آدرس : ارومیه - جنوب شرقی شهر - خیابان جانبازان ( استادبرزگر )
در جنوب شرقی شهر
ارومیه مرکز استان
آذربایجان غربی ایران، برجی دوار و تاریخی با نام سه‌گنبد وجود دارد که یکی از بناهای باقی مانده از دوران سلجوقی است و به شکل استوانه با دو نوع مصالح سنگ و آجر ساخته شده است.
در حال حاضر به علت گسترش شهر در داخل شهر قرار گرفته است. برخی در وجه تسمیه آن گفتند: این بنا بخاطر وجود
سه گنبد در سه طبقه آن بدین نام مشهور است و برخی از مورخان نیز بر این باورند که دو بنای دیگر نیز در مجاورت روستائی بنام چهریق از دهستانهای شهرستان
سلماس وجود داشته که مجموعه سه بنا را در قدیم
سه گنبد می‌نامیدند.
این بنا آرامگاه بوده و در سال ۵۸۰ قمری ساخته شده و قطر بنا 5 متر و ارتفاع آن 13 متر است. تزئینات سردر ورودی مقبره با خط کوفی تزئین شده که با توجه به زمان ساختمان و مشابهت بنا با سایر مقابر
دوره سلجوقی چنین به نظر می‌رسد که مقبره یا برج
سه گنبد به احتمال زیاد محل دفن یکی از بزرگان
دوره سلجوقی
...مشاهده کامل متن باشد.
به نظر می‌رسد قبوری داخل این بنا موجود باشد و برای پوشانیدن این قبور از طاق آجری استفاده شده است.
برخی از مورخین عقیده دارند که این بنا به جای آتشکده‌ای از دورهٔ ساسانی احداث شده‌است، ولی آتشکده‌های شمالغرب ایران از نظر ساختاری "چهارطاقی" بوده اند، ولی این بنای اسلامی شباهتی به آتشکده‌های این منطقه ندارد وهیچ‌گونه سند معتبری مبنی بر صحت این ادعا وجود ندارد.
خیز و قوس گنبدآن کم بوده و بیشتر شبیه به شکل عرقچین است. شکل نقشه آن از بیرون مدور است و از داخل چهار گوش است و دو روزنه در شرق و غرب بنا دیده می‌شود.
مهم‌ترین ویژگی سه گنبد وجود دو قالب تزئینی در جبهه شمالی بنا حاوی مقرنس، گره بندی و کتیبه‌های کوفی با نام بانی و سازنده آن است.
در ایجاد این بدایع و نگارش خطوط از سنگ‌های کوچک استفاده شده است.
این بنا از دو بخش سرداب (محل مدفن) و شیون گاه تشکیل شده است و دو ورودی مستقل دارد. ساختمان فعلی دو طبقه‌است و در چهار سمت آن دریچه‌هایی وجود دارد. طبقهٔ اول به نام سردابه که دارای پوششی قوس‌دار است و بدین وسیله از طبقهٔ دوم مجزا می‌شود.
درب کوچک طبقهٔ اول ۱/۷۰ متر ارتفاع دارد. طبقهٔ دوم که اتاق مقبره خوانده می‌شود دارای دری به ارتفاع ۲/۵۰ متر است.
سه کتیبه‌ی کوفی روی در ورودی برج قرار دارد که قسمت فوقانی آن را مقرنس کاری ساده و سه ردیفه ای مزین می‌کند. دومین کتیبه‌ی برج در بالای طاقنمای هلالی تند سردر واقع شده و کتیبه‌ی سوم در حاشیه‌ی پهن جدار بیرونی قاب درگاه نوشته شده است .
که متاسفانه قسمتهای پایینی این کتیبه در دو طرف درگاه خراب شده و حروف آن فروریخته است.
این دسته از آرامگاه‌ها از جمله بهترین نمونه‌های آرامگاهی ایران هستند که تا کنون به همراه تزئینات هندسی و کتیبه‌های تاریخی سالم بر جا مانده‌اند. این اثر با شماره 242 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
منابع :
orumieh.net - bayanmohit.blogfa.com - tebyan.net - wikipedia.org - wazchto.ir
