روستای دیسفان

دیسفان نام روستایی از بخش کاخک شهرستان گناباد است و از جنوب به روستای خانیک، از غرب به روستای کلات، از شمال به شهر گناباد و از شرق به شهر کاخک محدود است.
در این روستا حدود یک سوم اراضی به کاشت درخت و دو سوم بقیه به زعفران و سایر محصولات دانه‌ای اختصاص دارد و این محل دارای پنج قنات اصلی و چند چشمه است.
در اراضی این روستا چنانچه خشکسالی نباشد بیشتر میوه‌ها به‌جز میوه‌های خاص مناطق حاره و مدیترانه قابل کاشت است و در این محل علاوه بر اراضی دیسفان، آبادی‌های کوچکی هست که به آن کلاته گفته می‌شود و محصولات آنها عمدتا درختان میوه است.
دامداری به شکل سنتی در حد توانایی جسمی خانواده‌ها وجود دارد و پرورش کرم ابریشم و درآمد حاصله از آن همتراز با زعفران بود که خشکسالی دو دهه اخیر این ردیف از درآمد مردم را گرفته است.
در منطقه، گیاهان دارویی فراوانی است که متاسفانه نسخه آن توسط خشکسالی‌های ممتد در حال پیچیدن است ، از ویژگی‌های مردم دیسفان صداقت، پرتلاش بودن برای تولید و فراگیری علم، خوش برخورد بودن، احترام به شعائر اسلامی و اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) ...مشاهده کامل متن و مهماندوست بودن را می‌توان نام برد.
این روستا دارای افراد تحصیل کرده فراوانی است که از جمله آنها می‌توان به مرحوم آیت‌الله فیض اشاره کرد که در نجف اشرف تحصیلات حوزوی خود را به پایان رسانده بود و از مفاخر منطقه خراسان است.
یکی از اسرار دیگر این روستا، تعلق خاطر پیر و جوان به آن است که عمدتا در شهرهای تهران، مشهد و مناطق شهری دیگر زندگی می‌کنند و وابستگی خاصی هم ندارند؛ اما عدم حضورشان در ایام‌های محرم، پانزده شعبان، عید نوروز و ... در دیسفان، همانند بدهی سنگینی است که تا مناسبت بعدی و ادای دین، آزار دهنده است.
تاریخ و پیشینه دیسفان بیش از هزار و 300 سال قدمت دارد، به‌طوریکه آثار باستانی قلعه دیسفان، دیدبان‌های صالح، دیدبان‌های برج و همچنین آثار متعدد از جمله آب انبار و تونل‌های اتصال مرکز(قلعه) با آب‌انبار و منازل و حضور نوادگان امام موسی کاظم(ع) در دیسفان(امامزاده سیداحمد جوانمرد) و در خانیک و کاخک حاکی از اثر حیات وجود آب و کشاورزی را تائید می‌کند.
آرامگاه امامزاده احمد جوانمرد(ع) در ابتدای ورودی این روستا واقع شده و زیارت‌کنندگان زیادی داشته و مردمان دیار گناباد در اوغات فراغت برای زیارت و استفاده از طبیعت آن به این روستا مراجعه می‌کنند.
اصل بنا در قرن هفتم یا هشتم در دوره تیموری بنا شده و گنبد هشت ترک بیانگر این دوره تمدن اسلامی است که در این ساختمان نیز استفاده شده است. بنا در دوره صفویه بازسازی شده و شبستان شمالی نمایانگر آن است، از سال ۱۳۶۹ ترمیم و اضافه کردن ساختمان، مجدد آغاز شد و کاشی‌کاری شبستان جنوبی و ضریح مطهر مربوط به همین دوره است.

منبع:
http://www.disfan.ir
http://www.iranvillage.ir
http://razavi.awqaf.ir/
http://gonabadnews.com/