چهارباغ خسروآباد یکی از چهارباغ‌های معروف منطقه غرب کشور که شاید بتوان آن را پس از چهارباغ
اصفهان قرار داد، که احتمالاً در زمان کریم خان زند و خسروخان اول اردلان ایجاد شده بود.
این چهارباغ در مقابل عمارت با شکوه خسرو آباد، درحد فاصل خیابان‌های کشاورز و بلوار شبلی و خیابان اردلان واقع بود.
این باغ که دقیقاً به وسیله چهار خیابان به چهار قسمت تقسیم شده بود، تا حدود سال 1345 نیز موجود بود، اما شهر سازی جدید موجب شد تا به جای آن خانه هایی که اکنون پیرامون این عمارت وجود دارند، احداث شوند.
جز درختان پیرامون عمارت و جوی آب
مرکزی، دیگر عناصر چهار باغ از بین رفته و بسیاری از درختان و حوضچه‌ها نابود شده اند.
حوض بسیار بزرگ صلیبی شکلی نیز در وسط این مجموعه بر زیبایی آن افزوده است که در نوع خود بی‌نظیر است.
آب این مجموعه جاری و شرب و از مجموعه قنات‌های تعبیه شده در روی کوه آبیدر تامین میشود و از دیگر بخش‌های قابل توجه کاخ خسروآباد وجود حوض و فواره با آب جاری در طبقه سوم قصر است.
در حال حاضر تنها درختان چهار باغ و بخش‌هایی از چهار خیابان آن باقی‌مانده است. عمارت خسروآباد کتیبه‌ای دارد که اسم فتحعلی شاه قاجار و والی
کردستان امان‌الله خان به تاریخ ۱۲۲۳ هجری قمری روی آن حک شده است.
نظریات
...مشاهده کامل متن گوناگونی درخصوص این بنای عظیم و مقر حکومتی کردستان وجود دارد به طوری که بعضی صاحب‌نظران قسمت شرقی بنا را که قصر نامیده میشود مربوط به دوران زندیه می‌دانند و توسعه و تکمیل آن را توسط امان‌الله خان اردلان می‌دانند.
مجموعه عمارت و باغ آن افزون بر دو بخش اصلی یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون‌دار در بخش غربی و ساختمان شرقی با غلام گردش‌‌ها و ایوان ستون دار مشرف بر صحن عمارت و فضای بیرونی بنا دارای فضاهای دیگری چون حمام، اتاق قاپچیان یا قاپوچی یعنی حاجب و دربان و خدمتکاران است.
تزئینات معماری این بنا شامل گچبری، آجرکاری، اروسی‌های زیبا و حوض چلیپا شکل داخل عمارت است و آنچه که براساس وضعیت ظاهری و ترکیب بنای خسروآباد قابل تامل است هم به نو بودن بافت و ترکیب مصالح و سبک مشترک قصر، آشپزخانه، حمام و اصطبل به انضمام دیوارهای حفاظ شرقی، غربی و جنوبی است که مربوط به یک دوره بوده است.
عمارت خسروآباد شاخص‌‌ترین بنای استان کردستان است که به عنوان مقر حکومت والیان اردلان مورد استفاده قرار می‌گرفت. از سال ۱۳۷۳ عملیات مرمت این بنای تاریخی آغاز شد اگرچه در سال ۱۳۷۹ بیشترین مرمت و بازسازی این بنا انجام شد ولی همچنان مرمت و بازسازی عمارت خسروآباد ادامه دارد.
منبع :
http://www.tebyan.net/newindex.aspx
http://www1.jamejamonline.ir
http://khabarfarsi.com/ext/1384126
