این زیارتگاه باشکوه در خیابان امام خمینی، خیابان فرمانداری و در حاشیة محلّه‌های مالمیر و سرسنگ واقع می‌باشد و از بقایای بنایی متعلق به سده هشتم یا نهم هجری قمری است.
نام وی سیّدفتح، سیّد فتح الله، سیّد فتح الرضا، سیّدابوالفتح، سیّد فتح الدّین رضا و بر روی یک
زیلو سلطان سیف الدّین ذکر شده است.
هسته
مرکزی بنا به اندازه 5/7 × 25/7 متر و ضخامت پی‌های آن 10/1 و در یک قسمت دو متر می‌باشد، که بر روی آن گنبد عظیم بنا به قطر هشت و ارتفاع حدود نوزده متر قرار دارد.
این گنبد به شکل شلجمی و به صورت سه پوش می‌باشد و تمام دیواره داخلی آن آئینه کاری شده و نمای خارجی آن به شکل باشکوهی کاشی کاری شده است. در ساقه سه متری گنبد پس از بسم الله، آیه الکرسی با خط خوش نستعلیق در زمینه آبی نوشته شده و پس از اتمام آن آمده : "همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی
ایران به رهبری حضرت نایب الامام آیه الله العظمی الخمینی با نظارت آیه الله صدوقی و سرپرستی اوقاف
یزد و هیأت امناء بناء گنبد به اتمام رسید.
در شهر رجب هزار و سیصد و نود نه هجری قمری مطابق با خرداد هزار و سیصد و پنجاه و هشت هجری شمسی".
در وسط بقعه و درست زیر گنبد، مرقد امامزاده قرار دارد که ضریح چوبی خوش ترکیب مشبّکی به ابعاد
...مشاهده کامل متن 2 × 3 در ارتفاع دو متر و بیست سانتی متر از آن محافظت می‌کند و توسّط مرحومه فاطمه محمّدی به آستانه اهداء شده است.
در بالای ضریح، سوره سبح اسمک الاعلی به شکل زیبایی طراحی و خطاطی شده است. در شرق حرم، رواق بزرگی به ابعاد 7 × 20 متر قرار دارد که قبور جمع کثیری از مؤمنان در آن قرار دارد.
همچنین در غرب حرم، مسجد بزرگی به ابعاد 22 × 17 متر در دو طبقه تعبیه شده که بخشی از آن به ابعاد 4 × 12 متر متعلق به خواهران می‌باشد.
در منتها الیه مسجد، چهار اتاق کوچک و بزرگ وجود دارد که قبور خانوادگی چند تن از بزرگان یزد است.
درب اصلی و ایوان باشکوه بقعه در سمت شمال قرار دارد که در آن صحن بزرگ امامزاده به ابعاد 27×30 متر واقع شده است. در وسط حیاط دو درخت کاج و یک درخت دیگر مشاهده میشود.
دور تا دور صحن را به صورت رواق ساخته و قبور جمع کثیری از مؤمنین در این فضاست که تصاویر آنها در دیوار نصب است. ایوان باشکوه بقعه به ارتفاع ده متر و در جانبین آن دو گلدسته بلند به ارتفاع بیست متر قرار دارد.
در وسط این ایوان، درب اصلی بقعه قرار دارد که مستقیما به داخل حرم و ضریح باز میشود. در طرفین مناره، دو اتاق تعبیه نموده‌اند که یکی به عنوان دفتر آستانه و آن دیگری نوارخانه است.
سراسر ایوان و گلدسته و همه جدار خارجی ایوان بقعه، با کاشی‌های گره‌ای به رنگ فیروزه و با استفاده از آیات قرآنی و اسما جلاله و مقرنس کاریهای خیره کننده، شکوه و عظمت بنا را دوچندان نموده است.
خطاطی آیات و کتیبه‌ها توسط استاد محمود شیرسلیمیان در فروردین سال هزار و سیصد و شصت و چهار مطابق با رجب سال هزار و چهارصد و پنج هجری قمری انجام شده است.
کرامات زیادی به این امامزاده منسوب است و اشعار فراوانی در شأن و منقبت او سروده شده است که در اینجا به سروده آقای حسن ابویی متخلّص به سعید اشاره میشود.
در این بقعه جمع کثیری از علماء و فرهیختگان یزد مدفونند که از جمله آنها می‌توان به آخوند ملّاحسن طالب یزدی، آقا شیخ حسن کرباسی و آقا شیخ محمّدعلی رحیمی اشاره کرد.
اهالی سید فتح الدین را به چند نام و نسب می‌خوانند. برخی او را سیّد فتح، فتح الله و فتح الرضا و سیّد ابوالفتح از نوادگان امام موسی کاظم (ع) و عده‌ای دیگر از نوادگان امام جعفرصادق(ع) منتسب دانسته‌اند.
در اینکه از نوادگان امام هفتم در یزد به این اسامی کسی سکونت نداشته، شکی در نیست، اما در میان سادات عریضی که بالغ بر ششصد سال زعامت و سروری و نقابت سادات و قضاوت یزد را بعهده داشته‌اند افرادی به این نام یافت میشود که در اینجا به اسامی آنان اشاره می‌گردد.
1ـ سیّد ابوالفتح بن احمد بن علی بن احمد بن محمد بن عیسی بن علی بن حسن بن محمد بن علی العریضی بن امام جعفر صادق(ع).
2- سیّد ابوالفتح عریضی بن احمد بن محمّد بن حسن بن موسی بن عیسی بن محمد بن علی العریضی.
3- سید ابوالفتوح محمد بن المرتضی أبی اسماعیل بن اسماعیل بن محمد بن علی بن علی بن عیسی بن محمد بن محسن بن محمد بن عیسی بن محمد بن علی العریضی.
4- سید فتح بن ناصر بن ابی منصور بن محمدالمظفر بن محمد ابی جعفر بن حسن بن ابی محمد جعفر بن حسن بن علی العریضی.
5- سید جعفر ابی الفتح بن محمدالمظفر بن محمد بن حسن بن ابی¬محمد طهر بن جعفر بن حسن بن علی العریضی.
6- سید ابوالفتوح بن علی بن احمد بن عبیدالله بن محمد ابی جعفر بن علی بن عبیدالله بن احمدالشعرانی بن علی¬العریضی. 7- سیّد ابوالفتح هادی محی¬الدّین بن علی عطاءالدین بن محمد رکن الدین ابی القاسم بن حسین علاءالدین (ظهیر الدّین) بن علی علاءالدین بن فضل الله عزالدین بن حسین بن علی بن احمد بن حسین بن محمّد ابی جعفر بن علی بن عبیدالله بن احمدالشعرانی بن علی العریضی بن امام جعفر صادق(ع).
پنج تن اولی به شهادت علمای انساب در اصفهان سکونت داشته‌اند.
سیّد ابوالفتوح، شماره شش و سیّد ابوالفتح هادی محی الدّین در شهر یزد سکونت داشته و از نوادگان سیّد ابوجعفر محمّد (امامزاده جعفر) یزد می‌باشد.
از آنجایی که این بنا در قرن هشتم ساخته شده و با توجه به این که خفته در این مزار به سید فتح الدین شهرت دارد، بعید نیست که سیّد ابوالفتح هادی محی الدّین به تخفیف به سیّد فتح الدّین خوانده شده است.
او از بزرگان سادات عریضی یزد بوده و تنها یک دختر داشته است.
مؤلّف نزهه العیون برای او شش بـرادر و خواهـر ذکر نموده که مادر همـه‌ی آنها دختر رضی الدّین طبیب بوده است. نگارنده جزما معتقد است که شخصیت مدفون در این بقعه ، سیّد ابوالفتح هادی محی الدّین حسینی عریضی است که به تخفیف سید فتح الدین و به جهت آنکه دختر سیّد رضی الدّین طبیب مادر او بوده، به سید فتح الدین رضا معروف شده است.
منابع :
http://www.flashkhor.com/
http://www.emamzadegan.ir/
http://www.negahmedia.ir/
http://wikimapia.org/
http://yazdcity.ir/
