی کرد تا از زیبایی‌های طبیعی و منحصر به فرد این منطقه دیدن کرد.
افراد محلی میگویند
شیروان نام دختری بود که وقتی دید نمی‌تواند به دلداه اش برسد خود را به داخل این دره افکند و نام دره را با نام خود جاودانه کرد.
شیروان ...مشاهده کامل متن دره سی بر اثر فرسایش خاک در طول چندین هزار سال تشکیل شده و خاک ماسه ای آن مستعد رانش و ریزش بوده و همه ساله بر اثر بارندگی مقداری از آن توسط سیلاب شسته شده و دره عمیق‌تر می‌شود.
شیروان دره سی در ابتدای مسیر باریک و عرض آن در حدود 20 الی 30 متر و دیواره‌های دو طرف دره با شیب 90 درجه و با ارتفاع حدود 100 الی 150 متر میباشد ولی به تدریج که به سمت لاهرود حرکت می‌کنیم دره عریض‌تر و ارتفاع دیوارها نیز کاهش پیدا می‌کند.
فقط دو راه نسبتا مناسب جهت فرود به دره وجود دارد اولی از نزدیکی آبگرم شابیل و دومی بعد از سراهی روستای داش کسن .
وقتی از آبگرم شابیل به سمت دره حرکت می‌کنیم به یک دشت نسبتا وسیع و سرسبز می‌رسیم که گفته می‌شود میدان مبارزه سردار دلاور آذربایجان بابک خرمدین با اعراب بوده است.
در ناحیه شمالی
قله سبلان درهای طولانی و نسبتاً عمیق مشاهده می‌شود که دارای چشم اندازهای بسیار زیبا و اعجاب آور است.
این دره در اثر فرسایش سیلابی در رسوبات آتشفشانی و آذرآواری سبلان پدید آمده است.
شیروان دره یک کلسیون ارزشمند از میراث‌های زمین شناسی است که عملکرد عوامل فرساینده بر روی رسوبات آذرآواری آتشفشان سبلان باعث ایجاد اشکال و ستون‌های فرسایشی متوع و زیبا در این دره شده است.
حرکت در مسیر
شیروان دره حالتی وهم آور و هیجان انگیز را در گردشگر بوجود می‌آورد که می‌تواند این دره را به یکی از بهترین مسیرهای گردشگری ماجراجویانه تبدیل نماید.
اشکال فرسایشی زیبا و متنوع
شیروان دره را می‌توان به عنوان شاخص‌ترین پدیده ژئوتوریسمی در این منطقه معرفی کرد.
این اشکال فرسایشی علاوه بر اینکه به لحاظ جذب گردشگر و ویژه‌گی‌های زیبا شناختی اهمیت فوق العاده ای دارند، به لحاظ آموزشی نیز بسیار مفید می‌باشند.
وجود چشمه‌های متعدد آب معدنی یکی دیگر از پدیده‌های دیدنی در
شیروان دره است که در گوشه و کنار این دره به وفور دیده می‌شود. بعضی از این چشمه‌ها بر روی سطوح صخره ای این دره قرار گرفته اند که حالتی آبشار مانند را ایجاد کرده اند.
در بستر این دره چشمه هایی حاوی گوگرد فراوان وجود دارد که رسوب گوگرد از آب این چشمه‌ها بر روی سنگ‌های پیرامون مناظر زیبایی را بوجود آورده است.
آبگرم شابیل سویی هم در جنوب غربی شهرستان مشکین شهر و در دامنه غربی کوه آتشفشانی سبلان و در نزدیکی
شیروان دره و آت‌گولو در ارتفاع 2650 متری از سطح دریا واقع است.
دریاچه آت گولو(استخر اسب)در سمت غرب
شیروان دره و در جنوب غرب آبگرم شابیل قرار گرفته است و طول تقریبی آن در حدود 120 متر و عرض آن در حدود 30 متر میباشد که عمق آن تاکنون اندازه گیری نشده است و از سمت جنوب به شمال بر عمق آن افزوده می‌شود.
در این زیستگاه طبیعی مشگین‌شهر آبشاری دوقلو که در نوع خود بی‌نظیر است، وجود دارد که در
بهار و تابستان چشمه‌ها و جوشش فراوان آن جالب توجه بوده و در فصل زمستان نیز یخ بستن‌ها و قندیل‌های آن جلوه‌ای زیبا به طبیعت
شیروان دره‌سی داده است
این پارک طبیعی به عنوان دومین ژنو پارک خاورمیانه مراحل ثبت خود را در سازمان یونسکو سپری می‌کند این منطقه دارای ویژگی‌های منحصر به فرد جغرافیایی حیات گیاهی و جانوری میباشد.
این زیستگاه محل زندگی دائمی جاندارن متعددی چون خوک، روباه، گرگ، قوچ , میش ارمنی، خرس قهوه‌ای، کبک، کل، بز،خرگوش،کبک دری، قمری، فاخته و شماری از پرندگان مهاجر است.
منبع:
http://www.ghatreh.com
http://www.gsi.ir/geoturism/fa/state/Ardabil/Pen2/index.php?TypeLink=1
http://www.tasnimnews.com
http://www.salamardabil.com
http://sahandtopragi.blogfa.com/post/73
http://nama61j.blogfa.com/post-85.aspx
http://fa.wikipedia.org
http://isna.ir
