حمام بلور ، با مساحتی بالغ بر ۱۲۰۰ متر مربع در یکی از محلههای تاریخی شهر
قزوین به نام محله آخوند قرار گرفتهاست. به دلیل معماری بنا و نقاشیهای گل و طبیعت موجود در سربینه و نیز کشف سفالهای مختلف ، نشان از ساخت این حمام در
دوره صفویه دارد و از جهتی تکمیل و بازسازی و همچنین تمثالهای انسان که مربوط به
دوره قاجاری میشوند باعث شده حمام بلور منسوب به دورهٔ صفویه و قاجاریه در شهر
قزوین گردد.
( در قسمت زیر گنبد سربینه حمام چهار لایه نقاشی بر روی لایهای از آهک وجود دارد که نشان دهنده بازسازی و مرمت این بنا در
دوره قاجاریه است. )
با پیمودن ۱۳ پله به داخل فضاهای حمام که در زیرزمین قرار دارد ؛ به ورودی ، که دالانی دراز است ، میرسیم و امتداد در کانال حوض پاشویه ؛ سربینه یا رختکن واقع شده است که تنها مکان دارای تزیینات در دور تا دور خود میباشد.
بین دو قسمت سربینه ( سردترین قسمت گرمابه ) و گرم خانه ( گرمترین قسمت گرمابه ) " راهروی میان " قرار دارد که این راهرو ، در دمای بدن افراد ، ایجاد تعادل نموده و از سرماخوردگی فرد ، جلوگیری میکرده است .
یکی ازبهترین ویژگیهای حمام، بخش گرمایشی حمام ( طبقه جهنم ) میباشد که
...مشاهده کامل متن در کف گرمخانه واقع شده و در اصطلاح به آن گربه رو میگویند. گفتنی است طبقه جهنم همانند سیستمهای گرمایش از کف امروزی است و این نشان دهندهی دانش معماری آن روزگار میباشد.
از دیگر قسمتها این حمام میتوان به نظافت خانه ( سرویس بهداشتی ) ، مخزن آب و گرم خانه که خود شامل : خزینه ، طبقهی جهنّم و تصفیه خانه بوده است ، نام برد.
آّب این حمام از دو قنات " آخوند " و " شاه " تأمین میشده که برای حذف موادّ زائد داخل آب این دوقنات ، از تصفیه خانه بهره میبردند.
" حمام بلور " ، که برخی این نام را منسوب به نام بانویی میدانند که در سالهای دور ، مدیریّت این گرمابه را به عهده داشته است و برخی دیگر معتقدند که این نام برگرفته از جنس سنگ هایی است که در گرمابه ، استفاده شده اند ؛ تا اواخر دهه ۷۰ خورشیدی مشغول به کار بوده است.
امروزه ، کاربری گرمابه یا حمام بلور به عنوان موزهی سنگ شناسی ( موزه سنگ ) میباشد.
این حمام به شماره ۳۹۶۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع :
http://fa.wikipedia.org
http://qazvin.ir