سنگنوشته کِلهشین کتیبه ایست که در نزدیکی روستای کلهشین در شمال شرق عراق در حدود ۲۰۰ متری از مرز
ایران کشف شده است. تاریخ نگارش این متن را حدود ۸۰۰ پیش از میلاد دانستهاند.
کیله شین به معنای سنگ قبر کبود است.
این سنگ در سر راه رواندوز به
اشنویه در وسط گردنهی کوهی که
اشنویه را از رواندوز جدا میسازد نصب شده بود. این ستون دارای دو صفحه است که بر روی هر صفحهی آن خطوطی به دو زبان آشوری و اورارتویی حک شده است.
سمت آشوری این سنگ در اثر تیراندازیهای مکرر افراد ناآگاه به شدت آسیب دیده است ولی خطوط آن هنوز خواناست. در قسمت پشت کتیبه که به زبان اورارتویی است ساییدگی بر روی سنگ دیده میشود.
متن این سنگنوشته تصرف شهر موصاصیر (آردینی) توسط ایشپوئینی، شاه اورارتویی را توصیف میکند.
مفاد یک صفحهی آن شامل دعا و نیایش برای رب النوع شهر و متن صفحهی دیگر آن شرح عملیات جنگی است . ارتفاع این ستون سنگی یک متر و یازده سانتیمتر میباشد و بر پایه ای به بلندی شصت سانتیمتر قرار گرفته ، عرض آن هفتاد سانتی متر و ضخامت آن سی و سه سانتیمتر است نخستین بار اف، ا ،شولز در سال 1829 این استل را کشف کرده و از آن کپی برداری نمود ، اما چند روز بعد از آن به قتل رسید و کپی مذکور مفقود گردید ، سپس راویلنسن
...مشاهده کامل متن استل کله شین را پیدا کرده و بر روی بدنهی شرقی آن 41 سطر را مشخص مینماید ، بعدها ، خانیکوف و بلاو و چند نفر دیگر از آن کپی برداری نموده تا بلاخره مستشرق ، دیگری به نام سایکه در سال 1882 موفق به ترجمهی اورارتویی آن میشود.
نظامیان ایرانی در زمان جنگ ایران و عراق این سنگنوشته را به موزه ارومیه منتقل کردند.
منابع:
http://ardini-ari.blogfa.com/post-6.aspx
http://fa.wikipedia.org