قلعه حاج وکیل ( کلاه فرنگی )

این بنا مربوط به دوران قاجاریه است . بانی این بنا در اصل یک شرکت تجاری انگلیسی سویسی الاصل به نام (زیگلر) بود که پس از انحلال، قسمتی از آن توسط یکی از متمولین شهر اراک به نام (حاج محمد حسین میثمی وکیل) مشهور به (حاج وکیل) خریداری شد و از آن پس به نام قلعه حاج وکیل شهرت یافت .
با توجه به این که اراک یکی از مراکز مهم فرش ایرانی بوده است، بسیاری از کمپانی‌های خارجی امتیاز تجارت فرش خود را در زمان ناصرالدین شاه به دست آورند.
این کمپانی‌ها که تعداد آن‌ها به بیش از چهارده کمپانی می‌رسید، به منظور در انحصار داشتن همه مراحل تولید، اقدام به احداث مجموعه وسیعی در سمت شرق شهر اراک نمودند که در آن زمان خارج از شهر قرار داشت.
این مجموعه شامل کارگاه‌های تولید فرش ، رنگرزی و محل‌های مسکونی آنان بود. این بنا با نظارت انگلیسی‌ها ساخته شد. پس از انحلال شرکت‌ها و کنسولگری آن‌ها قسمتی از مجموعه فوق توسط حاج وکیل خریداری شد .
ساختمان فعلی بخش کوچکی از کل مجموعه اولیه است که در ساختمان‌های مسکونی جدید محصور شده است.
این بنا شامل حیاط ، ایوان، شبستان، قسمت همکف و بالا خانه است و مساحتی حدود نهصد متر مربع را شامل می‌شود و در محوطه ای به مساحت سه هزار و هشتصد متر مربع ...مشاهده کامل متن قرار دارد.
این بنا در بخش شمالی برون گرا و در بخش جنوبی دارای یک بخش نیمه درون گرا (یک حیاط مرکزی) است.
بخش برون گرای شمالی شامل یک ایوان سرتاسری است که از ستون‌های آجری متعددی تشکیل شده است و سر ستون‌های آن دارای تزیینات ساده و زیبایی است. از زیرزمین این بنا به عنوان انبار استفاده می‌شده و در بالای طبقه همکف کلاه فرنگی بسیار زیبایی دیده می‌شود.
بخش هایی از پوشش بیرونی این بنا به وسیله کاشی‌های نره لعاب دار تزیین شده است. داخل بنا تزیینات خاصی وجود ندارد. پنجره‌های قلعه نیز توسط شبکه‌های چوبی محافظت می‌شود.
این بنا که امروزه در خیابان شهید چمران ( نیسانیان) اراک قرار دارد.

منبع :
http://markazicity.ir/
www.jahaniha.com
www.tebyan.net
http://architectural.blogfa.com/