مدرسه دو درب از زیباترین و اصیل‌ترین نمونه هاى معمارى عصر تیمورى است ، این اثر تاریخى توسط یکى از فرماندهان
دوره تیمورى به نام امیریوسف خواجه بهادر ملقّب به غیاث الدین در دوران سلطنت میرزا شاهرخ (807 ـ 850 ق) در سال 843 ق احداث شده است، مدتى به نام بانى اولیه اش به یوسف خواجه و سپس به علت وجود دو ورودى در شرق و غرب مدرسه به دو در مشهور شده است.
زمانی که طرح اولیه آن را پایه ریزى مى کردند در حاشیه معروفترین بازار
مشهد به نام بازار زنجیر قرار داشت، اما هم اکنون در مرکز مجموعه اماکن و بیوتات حرم مطهّر رضوى واقع شده است.
این بنا در زمینى به وسعت 500 متر مربع در دو طبقه ساختمان، شامل 32 حجره احداث شده که از معمارى بناهاى چهار ایوانى
دوره تیمورى پیروى مى کند. از لحاظ تزیینات، کاشى کارى ، خطوط و نقوش متنوع از اهمیّت ویژه اى برخوردار است.
کتیبه سر در مدرسه که با خط ثلث زیبایى نوشه شده در بردارنده نام پادشاه وقت، بانى و سال احداث مدرسه است ، شعرهاى فارسى که بر برخى قسمتهاى نماى بیرون و بخصوص پیرامون دو گنبد مدرسه نقش بسته از دیگر ویژگى هاى این بنا است.
در دو سوى ورودى مدرسه، چهار قاب بسیار نفیس از هنر معرق قرار دارد که بر روى هر یک عباراتى به
...مشاهده کامل متن عربى نوشته شده است ، از ویژگى هاى معمارى این بنا نوع طراحى و آرایش دو گنبد زیباى مدرسه است که به رنگ آبى آسمانى در دو ضلع جنوب غربى و شرقى مدرسه قرار دارد.
صاحب مطلع الشمس مى نویسد: دو گنبد در دو زاویه این مدرسه هست یکى کتیبه اش به تمامى ریخته و دیگرى در دوره گنبد بر کاشى معرّق بسیار ممتاز این ابیات به خط ثلث مرقوم است:
هـزار نـقـش بـرآرد زمـانـه و نـبـوَد یـکـى چـنانـکه در آییـنه تـصور مـاست
به دست ما چو ازین حل و عقد چیزى نیست به عیش ناخوش و خوش گر رضا دهیم رواست
صورت قبرى در میان این گنبد است که بر آن با خط ثلث آیة الکرسى و آیاتى دیگر نوشته شده است ، در قسمت بالاى سنگ مزبور نام شخصى که در این مکان مدفون شده به چشم مى خورد.
حاشیه داخلى گنبد تا زیر سقف با کاشى معرق پوشیده شده است که به صورت قرینه در فاصله هاى معیّن جملات «الحکم لِلّه» و «الملک للّه» نوشته شده است.
هر دو گنبد از نوع گنبد هاى دو لایه هستند که با کاشى معرق آراسته شده اند. بر ساقه این دو گنبد 32 تابلوى معرق کارى شده که بر آنها اشعارى به خط فارسى نوشته شده وجود دارد که در نوع خود منحصر به فرد است.
منبع:
http://www.imamreza.net/
http://khorasan.isna.ir/
http://ali2sepahan.loxblog.ir/
