آدرس : ۳۵ کیلومتری مسیر قم-تهران - جاده خاکی - دریاچه حوض سلطان
دریاچه نمک حوض سلطان که به دریاچه شاهی و دریاچه ساوه قم نیز نامیده میشود، با مساحت تقریبی 240 کیلومتر، در 35 کیلومتری شمال شهرستان قم و 85 کیلومتری جنوب تهران و در حاشیه بزرگراه تهران قم قرار دارد.
وسعت و شکل دریاچه متناسب باورود آب ومیزان بارندگی آن درفصول مختلف سال متفاوت است. درمواقع بارندگی وذوب برف‌های ارتفاعات، وسعت آن افزایش می‌یابد. بدین ترتیب سطح آب دریاچه پیوسته درنوسان است.
درموقع پرآبی، با گسترش سطح دریاچه، آب آن اراضی پست وشوره زار باتلاقی پیرامون را می‌پوشاند.
دریاچه حوض سلطان از دو چاله حوض سلطان و دیگری حوض مره تشکیل شده است که به‌وسیله یک آبراهه به هم وصل می‌شوند.
این دریاچه در تابستان چاله ای است سفید رنگ به صورت یک کویر کامل ولی در فصل پر آب زمستان و بهار آب دریاچه در چاله جمع میشود و به شکل یک دریاچه صاف و آبی رنگ ظاهر میگردد.
چاله سلطان که بیضی شکل است در ارتفاع تقریبی 790 متری از سطح دریا قرار دارد. جنس زمین بستر آن سخت میباشد. تا جایی که در فصل تابستان میتوان از آن عبور کرد.
رسوبات حوض سلطان، اصولا شامل گچ و نمک و مارن و رس است و در آن صدف شکم پایان دیده میشود. کوه‌های آتشفشان دریاچه حوض سلطان را از طرف جنوب غربی و شمال غربی محصور کرده است.
پوسته ای به ضخامت 5 سانتی متر سطح این دریاچه را پوشانده است.
حوض مره چاله ای است بیضوی در جهت شمال غرب، جنوب شرق و سطح آن در ارتفاع 800 متری از سطح دریا قرار دارد.در فصول پراب، آب رودها ابتدا وارد حوض مره میشود و سپس وقتی این حوض پر شد از مسیل بین دو حوضه به حوض سلطان وارد میشود و هنگامی که آب در حوض سلطان چند متر بالا آمد به طرف حوض مره باز میگردد و آن را لبریز میکند.
بنابراین هیچ گاه در حوض سلطان آب از حد معینی که محدوده 6 متری است بالاتر نخواهد رفت و مازاد آن از طریق حوض مره روانه دریاچه نمک میشود. آب‌های وارده در حوضه‌های فرورفته دایمی نبوده، به علت عبور از زمین‌های گچی و نمکی شور مزه اند.
راههای ورود به منطقه: در ۳۵ کیلومتری مسیر قم-تهران جاده خاکی وجود دارد که به دریاچه می‌رسد. درون دریاچه نیز جاده خاکریزی هست که برای جلوگیری از فرو رفتن خودروها در باتلاق و بهره برداری از نمک دریاچه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هنگامی که پلایا‌های نمکی در اثر حرارت خورشید خشک می‌شوند، در درجه اول سطح آن‌ها کاملا خشک میشود. این خشک شدن قسمت‌های زیرین را از حرارت خورشید تا حدودی حفظ میکند و باعث تاخیر در خشک شدن ان‌ها میشود.
به همین دلیل بلورهای نمک در زیر فرصت رشد پیدا میکنند و به مرور آب ان‌ها هم تبخیر میشود. رشد بلورهای نمک باعث رشد جانبی سطحی میشود و این عمل باعث تشکیل پلیگون هایی میشود که در شکل می‌بینید.
علت برآمده شدن حاشیه پلیگون‌ها دقیقا مکانیزم ایجاد تراست‌های تکتونیکی را دارد . یعنی دو پلیگون به هم فشار وارد میکنند و باعث برجستگی در (تکتونیک = کوهزایی) حاشیه‌ها می‌شوند.
منابع : wikipedia.org - qom-barax.blogfa.com
