کشتی رافائل

رافائل نام یک کشتی است که داستانی غمگین و شنیدنی دارد
طرح کشتی‌های «میکل آنژ» و «رافائل» در سال ۱۹۵۸ میلادی کشیده شد ,قرار بود هنر تاریخی طراحی ایتالیایی‌ها با هنر و صنعت مهندسی کشتی سازی آن زمان ترکیب شود و دو شناور بزرگ را ایجاد کند.
در ابتدا طراحی‌ها دو کشتی را با بدنهٔ سیاه رنگ و دو دودکش بزرگ سفید نشان می‌داد. اما برخلاف دیدگاه سنتی کشتی سازان ایتالیایی، طراح این پروژه تصمیم به طراحی یک کشتی مدرن گرفت.
تیم طراحان دوباره دست به کار شدند و کشتی ای را با بدنهٔ سفید همراه با دو دودکش بزرگ مشبک به سرپرستی پروفسور "موتورینو" استاد دانشگاه پلی تکنیک تورینو طراحی کردند.
طراحی غریب و بی سابقه‌ای شده بود.
در ۱۶ سپتامبر ۱۹۶۲ (یکشنبه ۲۵ شهریور ۱۳۴۱) ابتدا کلید ساخت خواهر کوچکتر، کشتی میکل آنژ زده شد. پنج ماه بعد ساخت جفت بزرگتر این کشتی آغاز شد و رافائل نیز آغاز شد
سه سال بعد در ۱۹۶۵ (۱۳۴۴ خورشیدی) کشتی میکل آنژ به آب انداخته شد و سفر خود را میان بندر جنوا و نیویورک آغاز کرد.
کمی بعد هم رافائل به طول ۲۷۶ متر و عرض ۳۱ متر ساخته شد.
رافائل را از همان ابتدا بسیار بزرگتر و مجلل‌تر ساخته بودند و فقط در دریای مدیترانه به سفرهای دریایی فرستاده می‌شد.
کمی بعد این کشتی گرانبها نیز میان جنوا و نیویورک سفرهای عظیم دریای اش را با ۱۷۷۵ نفر مسافر آغاز کرد. امکانات امکاناتی که در رافائل ...مشاهده کامل متن و میکل آنژ تعبیه شده بود حیرت انگیز بود.
در کشتی رافائل ۸۵۰ خروجی رادیو تلفنی، ۶ استخر شنا، ۷۵۰ کابین، ۱۸ آسانسور، ۳۰ سالن اجتماعات، تالار نمایشی با ۵۰۰ صندلی و باشگاه‌های ژیمناستیک و پرورش قوای جسمانی ساخته شده بود.
همانطور که گفته شد رافائل بزرگ بود و با عظمت .یک کشتی با شکوه با همه امکانات تفریحی که در زمان خودش نظیر نداشت. یک کشتی با سالنهای سینما و تئاتر.زمینهای ورزشی .استخر .هتل .تالارهای باشکوه .رستوران .
هیچ کدام از کشورهای پیشرفته آن زمان چنین کشتی را نداشتند.
این دو کشتی زیبارو و پرجاه و جلال، هیچگاه نتوانستند لیره‌ای برای خطوط دریایی کشتیرانی ایتالیا منفعت به دست بیاورند چون با وجود استقبال زیادی که از این دو کشتی می‌شد، هزینه‌های سنگین نگهداری آنها فرصتی برای به دست آوردن سود باقی نمی‌گذاشت
در سال 1970 یک کارگردان ایتالیایی قسمتی از یک فیلم سینمایی اش را در این کشتی تهیه و ضبط کرد.
به درخواست عده ای از مسافرین در همین سال قسمتی از سالن بزرگ نمایش کشتی تبدیل به زمین بازی اسکیت روی یخ شد.
متاسفانه در سال 1970 (1349 خورشیدی) رافائل با یک نفتکش نروژی در اقیانوس تصادف کرد
هیچکدام از دو کشتی میکل آنژ و رافائل برای مالکینش تولید پول و ثروت نمی‌کردند و دولت ایتالیا با سوبسید بالایی این دو کشتی پرخرج را زنده نگاه می‌داشت.
در واقع دولت ایتالیا برای هر مسافر رافائل 700 دلار سوبسید پرداخت می‌کرد. رافائل با اینکه نُه سال بعد در سفرهای دریایی در اقیانوس‌های دیگر هم مورد استفاده قرار گرفت اما باز هم هزینه‌های گزاف و سرسام آورش به مانند خواهر دو قلویش ،میکل آنژ اجازه نمی‌داد که این کشتی به سوددهی برسد.
بحران نفت در 1974 (1354 خورشیدی) ، باعث افزایش هزینه‌های کشتی برای دولت ایتالیا شد .
روزنامه‌های ایتالیایی آغاز به انتقاد کردند و نوشتند که چرا باید پول مالیات دهندگان ایتالیایی برای «زنده نگاه داشتن خاطرات دوران عهد عتیق و رمانتیک بازی دولت» به این شکل هزینه شود.
با فشار پیاپی مطبوعات بالاخره دولت ایتالیا در 1975 اعلان کرد که قادر نیست که برای حفظ این دو کشتی روزانه 100 میلیون لیره پرداخت کند.
در بهار 1975 بود که دولت ایتالیا رسما اعلام کرد که خطوط کشتیرانی ایتالیا نمی‌تواند کمک‌های دولت را دریافت کند که این سخن به معنای مرگ این دو خواهر بود.
در21 آوریل 1975(دوشنبه 1 اردیبهشت 1354) رافائل برای آخرین بار بدون هیچ تشریفاتی ،غمگینانه بندر نیویورک را به سمت ایتالیا ترک کرد.در 30 آوریل هم برای آخرین باردر بندر جنوا لنگر انداخت و بعد از 113 بار سفر دریایی به نیویورک از حرکت کناره گرفت .
سه ماه بعد هم میکل آنژ به او در بندر کم رونقی به نام لاسپیزا پیوست و هر دو درآنجا به خاموشی فرو رفتند.
در 1976 (تابستان 1355)صاحب شرکتی آمریکایی به نام «هوم لاین» حاضر شد در قبال خرید این دو کشتی مبلغ خوبی را بپردازد اما به شرطی که دولت ایتالیا اجازه بدهد این دو کشتی در همان مسیر ایتالیا ،نیویورک سفر کند و از خدمه‌های ایتالیایی استفاده شود .
اما شرکت خطوط دریای ایتالیا از آنجایی که نمی‌خواست بار دیگر مورد انتقاد رسانه هایانی کشور قرار بگیرد که چرا باز این دو کشتی در ایتالیا به حرکت در آمدند ، به این پیشنهاد توجه نکرد و اعلام کرد که این دو کشتی را می‌خواهد به بیرون کشور بفرستد.
رافائل در سال 1965 تا 90 میلیون دلار نیز قیمت گذاری شده بود اما ایتالیایی‌ها از سرناچاری و اجبار و شرایط بحرانی اقتصادی شان، ده سال بعد رافائل و میکل آنژ را که حدود 45 میلیون دلار قیمت واقعی داشتند هر کدام به مبلغ دو میلیون دلار به ایران فروختند
گفته شده روزی که رافائل از ایتالیا به سوی ایران حرکت می‌کرد مردم ایتالیا با اشک رافائل را بدرقه میکنند,چون رافائلی را که خودشان ساخته بودند مجبور بودند به ایران بفروشند.
رافائل در میان اشک و اندوه ایتالیا رو ترک کرد و زیبا و خرامان به سوی ایران پیشرفت .
در بهار ۱۳۵۶ رافائل با۵۰ خدمه‌ی ایتالیایی و با افزایش ظرفیت در حد سکنای ۱۸۰۰ نفر به عنوان یک هتل در بندر بوشهر پهلو گرفت .
در بهار 56 بود که دوخواهر زیبای دوقلو قدم به آب‌های گرم خلیج فارس گذاشتند . این دو کشتی به محض ورود به آب‌های خلیج فارس از یکدیگر جدا شدند .
میکل آنژ در بندر عباس لنگر انداخت و رافائل ، این کاخ شناور با 50 خدمه‌ی ایتالیایی و با افزایش ظرفیت در حد سکنای 1800 نفر در بندر بوشهر پهلو گرفت
به محض ورود رافائل به بوشهر ، مردم شهر دسته دسته به دیدار مهمان جدید و چشم نوازشان می‌آمدند و با آن عکس می‌گرفتند و ساعت‌ها در کنارش می‌نشستند وتماشایش می‌کردند.
کسی اجازه‌ی حضور در کشتی را نداشت تا وضعیت کشتی دقیقا اعلام شود.
کسی نمی‌دانست که حضور این کشتی به چه دلیل در بوشهر رقم خورده است.
در سال1978 به شاه پیشنهاد شد که از این کشتی استفاده تجاری بشود و آن را برای مسافرین ثروتمند و اشراف منش ایرانی و خارجی بازسازی کرده و به سفرهای دریایی گسیل داشته و با کاهش ظرفیتش به 1300نفر برای کشور یک منبع درآمد ایجاد کنند .
شاه این پیشنهاد را پذیرفت .
هیئتی که بدین منظور از ایتالیا برای انجام و بررسی این کار آمده بود بلافاصله متوجه وضعیت نامطلوب کشتی شد. بدنه‌ی کشتی به شدت در همان یکسال پهلوگرفتن و کار نکردن و تعطیلی تاسیسات کشتی، بر اثر میزان بالای رطوبت و رسوبات آب دریا زنگ زده و تخریب شده بود.
چوب‌های عرشه‌ی مجلل کشتی توسط آفتاب داغ و سوزان بندر بوشهر تغییر حالت داده و دفرمه شده بود و از همه وحشتناک‌تر موش‌های بندر بوشهر بودند که در داخل کشتی به شکل دیوانه واری زیاد شده و از درون کشتی را جویده و پوسانده بودند.
با پایان یافتن حکومت شاه و تغییر شرایط قراردادها و جامعه ،خدمه‌ها و نیروهای ایتالیایی کشتی که نقش مهمی در نگهداری و حفظ تاسیسات کشتی داشتند رافائل را رها کرده و به ایتالیا بازگشتند.
در سال 1362 تصمیماتی برای بازگرداندن رافائل و میکل آنژ به سفرهای دریایی گرفته شد اما هنوز این تصمیم عملی نشده بود که در روز پنجشنبه 26 آبان 1362 هواپیماهای عراقی بالاخره در گرماگرم بمباران خارگ و بوشهر آن را هدف موشک قرار داده و به آن آسیب جدی وارد کردند به حدی که رافائل تا نیمه در آب‌های کم عمق ساحلی لنگرگاه بوشهر فرورفت.
بعد از این اتفاق یک کشتی باری به نام «ایران سلام» (ایران سیام) ناگهان به صورت اتفاقی با آن برخورد کرد و به بدنه اش آسیب جدی وارد کرد
رافائل کاملا در اعماق خلیج فارس غرق شد و آن گاه مورد هجوم بیشتر عده ای ازغواصان محلی واقع شد .
عده ای از این افراد که خبر از گنجینه‌های درون کشتی داشتند، آثار گرانبها و هنری ای که هنوز در کابین‌ها و سالن اجتماعات کشتی و رستوران هایش باقی مانده بود را به یغما بردند.بدین ترتیب کشتی اقیانوس پیمای رافائل بیشتر از هفت سال نتوانست در کنار سواحل جنوبی ایران دوام بیاورد و خیلی زود به افسانه ای غریب تبدیل شد.
اما کشتی میکل آنژ سالم باقی ماند و ظاهرا تا سال 1991 در ایران باقی ماند اما بعد به دلیل مستهلک شدن زیاد به یک شرکت اوراق چی پاکستانی/ بنگلادشی فروخته شد تا اوراق شود .
ساین بهزاد ، یکی از آخرین ساکنین رافائل درباره‌ی مسامحه و غفلتی که در مورد رسیدگی و حفظ این کشتی اتفاق افتاده بود ، و درباره‌ی اوضاع واحوال کشتی در آن زمان نوشته است :
آن زمان در سال‌های 78 و 79 دو سال در کشتی زندگی کردم .
بعد از انقلاب اسلامی و سقوط شاه ، کشتی در بندر بوشهر به حال خود گذاشته شده بود . متاسفانه کشتی توسط عده ای غارت شد . جلبک‌های ساحلی هم باعث شد که کشتی به شدت تخریب شود .رافائل در زیر آفتاب بندر بوشهر پوسید و به محلی برای حکمفرمایی موشها تبدیل شده بود.
» این افسر کشتی رافائل نوشته است :«در دوران یکی از آتش بس‌های ابتدایی جنگ ایران و عراق رافائل به عنوان یکی از مناطق و اهدافی که ممکن است مورد بمباران عراق واقع شود اعلام شد.
به همین دلیل کشتی را توسط یک یدک کش1000 متر در کنار ساحل جابجا کردند و بعد توسط گروهی از تفنگدارن نیروی دریایی مورد محافظت قرارش دادند . اما با این وجود در یکی از روزهای جنگ ایران و عراق کشتی توسط یکی از موشک‌های هواپیماها مورد اصابت قرار گرفت ...رافائل یکی از بزرگترین و بهترین جاهایی بود که من دوسال از عمرم را درآنجا گذراندم. بعداز این همه سال ،هنوز که هنوزاست کلید کابین خودم در کشتی رافائل را در جاسویچی ام حفظ کردم...»
امروزه رافائل دیده نمی‌شود و زیر7 متر آب ،در فاصله‌ی دو کیلومتری نیروگاه اتمی قرار گرفته است.اما چیزی که جالب است خاطره‌ی این کشتی است که امروزه روز باقی مانده است و بسیاری با هر جذر و مد و پدیدار شدن جسمی از زیر آب می‌گویند رافائل از آب درآمده و در بوشهر به بهانه‌های مختلف یادی از این کشتی می‌شود .
در مقابل این محل بقایای کشتی است که عده ای می‌گویند این همان رافائل معروف است در صورتی که این تپه‌ی فلزی که هر از چند مدت ،سر از آب در می‌آورد بقایای همان کشتی «ایران سلام» یا «ایران سیام» است که 40 متر از بدنه اش بیرون آب آمده است امروزه مکانی برای ماهیگیران شهر شده است.
پوسترهای این کشتی در ابعاد بزرگ منتشر شده و به فروش می‌رسد .
در خیابان ساحلی شهر نیز رستورانی با معماری جدیدی ساخته شده که صاحب خوش ذوقش نامش را به یاد آن کشتی رافائل گذاشته است

منبع:
http://www.njavan.com
http://www.asriran.com
http://www.tabnak.ir