امامزاده سید تاج الدین که به سید پنهان معروف است در محله فهادان شهر
یزد، جنب مجتمع خیریه علی اصغر، و در ده متری
مسجد چهل محراب در خیابان گل سرخ، کوچه کشکنو قرار دارد.
ابن مسجد بنایى بسیار ساده شامل دو اتاق کوچک بدون هیچگونه ارزش معمارى داشته و فقط یک قطعه کاشیکارى به صورت ستارهٔ چهار پر در آن قرار دارد. نام واقعى صاحب بقعه سید تاج‌الدین جعفر می‌باشد که یکى از اعقاب امامزاده ابوجعفر
یزد است.
از نوشته‌هاى تاریخى چنین برمى‌آید که از حدود قرن نهم هجرى مزار سید تاج‌الدین جعفر به عنوان سید پنهون معروف شده است. امامزاده سیّد تاج الدین جعفر، معروف به سید پنهون و مشهور به امامزاده یکشنبه و از سادات عریضی سده ششم هجری می‌باشد که در زمان اتابکان در محله فهادان
یزد می‌زیست و چون اهل خلوت و گوشه نشینی بود، به سید پنهون شهرت یافت و از آن جا که مردم بیشتر روزهای یک شنبه به زیارت این امامزاده می‌روند به امامزاده یک شنبه نیز مشهور است.
بقعه شامل یک سالن پنجاه متری می‌باشد که مرقد امامزاده در وسط آن قرار گرفته و دارای گنبدی از نوع گرد به قطر سه و ارتفاع شش متر است.
نخستین بار مؤلّف جامع مفیدی عنوان سیّد پنهان
...مشاهده کامل متن را همراه با نام حقیقی صاحب قبر که سیّد تاج الدین جعفر بوده است، می‌آورد و از آن معلوم میشود که این مزار محل دفن تاج الدّین جعفر مذکور است.
جعفری در تاریخ یزد می‌نویسد : " ذکر مزار سیّد تاج الدین جعفر داخل یزد در شهرستان، مزار او در اندرون شهر به محله شهرستانست، و او از نزدیکان محمد بن علی بن عبیدالله است و بسیاری کرامات از او ظاهر شده و گوشه انزوا داشتی، و روزهای جمعه از خانه بیرون آمدی و به مسجد رفتی و دیگر از خانه بیرون نیامدی، و هیچ کس بر حال او اطلاع نداشتی، در مقام عبادتگاه او مدفونست، وفات او در سال ستمائه بود".
در تاریخ جدید یزد هم همین مطالب ذکر شده به انضمام دو قصه از کرامات که در حق او روایت شده که می‌نویسد: «سیّد پیش از مرگ خود قبر کن و غسّالی طلبید و به آنها مزد داد تا برایش قبری حفر کنند و پس از مرگ، او را غسل دهند و به خاک بسپارند.
همچنین درخواست کرد که کسی را از این موضوع مطلع نکنند. سپس سید تاج الدین شبا هنگام به اتاق خود رفت و دیگر بیرون نیامد، چون هوا روشن شد، آن دو مرد به اتاق سید رفته و او را مرده یافتند و مردم را از مرگ وی باخبر کردند.
سید تاج الدین پس از تشییع، در خانه خود در کوچه فهادان، به خاک سپرده شد».
مطالب جامع مفیدی هم تکرار مسطورات تاریخ جدید یزد است، یگانه مطلب جدیدی که دارد عنوان "سیّد پنهون" است و چنین برمی‌آید که بعد از قرن نهم هجری مردم مزار سیّد تاجالدّین را بدین شهرت می‌شناخته‌اند.
ظاهراً این شهرت مطابق با تاریخ تعمیر و بازسازی بقعه مذکور است که طبق حروف ابجد سال ششصد و سی و سه هجری قمری، به دست می‌آید از آثار هنری مزار یک تکیه کاشیکاری چهار پره و ستاره‌ای شکل است، مانند آنچه در مدرسه شهاب الدّین قاسم دیده میشود.
در منابع موجود، سیّد تاج الدّین جعفر تنها به عنوان "از فرزندان سیّد ابوجعفر محمّد بن علی بن عبیدالله بن احمد بن علی-العریضی بن امام جعفر صادق " یاد میشود و او را متوفّای سال ششصد هجری قمری می‌دانند.
از آن جایی که تاریخ وفات امامزاده جعفر سال چهارصد و بیست و چهار هجری قمری ثبت شده و در لسان علمای انساب، هر صد سال سه نسل را شامل میشود، بنابراین سیّد تاج الدین جعفر که صد و هفتاد و شش سال از جد خود فاصله زمانی دارد، می‌بایست با پنج الی شش واسطه نسب به او رساند.
بر این اساس علّامه سیّد محمّد بن احمد حسینی نسّابه در کتاب انساب خود از سکونت سیّد جعفری در یزد نام می‌برد که با چهار واسطه به امامزاده جعفر یزد نسب می‌رساند که از قرار ذیل است: سیّد جعفر تاج الدّین بن محمّد بن عبدالله أبی جعفر بن محمّد بن حسن بن محمّد أبی جعفر بن علی أبی الحسن بن عبیدالله بن احمد الشعرانی بن علی العریضی بن امام جعفر صادق.
او فرزندی به نام ابوالحسن علی داشته که در یزد بوده است.
مؤلّف کتاب نزهة العیون، کنیه پدر جعفر را ابوجعفر (محمّد) ذکر می‌نماید اما از نام جعفر هیچ اشاره‌ای نمی‌کند و تنها به نام دو خواهر او سیّده فاطمه و سیّده سکینه اکتفا کرده است.
او همچنین نام جد سیّد جعفر را عبیدالله ذکر می‌کند که ظاهراً تصحیف عبدالله است. محمّد مفید مستوفی بافقی در کتاب جامع مفیدی دربارة سیّد تاج الدّین جملات زیبایی دارد که توأم با ذکر کرامتی از این بزرگوار است که در این جا به اختصار ذکر میشود : "گوهر صدف امامت و دوحه چمن مکرمت، سیّد تاج الدّین جعفر مشهور به سیّد پنهان علیه الرحمة و الغفران : از آن وجه اولیـای حضرت حق ز چشـم مردمـان باشد پنهان که تا وقت شهود و کشف اسرار کسی جز حق نداند حال ایشان بر ضمیر انوار ارباب معارف و خاطر از هر اصحاب عوارف، مصراع : که مهر و ماه از آن اقتباس نور کنند، روشن و مبرهن خواهد بود که سلسلة نسب عالی حسب قرّةالعین با صرة امامت و شهباز اوج هدایت و نور انوار سیادت و دوحة چمن ولایت، مثنوی: سرو بن روضة صدق و صفا تازه نهال چمن مصطفی قـرة عینیـن نبـی و ولـی میوة بستـان بتول علـی سیّد تاج الدّین جعفر علیه¬الرحمة و الغفران به امامزادة واجب التعظیم و التکریم سلالة آل طه و سپس امامزاده ابو جعفر محمّد علیه التحیة و التسلیم انتظام دارد و آن گوهر صدف کرامت در " محلّه شهرستان" داخل شهر در زاویه خلوت معتکف گردیده به عبادت پرودگار انس و جان روز به شب و شب به روز می‌آورد و در هر جمعه به نماز جماعت حاضر گشته به آداب فرایض می‌پردازد.
اهالی دارالعباده از لمعات انوار فایض البرکاتش بهره‌ور گردیده مشاهده کرامات که از آبای عظام به یادگار داشت می‌نمودند و معتقدان خانواده رسالت را اعتقاد بر اعتقاد افزوده به برکت وجود فایض الجود آن زلال چشمه‌سـار ولایت ابواب فتوحات در جهانی دریافته زنگ هموم از صفحات قلوبشان زدوده می‌گردید.
در زمان اتابکان یزد یکی از ملازمان والی در حالت مستی از منزل خود بیرون آمده به جستجوی شراب خانه پای در وادی طلب نهاد و به هر کوچه و محلّه می‌شتافت، اتفاقاً گذارش به منزل سیّد افتاد بنای کار به اشتلم نهاده سیّد را طلب نمود.
چون آفتاب هدایت از گوشه افق مشرق عبادت طلوع نمود، آن مست باده غفلت، چوبی حواله فرق مبارک سیّد نمود. به قدرت کامله یزدانی دست آن شخص همچنان در بالا مانده خشک گردید.
جرعه نوش باده بیهوش سر در قدم آن حضرت نهاده به زبان نیاز عرض نمود، مصراع: عهد کردم که دگر باده گلگون نخورم آن جناب متبسّم گشته نجات دارین او را از درگاه قاضی حاجات مسئلت نمود.
در همان ساعت دست آن شخص به حالت اصلی معاودت نموده حلقه اخلاص در گوش جان جای داد و در سلک مریدان سیّد انتظام یافته مدّه العمر از جاده متابعت و شاهراه اخلاص سر نتافت.
نظم: بیا و محض کرامت ببین و سرّ حمایت چگونه دفع بلا کرد از و به دست ولایت ... مرقد منّور آن سیّد کرامت نسب مطاف طوایف امم و معبد علمای بنی آدم است.
با عرض پوزش آدرس دقیق امامزاده سید تاج الدین در حال حاضر بر روی نقشه موجود نمی‌باشد به محض اطلاع از آدرس، نقشه به روز رسانی خواهد شد.
دوستانی که از آدرس امامزاده سید تاج الدین اطلاع دارند لطفا برای آدرس دقیق مارا همراهی کنند.
منابع :
http://www.negahmedia.ir/
http://af.samta.ir/
http://www.imam-sadegh.org/
http://vista.ir/
http://shrines.blog.ir/
