حنا به گفته حکمای طب سنتی
ایران گیاهی سرد و خشک و هم گرم و خشک است. این گیاه برای بیماریهای سر و چشم و دهان نافع است. ضماد برگ آن با برگ گردو برای سردرد توصیه شدهاست.از گذشتههای دور تا امروز
حنا یکی از مهمترین و قابل توجهترین گیاهان زینتی و دارویی برای ما ایرانیها بودهاست.
این گیاه حتی جایگاه خاصی در آداب و رسوم ما دارد. از صادرات این محصول به اروپا که بگذریم بسیاری از خانمها، بهخصوص خانمهایی که در کشورهای آسیایی زندگی میکنند از
حنا به عنوان گیاهی برای زیباییشان استفاده میکنند.نقش و نگارهای ظریف با خطوط منحنی که بر روی دست و پا به وسیله
حنا کشیده میشود نشانه علاقه آنها به این گیاه است.ما نیز در فرهنگ ایرانی خودمان بهخوبی به یاد داریم که در گذشتهای نهچندان دور زنان از
حنا به عنوان تقویتکننده مو و ناخن استفاده میکردند اما بد نیست بدانیم که این گیاه رنگی خواص بسیاری دارد؛ بیش از آنکه ما فکرش را میکردیم و یا از زبان مادربزرگهایمان شنیده باشیم.
در هندوچین از برگهای آن برای معالجه جذام، یرقان و شوره سر استفاده میشود.دمکرده برگهای
حنا ...مشاهده کامل متن را مانند چای به خانمهای باردار هنگام زایمان میدهند، جوشانده ریشه آن مدر است و برای نرم کردن سینه و برونشیت نیز بسیار مفید است.در شبهجزیره مالایا از له کرده برگهای تازه آن به صورت ضماد در موارد سوزش پا که منشا بیماری بری بری و کمبود ویتامین B است استفاده میکنند.این گیاه برای بیماریهای پوستی بسیار مفید است.
جوش، کورک و زخمهای کهنه و رماتیسم را میتوان بهراحتی با حنا درمان کرد.از جوشانده برگهای حنا به صورت قرقره کردن برای رفع پیله دندان استفاده میشود.
این گیاه برای کاهش درد معده بعد از زایمان و همچنین برای رفع خشونت صدا تجویز میشود.ریشه خشک شده و له شده حنا میتواند آرامش بخش ناراحتیهای چشمی باشد.در اندونزی از خمیر برگهای له شده آن برای معالجه عفونت چرکی ناخنها استفاده میشود و از میوه نارس آن مرهمی درست میکنند که برای رفع خارش مفید است.در فیلیپین هم روغن و مرهمی از برگهای این گیاه درست میکنند که برای التیام زخم و ضربخوردگی و رفع خونمردگی به کار میرود.اما آنهایی که همواره از چاق بودن رنج میبرند نیز بد نیست از دمکرده برگ حنا مانند چای بنوشند تا از اضافه وزن آنها کاسته شود.
برگهای له شده آن را اگر با روغن زیتون برروی سر بمالید میتوانید شاهد رشد موهای خود زودتر از آنچه فکر میکردید باشید.خوردن دو گرم آن و یا خوردن آب خیس کرده ۵۰ گرم حنا برای یرقان، بیماری طحال، سنگ کلیه، مثانه و سختی ادرار بسیار مفید است.برای رویانیدن ناخن نیز سفارش میشود.
در مدارک طبی اطبای معروف ایران آمده که روغن گل حنا که آن را دهن الفاعیه مینامند و مانند گل سرخ تهیه میشود برای روشنی و درخشانی رنگ چهره بسیار مفید واقع شدهاست.
حنا علاوه بر زینتدهنده بودنش میتواند درمان بخش هم باشد. درختچه این گیاه گرمسیری در مراکش، مصر، تونس، الجزایر و در آسیا در هند، ایران و دیگر مناطق گرمسیر آسیا میروید.کرمان و سیستان و بلوچستان ،بوشهر هم استانهایی در ایران هستند که در آنها درختچه حنا به وفور یافت میشود.
معمولاً در هر سال ۳-۲ مرتبه در طول سال یعنی از اواسط تابستان تا اول پاییز برداشت این گیاه انجام میشود و گرد برگهای خشک شدهاش به بازار میآید.گلهای حنا خوابآور عمیق هستند که از ترکیبات آن در داروها استفاده میشود.
مهمترین اثرات گزارش شده حنا
ضد باکتری، ضد بارداری، ضد التهاب، ضد لوسمی، ضد کاندیدا، ضد عفونی کننده، ضد قارچ، ضد تب، ضد اسپاسم، ضد ویروس، ضد آفتاب، قابض، تهوع آور، ادرارآور، قاعده آور، ملین، خلط آور، محافظ کبد، کاهش دهندهی پرفشاری خون، سقط کننده، حساسیت زا، مهار کنندهی نیترات ردوکتاز و مسکن.
آثار فارماکولوژیکی
به علت وجود تانن، اثرات قابض نشان میدهد. به طور کلی عمدهی آثار رنگکنندگی و درمانی حنا را ناشی از وجود مادهی لاوسون میدانند، اما این ماده به تنهایی عمل نمیکند و به خصوص خاصیت رنگکنندگی آن به سایر مواد نیز بستگی دارد.
لاوسون سمیت بسیار کمی دارد و موجب کند شدن زودگذر ضربان قلب با افزایش دامنهی انقباض آن میگردد.
اثر ضد اسهالی آن را به علت کاهش تونوس و حرکات دودی شکل روده میدانند.
اثرات ضد التهاب، ضد درد و ضد تب با مصرف 500 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن لاوسون (مادهی مؤثر حنا) گزارش شده است .
اثر ضد باکتری و ضد قارچی حنا را نیز به لاوسون نسبت میدهند.
نکات قابل توجه
1- برداشت حنا، سالی دو بار صورت میگیرد. برداشت نخست در اوایل تیرماه به نام حنای گرما که دارای برگ ضخیم و به رنگ روشن است و برداشت دوم در اواخر آبان، به نام حنای قوس که به رنگ سبز تیره میباشد.
2- با توجه به این که بعضی از خواص حنا، مربوط به مادهی رنگی آن است، لذا به نظر نمیرسد که خواص حنای طبیعی، کاملاً مشابه حنای بی رنگ باشد.
هم چنین در هنگام جدا کردن مادهی رنگی لاوسون، مواد دیگری نیز جدا میشوند که در حنای بی رنگ حذف شده و یا به میزان کمتری وجود دارند.
با توجه به این که حنا یکی از گیاهان، با مقدار قابل ملاحظهای تانن است، لذا دارای خاصیت قوی قابض میباشد؛ به همین دلیل از آن به طور خوراکی در اسهال خونی، زخمهای رودهای- معدهای و به عنوان ادرارآور استفاده میشود
3- با اضافه کردن مواد و یا گیاهانی به حنا، رنگهای مختلفی را ایجاد میکنند که نسبتاً پایدار است.
مثلاً با اضافه کردن شیر یا آب لیمو به حنا، رنگ برنز را به دست میآورند.
حنا، موهای سیاه را رنگی نمیکند ولی موهای سفید یا رنگی دیگر را رنگ میکند.
گاهی به حنا گیاه رنگ اضافه میکنند که بر حسب مقدار مصرفی و زمان استفاده، به صورت قهوهای کم رنگ، قهوهای و یا سیاه غلیظ در میآید.
4- برای تهیهی حنا به منظور استفاده برای موی سر، آن را با آب گرم به صورت خمیر، در میآورند و روی سر میمالند. نکتهی گفتنی این است که در این هنگام باید رطوبت گرم آن حفظ شود تا رنگ دلخواه و پایدار را ایجاد کند؛ از این رو برای مدتی (چند ساعت) روی آن حوله یا پارچهی نفوذ ناپذیری میبندند.
5- در تحقیقاتی که در سال 1366 توسط صالحی سورمقی و همکاران در دانشکده داروسازی تهران بر روی حنای نواحی مختلف ایران صورت گرفت، حنای نرماشیر (استان کرمان) بهترین و حنای کرمان، یزد و بم در درجات بعدی بودند.
عوارض جانبی
در موارد بسیار نادر، ممکن است باعث تحریک پوست و حساسیت گردد. برگهای حنا در موش، مادهی ناباروری ایجاد نموده است.
به عنوان رنگکنندهی ابروها و مژهها دقت شود، زیرا خطر آسیب رساندن به چشم وجود دارد.
برگها دارای خاصیت مُخدر است و مقادیر بالای آن، باعث سردرد و مسمومیت میشود.
منبع :http://fa.wikipedia.org/
http://www.naturefront.org/News/1629/
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=178564