خانه ملاصدرا فیلسوف بزرگ قرن یازده که فلسفه اشراق را به نهایت اوج خود رساند در استان
قم واقع شده است که قدمت ساختمان سرخ رنگ و کاهگلی آن به
دوره صفویه باز می‌گردد.
این بنا در غرب شهر
قم و در محله چال حمام قرار دارد. جایی که پیرامون آن را خانه‌های روستایی با
بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه کرده‌اند.
این بنا تا چند سال قبل کاملا مخروبه بود و از آن به عنوان اصطبل استفاده می‌شد.
در سال هزار و سیصد و هفتاد و شش
خانه ملا صدرا با توجه به شکل اولیه آن مرمت و احیا شده است. فضاهای جانبی این ساختمان از بین رفته و فقط چهار صفه اصلی آن به جا مانده است.
محوطه اصلی این بنا سقف گنبدی شکل دارد و در راس گنبد آن شیشه‌های رنگی
نور را به داخل هدایت می‌کند. در چهار طرف این محوطه چهار دهلیز وجود دارد که دو دهلیز آن در تملک دیگران است و سازمان میراث فرهنگی استان در صدد خرید، حفاظت و بازسازی آن‌ها میباشد.
این بنا به صورت شبستانی طراحی شده که پیرامون آنرا در چهارگوشه، حجره‌ها و اتاق‌هایی در برگرفته اند، تزیینات بنا شامل گچبری شبه سجاده‌ای و مشبک‌های گچی در نورگیرهاست و در شرق خانه قنات تقریبا پرآبی
...مشاهده کامل متن وجود دارد که جزیی از مجموعه خانه ملاصدرا به شمار می‌آید.
با گذشت زمان قسمت زیادی از این بنا تخریب شده و از هشت اتاق پیرامون شبستان تنها یک اتاق به جا مانده است که دو اتاق دیگر طی تعمیرات سال عزار و سیصد و هفتاد و هفت شمسی بازسازی شد.
برای یافتن خانه ملاصدرا کافی است به انتهای بافت سنتی روستا برویم که در انتهای یکی از مسیرهای هلالی شکل روستا به خانه ملاصدرا که در داخل یک باغ قرار دارد می‌رسیم.
البته برای یافتن کهک نیز پس از طی مسیری دوازده کیلومتری از قم به طرف کاشان به دو راهی بخش کهک می‌رسیم که با شاخصه فضاهای سبز و درختان زیادتر نسبت به پوشش گیاهی منطقه قابل تشخیص است.
در ادامه راه، پس از پیمودن مسافتی بیست کیلومتری به سمت ارتفاعات قهستان، به کهک می‌رسیم که دارای بافتی اصیل به همراه ساختمانهایی است که از قدمت و اصالت قریه خبر میدهد.
این منطقه نسبت به قم دارای آب و هوایی مطبوعتر، بارندگی بیشتر و حاصلخیزی مناسبتری میباشد.
خانه ملاصدرا در دل کهک از خشت خام، ملات گل و سقف با تیرهای چوبی بنا شده است و دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی با دیوارهای سیاه و اندود گل و تزئینات گچبری ساده با کاربندی‌های زیبا در سقف چهار طرف آن فضاهایی چهار گوش مسقف بین تویزه‌های جناغی شکل که در مجموع، شبیه امامزاده‌های دوره صفوی است.
صدرالدین محمد ابن ابراهیم قوام شیرازی که به ملا صدرا معروف است، در حدود سال نهصد و هشتاد هجری قمری در شهر شیراز چشم به جهان گشود. وی در سن هفده سالگی برای ادامه تحصیل به اصفهان رفت و پس از تکمیل تحصیلات فلسفی و عرفانی خود، برای تهذیب نفس و سیر و سلوک و نیز به سبب مخالفت عدهای از علماء ظاهربین ناچار به ترک اصفهان شد و در قریه کهک در نزدیکی قم اقامت کرد.
ملاصدرا به دنبال تأسیس مدرسه خان در شیراز و درخواست والی فارس، به وطن خود بازگشت ولی در سن پنجاه و هشت سالگی و به قولی در هفتاد سالگی در بصره دار فانی را وداع گفت.
منابع :
http://www.qommiras.ir/
http://grandpic.ir/
http://vista.ir/
http://isna.ir/
http://www.tebyan.net
