موزه سنندج

عمارت سالار سعید ساختمانی تاریخی و محل موزه سنندج می‌باشد که در شهر سنندج قرار دارد.این موزه در خیابان امام کوچه حبیبی و در بخش برونی عمارت ملا لطف الله شیخ الاسلام واقع شده است و در آن آثار و اشیاء تاریخی کشف شده از استان و سایر نقاط ایران به نمایش عموم گذارده شده است.
اروسی موزه سنندج یکی از نمونه‌های اروسی سازی و کار استادکاران سنندجی می‌باشد.
این عمارت به سفارش "ملا لطف الله شیخ الاسلام" بنا شده که پس از در گذشت وی توسط نوادگان او به دو بخش جداگانه تفکیک شده و به فروش رسید.بخش اندرونی به تملک خانواده "حبیبی" و بخش بیرونی به تملک "عبدالحمید خان سنندجی که به سالار سعید معروف است " در آمد که از این رو امروزه هر بخش از آن بنای یکپارچه با نام مالکان جدید شناخته می‌شود.
"سالار سعید" بخش بیرونی عمارت را در سال هزار و صد و سی و شش به اداره فرهنگ واگذار کرد که تا سال هزار و سیصد و پنجاه و یک در اختیار اداره فرهنگ بود و برای مواردی چون دانشسرا، کتابخانه و خانه پیشاهنگان مورد استفاده قرار می‌گرفت.
در همین سال این عمارت به تملک وزارت فرهنگ و هنر آن زمان برای تاسیس موزه رسید و پس از بازسازی و آماده سازی در مهر ...مشاهده کامل متن ماه سال هزار و سیصد و پنجاه و چهار با نام "موزه سنندج" شروع به کار کرد .
بخش اندرونی نیز که تا سال هزار و سیصد و هفتاد و یک در مالکیت خانواده "حبیبی" بود به تملک میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان در آمد.
این ساختمان یکی از سازه‌های تاریخی کردستان به حساب می‌آید که تبدیل به موزه سنندج شده‌است. این عمارت در اواخر دوره ناصر الدین قاجار ساخته شده‌است و روش و سبک ساخت آن تحت تاثیر معماری دوره قجر بوده‌است.
زیرزمین این عمارت دارای حوضی می‌باشد و سقفی گنبدی شکل دارد که به طرز زیبایی تزیین شده است. این ساختمان از سنگ، آجر و چوب با پشت بام شیروانی ساخته شده‌است.
زیباترین و جالبترین قسمت ساختمان، پنجره‌های ارسی بزرگ هال است که هفت در دارند و به خودی خود یک شاهکار هنری به شمار می‌ایند.
این موزه از آغاز بهره برداری دارای دو بخش باستان‌شناسی و مردم‌شناسی بوده‌است. در بخش باستان‌شناسی ، اشیا دوره‌های مختلف از ماقبل تاریخ تا دوره قاجار نگهداری می‌شود که بخشی از این اشیا متعلق به استان کردستان و برخی متعلق به استان‌های همجوار و بعضی نیز متعلق به استان‌های دیگر یا مکشوفه از قاچاقچیان می‌باشد.
بخش مردم‌شناسی این موزه در قبل از انقلاب به صورت نمایشگاه موقت اداره می‌شد و هر چند مدت یک بار اشیای یکی از استان‌های کشور را در این بخش به نمایش می‌گذاشتند، اما پس از انقلاب این بخش فقط به نمایش آثار مردم‌شناسی کردستان اختصاص داده شد و با تأسیس خانه کرد در سال هزار و سیصد و هشتاد و دو اشیای مردم‌شناسی موزه به عمارت آصف وزیری که به خانه کرد معروف است انتقال یافت و تمام فضای موزه به نمایش اشیای باستان‌شناسی و تاریخی تخصیص داده شد.
این موزه شامل چهار بخش می‌باشد:
1-بخش پیش از اسلام:
این بخش در راهرو ورودی و یکی از اتاق‌های جنب سالن اصلی قرار گرفته‌است. در بخش پیش از تاریخ یک مجموعه ظروف سفالی نگهداری می‌شوند که مکشوفه از مناطق کردستان و بخصوص شهرستان بانه هستند.
تعدادی از ظروف نیز مربوط به کنگاور می‌باشند. در میان اشیا این بخش پیه سوزهای مکشوفه از بانه بسیار قابل توجه هستند.
2-بخش عص‍ر ت‍‍اریخ
این بخش از اشیاه دوران‌های مختلف تاریخی تشیل شده است . سالن اصلی یکی از اتاق‌های جنب سالن و راهرو خروجی به نمایش این اشیا تخصیص داده شده است.
مهم‌ترین آن‌ها اشیا مکشوفه از تپه زیویه یعنی مهم‌ترین تپه تاریخی استان کردستان است. اشیا تپه زیویه عبارتند از: اشیا طلایی: شامل چند قطعه زیورآلات زنانه، اشیا سفالی، انواع ظروف سفالی به رنگ‌های خاکستری، قرمز و نخودی ، اشیا مفرغی شامل ظروف، انواع تبر، سنجاق‌های تدفینی، سوزن‌های دوخت و حلقه‌ها، اشیایی از جنس استخوان و عاج، شامل قطعات تصاویری از شکار و نبرد نقش‌های اسطوره‌ای، گل‌های رزت، نقوش هندسی و سرپیکان و اشیا سنگی: شامل سردوک‌ها، حلقه‌ها و مهره‌ها.
علاوه بر اشیا زیویه مجموعه‌ای از اشیای فلزی و سفالی دیگر شامل انواع سرنیزه، خنجر، حلقه‌های گوناگون، مجسمه‌های کوچک و ظروف سفالی با اشکال مختلف و بعضاً با نقوش کنده یا ترسیم شده به رنگ‌های قرمز، خاکستری، نخودی و همچنین ظروف شیشه‌ای شامل انواع پیاله و عطردان در این بخش وجود دارد که با توجه به توفیقی بودن آنها، محل دقیق کشف شان معلوم نیست، قسمت دیگری از اشیای بخش دوران تاریخی، خمره‌های سفالی هستند که اصطلاحاً به خمره‌های تدفینی مشهورند.
این خمره‌ها به علت حجم بزرگشان در فضای باز موزه نگهداری می‌شوند و تعدادی از آنها که کوچک‌تر هستند در فضای داخلی موزه قرار داده شده‌اند. آخرین اشیای این بخش اشیایی هستند که از حفاری‌های غار کرفتو به دست آمده‌اند و بعضاً قابل مقایسه با اشیای زیویه هستند.
3-بخش دوران اسلام‍‍ی
اشیای این بخش به دو بخش سفالی و فلزی تقسیم شده‌اند. در سالن سفال اشیای زیبایی از هنر سفالگری هنرمندان دوره اسلامی نگهداری می‌شود که اشیایی همچون : تنگ، کاسه، قدح، بشقاب و مجسمه و ریتون که به طرز استادانه‌ای ساخته شده و با لعاب و نقوش و خطوط تزئین یافته‌اند را شامل می‌شود .
بخش بسیار کمی از این اشیا متعلق به کردستان است و بیشتر آنها مربوط به نقاط دیگر کشور و مخصوصاً ری، کاشان و نیشابور می‌باشند . در قسمت اشیای فلزی انواع کاسه و بادیه تنگ، سینی، سنگابه، دیگچه و انواع پیه سوز نگهداری می‌شود.
4-بخش نمایش موقت
این بخش در واقع زیرزمین ساختمان یا همان حوض خانه می‌باشد . از اشیای مهم این بخش می‌توان به مجسمه‌های برنزی و ظروف شیشه‌ای اشاره کرد.
اشیای این بخش برحسب برنامه‌های موزه تعویض می‌شوند. علاوه بر بخش‌های عنوان شده و اشیای آن، تعدادی سنگ نوشته که عبارتند از کتیبه‌ها و سنگ قبرها در فضای باز نگهداری می‌شوند.

منابع:
http://fa.wikipedia.org/
http://www.tebyan.net/
http://www.farsnews.com/