قانلی بولاغ نام کاروانسرایی است که در گوشه جنوب شرقی روستای مرزی قانلی بولاغ (
سرباز وطن) و در بخش ارشق شهرستان
مشگین شهر واقع شده است.
این کاروانسرا در زمینی به مساحت 40*40 و به شکل مربع در زمان صفویان به احتمال زیاد در زمان شاه عباس ساخته شده است و شامل اطاقهای کوچکی است که به آسانی گرم میشوند و در شبهای سرد زمستان پناهگاه خوبی برای مسافران و در راه ماندگاه به شمار میرود.
این کاروانسرا در زمان صفویان اهمیت فوق العاده‌ای برای کاروانیانی که بخاطر مبادلات بازرگانی با کشورهای شمالی از جمله
روسیه در آمد و رفت بودند داشت و مورد استفاده قرار میگرفت.
در دوران قاجار نیز این اهمیت را حفظ کرده و مأمن خوبی برای مسافران بخصوص هنگام طوفانها به شمار می‌آمد.
این کاروان سرا در زمینی به مساحت 800 متر مربع احداث شده و مصالح به کار رفته در آن از سنگ و آجر است.
در داخل پناهگاه‌های این کاروانسرا طاقچه‌هایی را در یک طرف دیوار تعبیه کرده‌اند که اشیائی را که باید نزدیک دست باشد روی آن قرار بدهند.
کاروانسرای قانلی‌بولاغ دارای حیاط میباشد و ساختمانهای آن به صورت تالار مستطیل شکل است که با طاق رومی به صورت گهواره پوشیده شده است.
درون تالارها در ضلع شمالی طاقچه‌هایی چهار‌تایی، در ضلع شرقی طاقچه‌هایی
...مشاهده کامل متن پنج‌تایی و در ضلع جنوبی طاقچه‌هایی ده‌تایی تعبیه شده است.
تا حدود 80 سال پیش عشایر منطقه از این مکان به عنوان خانه مسکونی قشلاقی استفاده می‌کرده اند.
واقع شدن قانلی بولاغ در مسیر جاده ابریشم و در نقطه‌ی صفر مرزی جمهوری آذربایجان و ایران دو ویژگی منحصر به فرد مکان این کاروانسرا است.
آب مورد نیاز کاروانسرای قانلی‌بولاغ در حدود 250 متری خارج از محوطه آن به طرف غرب از چشمه‌ای به اسم قانلی‌بولاغ تأمین می‌شده است و الان هم آن چشمه وجود دارد.
در این کاروانسرا اصطبلها در قسمت جنوب و شرق محوطه‌ی آن ساخته شده است و اطاقهای مسافران جدا از آنها در قسمت شمالی آن میباشد.
در ضلع جنوب شرقی این کاروانسرا در درون دیوارهای اطاقها و اصطبلها ، محلهای وسیعی را برای برافروختن آتش ایجاد کرده بودند. زیرا این منطقه کوهستانی میباشد.
سقف کاروانسرا نوک تیز و شیبدار است و به صورت قوسهای شاخ‌بزی میباشد و در اصطلاح قوسهای شاه عباس هم گفته میشود.
در قسمتهایی که اتاقهایی بزرگ دارند سقف‌ها قوسی‌شکل بوده و تمامی طاقچه‌‌های درون تالار با سقف هلالی ساخته شده‌اند.
این اثر با شماره 1009016 در فهرست ملی آثار کشور به ثبت رسیده است.
منبع:
http://ishistory.ir/?a=content.id&id=1416&print=1
http://waravi.parsiblog.com/
http://www.negahmedia.ir/media/show_podcast/47378
