" نوایگان " روستای کوهستانی و زیبا با ارتفع 1618متر از سطح دریا و در ۴۷ کیلومتری شرق شهرستان
داراب می‌باشد که در دره ای وسط کوههای بلند قرار گرفته است.
نوایگان که به نوکان ، نودایجان ، نوایگان نیز معروف می‌باشد ، دارای قدمتی ۱8۰۰ ساله است ( پیش از دوران پیامبراسلام ( ص ) ) و منازل روستای نوایگان در شیب کوهستان به گونه ای بنا شده اند که پشت بام خانه پایینی ، حیاط منزل بالایی محسوب می‌شود یعنی درست به مانند ماسوله ، که به عقیده برخی روستای نوایگان حتی زیباتر از ماسوله می‌باشد.
در یک سوی دره ، منازل و در سوی دیگر ، باغ‌های متراکم و زیبا ، طبیعت این روستا را چشم نواز کردهاند. ۲ قنات روستای نوایگان وظیفه تأمین آب و آبیاری باغ‌ها را بر عهده دارند.
آب و هوای این روستا در فصل‌های سرد ، سرد است و در فصل‌های گرم سال ، معتدل است. جالب است که بدانید به دلیل آب و هوای این روستا که در نوع خود کم نظیر است ، درختانی چون نخل و لیموترش ، که مخصوص منطقه گرم هستند ، در این منطقه وجود دارند.
از سوی دیگر درختانی چون
انگور،
انجیر،
بادام ، گردو و گل محمدی و ارژن ، کیکم ،
بنه و سرو وحشی که مربوط به آب و هوای کوهستانی می‌باشد نیز
...مشاهده کامل متن در این جا به وفور یافت می‌شود.
گذشته از آب و هوای خوب ، خاک این روستا نیز بسیار حاصلخیز می‌باشد. که این مهم در کنار سخت کوشی و مدبری مردمان نوایگان سبب گشته تا شغل بیشتر مردم این منطقه ، کشاورزی باشد.
لازم به توضیح است که به علت کوهستانی بودن این منطقه ، بیشتر کشاورزی‌های نوایگان به صورت دیم است و از جمله محصولات آن می‌توان به گل محمدی ،انجیر( در شهرستان مقام اول تولیدگل وانجیر رادارامی‌باشد ) رز،بادام،پسته اشاره کرد.
همچنین انار ، پرتقال ، گردو ، آلو سیاه و دیگر محصولات باغی عمدترین محصولات کشت آبی این روستا را تشکیل می‌دهند. مردم این روستا در کنار مردمی که از نوایگان به روستاهای دیگر مانند روستای تنگ طه و قلعه بیابان و دیگر روستاها مهاجرت کرده اند ، مهارت خاصی در تولید انار دارند به گونه ای که انار تنگ طه که از شهرت بالایی برخوردار بوده و به شهرهای دیگر و حتی کشورهای همسایه صادر می‌گردد.
دامداری ، یکی دیگر از مشغال نوایگان می‌باشد که به دلیل کوهستانی روستا رونق چشم گیری دارد و چند واحد دامداری نیمه صنعتی پرورش گاو ، دو واحد مرغداری بزرگ ، واحدهای پرورش زنبور و شتر مرغ ، در روستای نوایگان مشغول فعالیت هستند.
قدیمی‌ترین آثار باستانی آن در ضلع شرقی موسوم به قلعه پیکان قرار دارد که آثار آن احتمالابه دوره سفال نخودی برمی گردد. ولی از سوی سازمان میراث فرهنگی شهرستان هنوز مورد حفاری و مرمت قرار نگرفته است.
یکی دیگر از آثار باستانی این روستا ، سنگ نوشته ای است که در دیوار قدیمی مسجد این روستا نصب گشته که قدمت آن به سال ۱۸۱ هجری قمری و زمان حکومت هارون الرشید پنجمین خلیفه عباسی که مصادف با امام موسی کاظم ( ع ) و فرزند بزرگوارش امام رضا ( ع ) است، برمی گردد.
گفتنی است این سنگ نوشته در دوره اسلامی نگارش شده است و تعمیر مسجد براساس این سنگ نوشته به زمان خواجه عبدالله انصاری باز می‌گردد.
روستای نوایگان دارای آبادی هایی در اطراف خود می‌باشد که یکی از آنها به نام جایرود که در فاصله ۶ کیلومتری این روستا قرار دارد. همچنین روستای کوچکی به نام مزرعه آب در 9کیلومتری روستای نوایگان واقع شده است و دارای چشمه ای زیبا می‌باشد.
جالب است بدانید که در این روستا ( مزرعه آب ) نزدیک به ۲۴ خانوار در فصل تابستان زندگی می‌کنند. مکانی به نام حشمت نیز در کنار این روستا واقع گشته است که درختان این منطقه از آب چاه به صورت قطره ای آبیاری و سیراب می‌شوند.
اگر از این ۲ مکان یاد شده جلوتر برویم به مکان دیگری به نام آب بادام می‌رسیم که در این مکان هم مانند سایر جاها می‌توان کشاورزانی را دید که با مشقت و زحمت فراوان به کشت و زرع می‌پردازند.
لازم به ذکر است که نخل هایی در این مکان وجود دارد که از کیفیت خوبی برخوردار است.
اگر کمی از (آب بادام) دورتر برویم به مکانی دیگر می‌رسیم به نام آب انار که در این مکان هم کشاورزی به سختی و مشقت فراوان و با آب اندک انجام می‌شود.
در ادامه مسیر به آب گردو می‌رسیم که آخرین نقطه نوایگان است که به مرز جنت شهر متصل می‌شود و دارای اقلیم و آب و هوایی بسیار سرد است و بیشه‌های آن زبانزد خاص و عام بوده و طبیعتی زیبا به این منطقه داده است.
در سمت دیگر حرکتمان به مکانی دیگر می‌رسیم که قلب تپنده اقتصاد نوایگان است به نام بونه‌ها که در این مکان سالانه بیش از ۵۰۰ تن انجیر خشک به صورت دیم تولید می‌شود که دومین تولیدکننده انجیر بعد از استهبان در استان فارس به شمار می‌آید.
مکان دیگر بهروئیه نام دارد که در این مکان بیش از ۸۰۰ تن انگور تولید می‌شود که این انگورها را براساس یک سنت قدیمی در همان مکان به مویز تبدیل می‌کنند و سپس به بازار عرضه می‌شود.
مکان دیگر سه چاه و میونکوه ا ست که این مکان بزرگ‌ترین تولید کننده گل محمدی به صورت دیم است که سالانه بیش از هزار تن گل محمدی در آن تولید می‌شود و از جمله مکانهای دیگری است که زیبایی خاص خودش را دارد و طبیعت دل انگیزی به منطقه نوایگان داده است.
نوایگان به عنوان یکی از روستاهای گردشگری فارس شناخته شده است و از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این روستا می‌توان به چشمه و قنات‌های روستا ، میک ( میکان ) ، مزرعه آب ، جایورد ، حشمت ، آب بادام ، آب انار ، آب گردو و بهروییه اشاره کرد.
گفتنی است منطقه میک که در ۴ کیلومتری روستای نوایگان قرار دارد ، از مناطق بسیار قدیمی که قدمتش به پیش از اسلام باز می‌گردد و دارای جاذبه‌های طبیعی و تاریخی است.
این مکان آب بسیار گوارایی را دارا می‌باشد که در سالیان دور مردم آن منطقه برای چای و آب آشامیدنی از آن استفاده می‌کردند. محصولات این منطقه گردو ، بادام ، اناری و دیگر میوه‌ها می‌باشد و سالانه بیش از ۴۰ تن انار و بیش از ۵۰ هزار عدد گردو از این منطقه برداشت می‌شود.
ناگفته نماند استخری نیز در این مکان وجود دارد که آب چشمه پس از جمع شدن در آن به سوی باغات و درختان سرازیر می‌شود.
بهروییه نیز یکی از مکانهای تفریحی در روستای نوایگان محسوب می‌می شود که حدودا ۴۰ کیلومتر ازخود روستا فاصله دارد. بهروییه نیز دارای محصولاتی مانند انجیر و بادام و انگور است که گفتنی است یکی از منبع اصلی درامد مردم روستا همین منطقه یعنی بهروییه است.
تاریخچه نوایگان :
در سال‌های ۱۳۲۶ هجری قمری و ۱۲۸۷ هجری شمسی که محمد علی شاه قاجار، مجلس شورا را به توپ بست، مردم مناطق جنوب ایران از جمله شرق فارس بویژه کوهستان داراب ( که در آن زمان به نام دوازده معدن کوهستان از آن یاد می‌شده است و لایزنگان به عنوان پایتخت دوازده معدن معروف بوده است ) به پیروی از حضرت آیت‌الله حاج سیدعبدالحسین شوشتری نجفی لاری و با عده ای دیگر از دوستان با استبداد به مبارزه برخاستند که یکی از این بزرگان سردار کوهستان ( شیخ زکریا انصاری ) است که در این دوران شیخ زکریا انصاری به همراه دیگر یاران خود شهرهای نی ریز و سیرجان و از سمت دیگر تا فین بندر عباس و شهرستان داراب را فتح کردند.
پس از شیخ زکریا، برادر ناتنی وی، شیخ ابوالحسن سرکوهی ( انصاری ) تا سال ۱۳۰۸ هجری شمسی به منطقه کوهستان داراب تسلط داشت تا اینکه در جریان یورش یاور محمدتقی خان عرب به منطقه داراب و کوهستان به عراق مسافرت کرد و پس از مراجعت از عراق ازسوی رضا خان پهلوی به سال ۱۳۲۰ هجری شمسی در تبعید بسر برد که پس از خروج رضا خان از ایران و تبعید وی به جزیره موریس، شیخ ابوالحسن در کنار مرجع عالیقدر سید نورالدین حسینی هاشمی قرار گرفت و به فعالیت‌های سیاسی ادامه داد و با شرکت در حزب برادران فارسی با رژیم پهلوی مبارزه کرد و در غیاب سید نورالدین شیرازی امامت جماعت مسجد وکیل را بر عهده گرفت.
تاریخ نوایگان از نظر اجتماعی و جغرافیایی و سیاسی، تاریخ بسیار گرانبهایی می‌باشد. نوایگان شخصیت‌های بسیار ارزشمندی داشته که یکی از این شخصیت‌ها و افتخارات استان فارس و شهرستان داراب ، آیت‌الله حاج شیخ یحیی انصاری شیرازی است.
ایشان در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی ایران سهم بسزایی ایفا کرده است وهم اکنون در سن ۸۰سالگی یکی از اساتید بزرگ فلسفه در حوزه علمیه قم هستند، ایشان از محضر مبارک ۲ عالم ربانی، علامه طباطبایی و امام خمینی( ره ) کسب دانش کرده اند.
روستای نوایگان در دهستان قلعه بیابان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱٬۷۱۲ نفر ( ۵۱۲ خانوار ) بوده است.
منبع :
http://www.iranvillage.ir
http://nasimenavaygan.ir
http://fa.wikipedia.org
http://darabonline.com
http://navaygan.blogfa.com
