موزه هنرهای معاصر صنعتی

موزه صنعتی کرمان مجموعه ای منحصربه فرد و نمونه ای از همت و حمیت حاج علی اکبر صنعتی از خیرین کرمانی می‌باشد.
تاریخچه این موزه به زمان بزرگمردی بازمی گردد که هم اکنون آرامگاهش در داخل کتابخانه این مجموعه فرهنگی می‌باشد.بنیانگذار این مجموعه مرحوم حاج علی اکبر صنعتی زاده است و ایشان بعد از بازگشت از سفر حج به دیدن سید جمال الدین اسد آبادی می‌رود و می‌خواهد در خدمت ایشان عبادت کند .
ولی سید جمال الدین می‌گوید عبادت به جزء خدمت به خلق نیست . پس به کرمان برگرد و اطفال بی سرپرست را از گوشه و کنار جمع کن و برایشان سر پناهی فراهم کن و به انها تعلیم بده چون تمام بدبختی‌های ما از جهل و نادانی است.
در سال 1318 ه.ش پرورشگاهی را جهت نگهداری کودکان یتیم بنیان نهاد . زمین این پرورشگاه درسال 1313ه.ش از ورثه امیر احتشام با وجوه دریافتی از صندوق استانداری توسط مرحوم ابوالقاسم هرندی خریداری شد .ساخت این مجموعه از سال 1315 تا سال 1318 خورشیدی به مدت 3 سال بطول انجامید.معمار مجموعه مرحوم حاج محمد علی راوری است که حاج اکبر ناگرا و مرحوم محمد جواد پوریان نیز در بنای مجموعه شرکت داشتند.
یکی از کودکان یتیمی که د ر این پرورشگاه پرورش یافته و پس از طی مدارج ترقی در زمینه‌ی هنر از نام آوران عصر خود گردیده، سیدعلی اکبر صنعتی هنرمند نقاش و مجسمه ...مشاهده کامل متن ساز معاصر است.
آغاز فعالیت فرهنگی در پرورشگاه صنعتی سال 1328 ه ش است که با احداث کارگاه و نمایشگاهی از آثار نقاشی و مجسمه استاد صنعتی شروع می‌شود. در سال 1341 کتابخانه ای نیز دراین مجموعه شروع به فعالیت می‌کند که از نخستین کتابخانه‌های کرمان می‌باشد .
پس از در گذشت مرحوم حاج علی اکبر صنعتی زاده هییت مدیره پرورشگاه (کانون پرورش نو نهالان صنعتی)مسولیت اداره پرورشگاه را به عهده گرفت .در سال 1356 باهزینه بنیاد فرهنگ و هنر ایران وهمکاری خانواده محترم صنعتی زاده که در امورفرهنگی و هنری دارای خدمات ارزنده ای بودند موزه هنرهای معاصر کرمان ( موزه صنعتی ) در محل پرورشگاه صنعتی افتتاح گردید.
پس ا ز انقلاب اسلامی تا مدتی بخشهایی از موزه در اختیا ر نهادهای انقلابی( سپاه و جهاد) قرارداشت و در سال 1360 مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی بنیاد فرهنگ وهنر ایران ( که موزه زیر مجموعه آن بود) از وزارت فرهنگ و آموزش عالی جدا شد و تحت پوشش وزارت فرهنگ وارشاداسلامی قرار گرفت ودر سال 1364 اموال موزه و کتابخانه از نهادهای انقلابی تحویل گرفته شد .
در سال 1371 با مساعدت آقای مرعشی استانداروقت کرمان تعمیراتی در موزه صورت پذیرفت و در فروردین ماه 1372 با حضور آقای هاشمی رفسنجانی رئیس جمهوری وقت موزه مجددا بازگشایی شد.
در سال 1375 بابازدید دکتر حبیبی معاون اول رئیس جمهور اعتباراتی جهت خرید ساختمانهای استیجاری موزه از کانون پرورش نونهالان صنعتی و خرید آثار استاد سید علی اکبر صنعتی اختصاص یافت.
ساختمان بنا
ساختمان پرورشگاه (بنای جنوبی مجموعه)بصورت خطی شکل گرفته و در جلوی آن رواقی وجود دارد که برای حفاظت و سایه انداز و خنک کردن فضاهای اطاقها موثر بوده است که شیوه ای ایرانی دارد.
مصالح بکار رفته در این بناها معمولا بیشتر آجر تراش در روکار و درپی از خشت خام بهره برده اند. ملات آن گل دورو کار گچ است اندود داخلی نیز گچ و رو کار آن گچ سفید است.
بنا تزیین خاصی ندارد اما از نطر معماری با توجه به اینکه در مقطع خاصی از تاریخ معماری شکل گرفته حایز اهمیت بوده و در واقع آخرین روزهای تلفیق معماری سنتی را به نمایش گذار سقف ساختمانها بصورت تیغه پوش و نوع گنبدی مرسوم آن دوره ساخته شده است.
محوطه نیز با شیوه باغ سازی ایرانی و یا طرح هندسی محوطه سازی و باغچه بندی شده است .حدود پنج سال بعد ساختمان مرکزی که در حال حاضر به نام موزه صنعتی است ,ساخته شد.بنای سر در چنانکه در کتیبه روی دیوار سمت راست ورودی امده است ,حدود 9 سال بعد(1327)بنا به وصیت شادروان حسن توانا به مجموعه اضافه گردید.
معماری زیبای آن را استاد علی محمد راوری به شیوه قاجاریه ساخت ,که متشکل از یک طاق گهواره ای است که فضایی به طول 6×8متر و غرض 4×8متر را به عنوان فضای ورودی می‌پوشاند ارتفاع در بالاترین نقطه آن برابر 6×5 است .سر در که تلفیقی از معماری ایرانی و فرنگی است، دارای نمای آجری با آجر تراش و با برجی‌ها و ازاره سنگی و پیشانی طرح سنتوری است که با کمی دخل و تصرف شکل گرفته است.
معماران آن روزگار در پیشانی سر در تلفیقی از آجر و کاشی فیروزه ای و نقش‌های اسلیمی استفاده نموده اند .نوع برجی‌ها و شیوه ساخت سر در الگویی فرنگی دارد اما تزیینات و شیوه آجر کاری از هنر ایرانی بر خوردار است.
عوامل تزیین شده بنا
تزیینات بنا را در دو نوع کلی تزیینات آجری و کاشی‌های معرق پاکار را میتوان بر شمرد. تزیینات کاشی شاخ و برگهای اسلیمی است که با کاشی آبی و سیاه در سر در ورودی اجرا و تزیینات آجری مجموعه را تزیینات شرفی بام و مقرنس‌های آجری سر ستونهای برجی سر در تشکیل می‌دهد.
از خصوصیات بارز مجموعه میتوان به سر در رفیع ,بناهای منسجم دهنه‌های طاق با 8 متر عرض در بنای مرکزی و باغ مصفای مجموعه در شهر کویری کرمان اشاره نمود .
کتابخانه
که در سمت چپ ورودی موزه قرار گرفته است در سال 1341توسط عبدالحسین صنعتی زاده فرزند مرحوم حاج اکبر بنا شد .این کتابخانهدر اوایل بصورت دو طبقه بوده و از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های عمومی است .در باز سازی موزه این کتابخانه نیز مرمت گردیده و اکنون به عنوان کتابخانه تخصصی هنر با منابع ارزشمندی از کتابهای نفیس هنری پذیرای پژوهشگران ,اساتید و هنرمنذان خواهد بود .
باز سازی موزه
مساحت کل این سایت 11000متر مربع میباشد ساختمان موزه 2400متر مربع مساحت دارد .آغاز باز سازی آبانماه 1382 و اتمام آن دی ماه 1385 میباشد.و اما مساحت ساختمان پرورشگاه 2700متر مربع میباشد ,که این بنا دو طبقه میباشد .لازم به ذکر است این بنا در حال باز سازی است .
زندگینامه استاد علی اکبر صنعتی
استاد سید علی اکبر در سال 1295 ه.ش.در کرمان بدنیا آمد و پس از فوت پدر ,مادرش که از عهده سرپرستی وی در آن زمان که جنک و قحطی و بیماریها تاب و توان از مردم ربوده بود ,بر نمی‌آمد در سن 8 سالگی به یتیم خانه حاج اکبر صنعتی زاده سپرد.
استعداد و نیروی خلاقیت استاد از همان اوایل ورود به آنجا آشکار گشت و حاج اکبر موسس مهربان پرورشگاه با پی بردن به استعداد او وی را بیش از پیش مورد تشویق و حمایت قرار داد.
استاد در سن 15 سالکی برای فرا گرفتن هر چه بهتر هنر خود به مدارس عالی در تهران رفت. او تحصیل در مدرسه صنایع مستظرفه که به همت کمال الملک پایه گذاری شده بود,را زیر نظر استادانی چون :ابوالحسن خان صدیقی ,علی رخساز، علی محمد حیدریان ,اسماعیل آشتیانی وآلبرت هومان ادامه دادو هنر و استعداد خویش را پرورش داد.او پس از 12 سال(1319) موفق به اخذ دانشنامه لیسانس در هنر نقاشی گردید.
سپس به کرمان بازگشته و به تعلیم 40 نفر از کودکان پرورشگاه پرداخت.وی در سال 1325موزه ای در میدان توپخانه ساخت و سپس ان را به شیر خورشید سابق هلال احمر کنونی واگذار کرد و موزه ای دیگر در سال 1330 در خیابان کالج دایر نمود که تمام آثار آن را خود ساخته بود.این موزه بعدها به میدان راه آهن منتقل شد.
استاد صنعتی خالف بیش از 1000نگاره و 400مجسمه می‌باشد که بخش قابل توجهی از این آثار در موزه هنر‌های معاصر صنعتی کرمان نگهداری می‌شود.وی از نخستین مجسمه سازان و نقاشان واقع گرای دوره معاصر و بنیانگذار اولین موزه آثار هنری معاصر در ایران می‌باشد.
در آثار این هنرمند مردمی رنج و غم انسانهای ستم کشیده نمایان است.او با نگاهی عمیق و درکی عمیق‌تر از هر چه که دیده است را با خلاقیت ,زیبا و با شکوه جاودانه ساخته و مهر ,عشق ,ایمان و امید را جلوه گر شده است .چنانکه هر اثر حرفی برای گفتن دارد.در آثار سنگی و تابلوهای ساخته شده از سنگ ,سختکوشی و هنر والای استاد دیده می‌شود و میتوان گفت که در نوع خود یکی از کارهای منحصر به فرد در دنیاست.
در تابلوهای آبرنگ ورنگ و روغن رنگهای انتخاب شده تفکرات و آزاد اندیشی هنرمند را نشان می‌دهد .مجسمه‌های دست ساز زنده یاد استاد صنعتی هر یک بیانگر حالتی و گویای تاریخ و سر گذشتی از ادوار گذشته می‌باشد.استاد چند سالی بود که بعلت سکته مغزی قدرت تکلم خود را از دست داده بود .
وی همچنین از ششم اسفند ماه سال 1384به علت عارضه ردوی و مشکل تنفسی در بیمارستان ایرانمهر بستری شد.ود سر انجام در فروردین ماه سال 1385در سن 90 سالگی دار فانی را وداع و در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران آرام گرفت.
لازم به ذکر است یادمان استاد در محل موزه برپاست .
درباره سهراب سپهری
سهراب سپهری در15 مهر سال1307در کاشان متولد شد.بعد از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه در این شهر وارد دانشکده هنرهای زیبا در تهران شده و در سال 1332 موفق به اخذ لیسانس در رشته نقاشی و همچنین کسب رتبه اول و نیز دریافت نشان درجه اول علمی گردید.در سال 1330مجموعه اشعار خود را با نام مرگ رنگ منتشر ساخت سهراب از سال 1340 تا سال 1357 نزدیک به 30 نمایشگاه انفرادی و گروهی نقاشی در ایران و جهان نمود .
در سال 1356 مجموعه هشت کتاب را منتشر ساخت .این شاعر نقاش با احساس کشورمان به دلیل اندیشه عرفانی و نو آوریهایش در بهره گیری از دستاوردهای زیبا شناختی شرق و غرب جایگاهی خاص در هنر و ادب ایران دارد.شعرش طراحی لحطه‌های شاعرانه است و نقاشی اش لبریز از شعر.
سهراب سپهری اول اردیبهشت ماه 1359 در اثر بیماری سرطان خون در بیمارستان پارس تمران در گذشت .دوم اردیبهشت ماه وی در صحن امامزاده سلطان علی در قریه مشهد اردهال کاشان به خاک سپرده شد.سال 1382 خانواده محترم سپهری کلیه آثار هنری ,ابزار‌های کار,کتابها و مدارک و نشانهای بین المللی و وسایل شخصی ایشان را به این موزه اهدا کردند.این موزه شامل نقاشی‌های آبرنگ و رنگ روغن ,سیاه قلم و همچنین تابلو‌های مو.
اییک سنگ ,مجسمه‌های گچی ,مرمری,برنزی و چوبی هنرمندان ایرانی و خارجی است .در این موزه 1200اثر هنری نگهداری میشود که در حدود نیمی از اثار متعلق به استاد صنعتی می‌باشد و مابقی متعلق به 83 هنر مندان معاصر ایرانی و 16هنر مند خارجی است .که به جرات میتوان گفت بعد از موزه هنر‌های معاصر تهران آثار این موزه در کشور منحصر به فرد می‌باشد و دارای
غنی‌ترین گنجینه از هنر معاصر ایران و جهان در ایران میباشد.
گالری‌ها در گالری ورودی مجسمه‌های پسرک چوپان ومرد ایستاده با عصا اثار گچی استاد سید علی اکبر صنعتی و نیم تنه‌های مرمری اثری از رضا بصیری است .
گالری‌های شماره 1-6-7 :به اثار هنرمندان بزرگ و شهیر ایرانی مزین است.آثار ارزنده ای از پیشگامان هنر مدرن ایران پایه گذاران مکتب سقا خانه ,مینیاتوریستها
از جمله اثار منصوره حسینی ,پروانه اعتمادی,هوشنگ سیحون ,کاظم چلیپا و.
گالری شماره 2: اثار ابرنگ استاد صنعتی است .پرتره نیما یوشیج ,کمال الملک,جلال ال احمد
گالری شماره 3: اثار رنگ و روغن استاد صنعتی شامل چهره حاج اکبر صنعتی زاده و همچنین مجسمه‌های گچی مادر استاد ,همسر استاد,دختر بچه تنها و مجسمه مرمری از سر حاج علی اکبر.
گالری شماره 4: اثار موزاییک از سنگ استاد صنعتی شامل تخت جمشید ,شیر ,گنبد سلطانیه و مجسمه‌های گچی پزشک و بیمار و پسری در حال مطالعه را میتوان دید.
گالری شماره 5: تقدیرنامه ها,مدالها وقلم موهای نقاشی استاد صنعتی وهمچنین مجسمه‌های گچی گاندی و پیرمرد چپق به دست میباشد.
گالری شماره 8: آثار نقاشی سهراب سپهری ومجسمه‌های برنزی اثر هنری مور انگلیسی و اگوست رودن فرانسوی ومجسمه گچی بوناتی است .
گالری شماره 9: اتاق آبی سهراب سپهری که شامل وسایل کار ,صندوقچه,کفش ها,سه پایه نقاشی ,لوحهای تقدیر و نشان‌های افتخارو...میباشد.در این اتاق یک قاب کوچک بیش از سایر آثار جلب توجه می‌کند .قابی که در متن آن نوشته شده است :«اتاق آبی خالی افتاده بود.هیچ کس در فکرش نبود .نیرویی تاریک مرا به اتاق می‌برد.گاه میان بازی,اتاق آبی صدایم می‌زد .از هم بازی‌ها جدا می‌شدم .می رفتم تا میان اتاق آبی بمانم و گوش بدهم.چیزی در من شنیده میشد .مثل صدای آب که خواب شما بشنود .جریانی از سپیده دم چیزها از من می‌گذشت و در من به من می‌خورد.چشم چیزی نمیدید.خالی درونم نگاه می‌کرد و چیزها می‌دید.به سبکی پر می‌رسیدم .در خود کم کم بالا می‌رفتم.و گاه یک گل مخملی می‌کندم و میان اتاق آبی پرت می‌کردم و نمی‌دانستم چرا...»
گالری شماره 10 : برخی اثار نقاشی هنر مندان خارجی است .از جمله رنگ و روغن واسیلی کاندینسکی نقاش روسی,کار آبرنگ امیل نولده آلمانی و آلبرت مارکه فرانسوی و.....
لازم به ذکر است که کارهای هنری گالری‌های 1_2_6_7در بعضی مواقع و برپایی نمایشگاههای مختلف تغییر میکنند.این موزه همه روزه شاهد بازدید گروههای متعدد از گردشگران ایرانی و خارجی از اقصی نقاط جهان می‌باشد.


منبع :http://kerman.irib.ir/web/tabiat/11840-1391-01-28-04-02-12
http://koulebar.persianblog.ir/page/33
http://www.ir-g.ir/component/ads/471/adsview/89936