آرامگاه باباافضل

بقعه قطب العارفین بابا افضل محمد ابن حسن ابن حسین ابن خوزه مرقی در فاصله 42کیلومتری کاشان دردامنه کوه و در بیرون روستای مرق واقع شده است .
او یکی از علمای عرفان ،گیاه شناس وستاره شناس بوده وبه اعتقاد بعضی استاد خواجه نصیر الدین طوسی ویا پسر خواهر او بوده است .
دکتر سعید نفیسی اورا شاگرد خواجه نصیر طوسی می‌داند درکتیبه موجود دو بیت شعر که گویا خواجه برای او سروده مشاهده می‌شود .
در ارض سپهر اعلا فضل فضلا وفضل افضل
از هر ملکی به جای تسبیح آواز آید که افضل افضل
بابا افضل کاشانی در تمام مدت عمر خود در کاشان ساکن بوده و اوقات خود را به تدریس و تألیف و تحقیق و مباحثه گذرانده‌است.
آرامگاه حکیم از بناهای عهد مغولی است، در داخل این بقعه دو قبر دیده می‌شود که یکی مرقد افضل الدین و دیگری به نام پادشاه زنگبار شهرت دارد. بنابر روایات، پادشاه زنگ هنگام سیر و سیاحت در برخورد با افضل الدین مجذوب و مرید وی شده و تا آخر عمر در خدمت بابا زیسته و پس از مرگ در جوار مرقد او دفن گردیده‌است.
مدفن باباافضل زیارتگاه مورداحترام اهالی روستاست و اهالی مردگان خویش را در گورستان جوار مقبره دفن می‌کنند.
این بقعه در دامنه ...مشاهده کامل متن کوه و بیرون روستا واقع گردیده است. قدمت این مکان 700 ساله و به دوران سلجوقیان می‌رسد که در زمان صفویه تعمیر و مرمت شده است. گنبد مخروطی شکل و کاشیکاری شده بقعه از کف 12 متر ارتفاع داشته و داخل بقعه ضریحی چوبین نفیسی روی سنگ مزار بابا افضل قرار دارد.
در کنار مزار بابا افضل آرامگاه شخص دیگری مشحور به پادشاه زنگبار قرار دارد که گفته می‌شود او در پی کشف حقیقت بدنبال عارف بزرگ، بابا افضل به اینجا آمده و در حضور ایشان شاگردی و کسب فیض نموده و در این مکان وفات یافته و به خاک سپرده شده است.
مهراب نفیس و گچ کاری شده بقعه همچنین یکی از آثار هنری و تاریخی بقعه به شمار می‌رود. مردم با توجه به احترامی که به بابا افضل قایلند برای شادی روح ایشان به این مکان آمده و زیارت و فاتحه می‌خوانند.
بابا افضل عارف و عالم زمان خود به دوران هالاکوخان و زمان خواجه نصرالدین طوسی، در این دیار می‌زیسته و وفات یافته است.
وی مؤلف چند رساله در تصوف و سلوک و حکمت به زبان پارسی است که در منتهای فصاحت و شیوایی نوشته شده. بهمین جهت در زبان پارسی نویسنده‌ای بسیار زبردست بوده‌است.
شیوه نثر بابا افضل بسیار پخته و به اصول متقدمان نزدیک است. در رسالات خود کوشیده لغات فارسی را به جای اصطلاحات عربی قرار دهد. وی چند رساله در تصوف و سلوک و حکمت به زبان فارسی دارد با متنی بسیار فصیح.
رساله‌های عمده او به شرح زیر است:
1- المفید للمستفید. 2- ساز و پیرایه شاهان پرمایه. 3- منهاج المبین در منطق. 4- مدارج الکمال. 5- عرض نامه. 6- جاودان نامه.
7- راه انجام نامه. 8- مبادی موجودات. 9- ترجمه رساله نفس ارسطو. 10- ترجمه رساله تفاحه ارسطو. 11- رساله زجرالنفس یا ترجمه رساله ینبوع الحیات. 12- رساله سؤال و جواب.
13- رساله چهار عنوان. 14- شرح فصوص الحکم. 15- آیات الصنعه به عربی. 16- مجموعه رباعیات. 17- مکاتیب و تقریرات. 18- منتخب کیمیای سعادت امام محمد غزالی
جامع الحکمه، ینبوع الحیات، ساز و پیرایه، عرض نامه، دیوان اشعار، جاودان نامه و مدارج الکمال از آثار ارزشمند این عارف نامی ایرانی است.
از جمله سروده‌های این حکیم :
سرگشته وار بر تو گمان خطا برم
بی آنکه هیچ راه به چون و چرا برم
از جان و از تنم نتوانم به شرح گفت
کاندر رهت، ز هر دو، چه مایه بلا برم
من رخت بینوایی تن بر کجا نهم؟
من جان زینهاری خود را کجا برم؟
دانم که در دلی و جدا نیست دل ز تو
لیکن به دل چگونه، بگو، ره فرا برم
دل نیز گم شده است و ندانم کنون که من
بی دل به نزد تو نبرم راه، یا برم
گویند راه بردی از او، باز ده نشان
آری دهم نشانی از آن، لیک تا برم
در جستن‌ام همیشه که در جست وجوی تو
ره زی بقا اگر نبرم، زی فنا برم
من بی تو نیستم، من و خود را نیابم ایج
گر بر زمین بدارم، اگر بر هوا برم
مگذار نزد خویشم اگر هیچ زین سپس
من نام ما و من به صواب و خطا برم
ما از کجا و من ز کجا، ما و من تویی
بیهوده چند نام من و نام ما برم

منابع :
http://harameyar.ir/
http://www.magiran.com/
http://www.kashanica.com/
http://isfahan.irib.ir/webvideoprod/442-statenaturecrafts/51259-