آدرس : جانب شرقی خیابان پیغمبریه
بقعه پیغمبریه که به چهار انبیا نیز شناخته میشود در جانب شرقی خیابان پیغمبریه و جنب مدرسه و مسجد پیغمبریه در غرب بنای چهل ستون قرار دارد.
تاریخ ساخت بنا به دوران صفویه برمیگردد که در ادوار بعدی بازسازی و تکمیل شده و دارای تزئینات کاشیکاریها، پنجرههای طاق نما و
آینه کاری زیبایی در حرم میباشد و سردر ورودی حیاط کتیبهای دارد به رنگ سفید بر روی کاشی لاجوردی متضمّن تاریخ اتمام بنا (۱۳۳۲)است، و بر سر در ورودی به مهتابی و
ایوان مقابلِ بنا نیز دارای کتیبهای است مشتمل بر نام پیغمبران ناشناخته مدفون در این بقعه است.
درباره بنای پیغمبریه و کسانی که در آنجا به خاک سپرده شدهاند گفتهها و نوشتههای فراوانی وجود دارد که در مجموع نشان دهنده قدمت این محل است، ولی تاریخ بنای کنونی از
دوره صفویه پیشتر نمیرود و رافعی در تدوین و حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده در میان بقعهها و مزارهای شهر، نامی از آن نبردهاند.تنها در کتیبه مدرسه پیغمبریه، بازمانده از
دوره صفویه، با نام «مقام شریف» از آن یاد شده است.
به باور مردم و چهار تن از پیامبران خدا به نامهاى سلام، سلوم، سهولى و القیا دفن شدهاند. گفته میشود آنان پیامبرانی هستند که
...مشاهده کامل متن مژده میلاد مسیح را از اورشلیم به سوی شرق آورده اند.
از اسناد مـوقــوفات صفویه برمی آید که این مکان در پایان قرن یازدهم هجری زیارتگاهی مورد احترام بوده و باغ هــایی را بر آن وقـف کـرده اند. درباره چهار پیامبر یهود که در این محل به خاک سپرده شدهاند، جز تذکره مرحوم سیدتقی قزوینی که در مینودر آمده، هیچ سند تاریخی معتبر دیگری در دست نیست.
درباره این چهار پیامبر و اینکه آیا در متنهای بنی اسرائیل به آنها اشاره شده یا نه هیچیک از مقامهای روحانی یهودی و انجمن یهودیان اطلاعی در اختیار ندارند.
اما به استناد منابع کهن ، همزمان با مهاجرت حضرت دانیال به ایران ، سه تن از یاران ایشان به نامهای حننیا و عزریا و میشائل با او به ایران آمدهاند و از سوی دیگر در منطقه ری و تهران تا دماوند گروهی از یهودیان سکونت داشتهاند.
شاید قزوین نیز از این ویژگی برخوردار بوده و کسانی از بنی اسرائیل در آن شهر به خاک سپرده شده باشند، که نامهایشان دگرگون شده و به صورت امروزی درآمده است
بقعه پیغمبریه از جمله بناهای سرداب دار و ورودی آن از داخل حیاط مدرسه پیغمبریه است.
در مینودر آمده است که اجساد در جهت شرقی ـ غربی (سرها به طرف شرق و پاها روبه غرب) به خاک سپرده شدهاند اما در وسط حرم ضریحی چوبی قرار گرفته که فاقد صندوق و سنگ قبر است.
بنای فعلی پیغمبریه از آثار میرزا مسعود شیخ الاسلام است. در جلوی بقعه یک مهتابی قراردارد که بر روی چهارستون و حرز قرار گرفته، پشت آن رواقی است که به حرم میپیوندد.
حرم در چهار جهت دارای چهار شاه نشین است و طرح آن در داخل به صورت بیست ضلعی است. در چهار جانب حرم چهار قوس بلند برپا گردیده که به کمک فیلپوش ها، طاق حرم را نگاه داشته اند.
از جایی که قوسها آغاز شده، دور تا دور حرم کتیبه ای گچبری شده از سوره جمعه با رنگ طلایی روی زمینه لاجوردی به خط نسخ توسط مرحوم شیخ علی سکاکی نوشته شده که از جمله آثار هنری بقعه به شمار میرود.
در وسط طاقنمای حرم سه پنجره قرار دارد که در پشت دوتای آنها از خارج مشبکهای کاشی جاسازی شده است.
سقف حرم هیچ گونه تزیینی ندارد.
در جنوب حرم، ایوان مشرف به حیاط قرار دارد که از دو سو به دو کفشکن اتصال دارد و بهوسیلهٔ راهپلههاى سنگى به حیاط راه دارد. حیاط بزرگ در گودى واقع شده است و ایوان جلوى بقعه در حدود سه متر از کف حیاط بلندتر است.
یک حوض نیز در وسط حیاط قرار دارد. درِ بزرگى از حیاط بنا به خیابان پیغمبریه باز مىشود که کتیبه کوچکى از کاشى نیز در سردرِ آن نصب گردیده است.
ازاره دورادور حرم، به ارتفاع ۹۵ سانتیمتر، پوشیده از کاشیهای رنگی خشتیِ براق و شیشهای است. نقش کاشیهای ازاره در تمام قسمتها یکسان نیست، چنانکه در حاشیهها طرحهای اسلیمی و در وسط گل و بوته و ترکیب بته جقه، کار شده است.رنگهای اصلی در کاشیها آبی و سبز و قهوهای است که همگی بر روی زمینه سفید انجام گرفته است.
علاوه بر چهار پیامبر نامبرده، مقبره امامزاده صالح بن حسن مجتبی (ع) را نیز در همین مکان میدانند.
این اثر در تاریخ ۷ آذر ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۷۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منابع:
http://www.4anbia.ir/index.html
http://fa.wikipedia.org/wiki
بقعه-پیغمبریهhttp://www.wikifeqh.ir/
http://www.qchto.ir/?type=dynamic&lang=1&id=64
http://qazvin.ir/web/guest/115
http://m4taghi.blogfa.com/post-153.aspx
http://ecnn.ir/mobile/shownewsmobile.aspx?id=4939