روستای کنگ

روستای کنگ، آخرین روستا در محور دره رودخانه کنگ است و از طریق یک جاده آسفالته به روستای نغندر و سپس شهر طرقبه و از آنجا به شهر مشهد مرتبط می‌شود و ماسوله‌ای دیگر را از دوران قبل از اسلام به نمایش می‌گذارد که نام کنگ برگرفته از سرگذشت‌های به یادگار مانده در این سامان است.
واژه کنگ به دو معنا می‌باشد، یکی به معنای پرنده‌ای قوی پنجه میباشد که در مناطق کوهستانی زندگی می‌کند و در معنا دیگر عنوان دژی مستحکم است.
روستای سرسبز کنگ در دامنه کوه‌های بینالود و در ۱۹ کیلومتری غرب طرقبه و ۲۹ کیلومتری شهر مشهد واقع شده است و از روستاهای سرسبز و پرباغی است که بسیار مورد توجه مردمان مشهد بخصوص طرقبه قرار گرفته است و کوه‌ها و ارتفاعات و چشم‌اندازهای زیبا کنگ یکی از جاذبه‌های طبیعی و دیدنی حومه مشهد به شمار میرود و برای فعالیت‌های تفریحی و ورزشی مناسب است.
این روستا در ارتفاع ۱۸۰۰متری از سطح دریا قرار گرفته و شیب عمومی آن جنوب غربی و شمال شرقی است و میانگین آن حدود ۷ درصد است. روستای کنگ دارای طبیعت بکر و زیبا، چشم انداز‌های متنوع ، مردم خونگرم و معماری و بافت غنی و منحصر به فرد است که آن را در زمره روستاهای با ارزش کشور و هدف گردشگری قرار داده است.
بعد از گذشتن از طرقبه و نغندر، نسیم خنکی پهنای صورت را نوازش می‌دهد و پدیدار شدن درختان سر به فلک کشیده در دامنه کوه و قرار گرفتن خانه‌های زیبای روستایی که پشت بام هر یک حیاط دیگر خانه به شمار می‌آید، چشم انداز بدیعی را به وجود آورده است که بسیاری از طبیعت دوستان را به سوی خود می‌خواند.
این روستا به سبب داشتن پوشش سبز و متنوع گیاهی در دامنه‌های کوهستانی اعم از درختان مثمر و غیر مثمر و 2رودخانه که در 2 دره همجوار وجود دارند در تابستان‌های گرم از آب و هوای مطلوب برخوردار است.
رودخانه همیشه پرآب کنگ، درختان سر به فلک کشیده با انواع میوه و آبگیرهای زیبای این منطقه با تابستان‌های معتدل، گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌خواند.
به دلیل عدم وجود زمین مسطح و مناسب برای کشاورزی و وجود زمین‌های شیب دار، اکثراً باغداری و مشاغل وابسته به آن جزو فعالیت‌های زراعی روستا محسوب می‌شود.
کنگ به دلیل چشم اندازهای کوهستانی زیبا و وجود چشمه‌ها و درختان گوناگون بر دامنه کوهپایه‌های آن، بسیار مورد علاقه کوهنوردان میباشد. معماری روستای کنگ شباهت بسیاری به معماری ماسوله دارد و تقریباً بام هر خانه به عنوان حیات منزل بالاتر محسوب می‌شود.
اکثر بنا‌های روستای کنگ بیش از دو یا سه طبقه هستند که عموماً از 3 یا 4 اتاق و گاه مشاهده شده که دارای بیش از 5 اتاق می‌باشند و شاخص‌ترین عنصر معماری در بافت روستای کنگ ایوان‌های منازل است که اصطلاحا پیشگاه خوانده می‌شوند.
ویژگی معماری ایوان‌ها ، بیرون آمدگی آن‌ها از سطح نما، ستون‌های چوبی و دستک‌ها نگهدارنده زیر اتصالات آن هاست که از چوب ساخته شده اند.
شیوه استقرار خانه‌ها پلکانی است و با توجه به اقلیم، جهت باد و جهت تابش خورشید در راستای شمال شرقی جنوب غربی است که صرفه جویی در مصرف انرژی را در پی دارد.
بافت تاریخی، زیبا و اصلی کنگ باعث شده است که به منظور حفظ ارزش‌های تاریخی و فرهنگی موجود در این روستا اقداماتی برای مستند سازی آن توسط پایگاه میراث فرهنگی توس انجام گیرد تا جلوه‌های سنتی این روستای زیبا همچنان حفظ شود و مأمنی باشد برای دوستداران طبیعت و سنت ها.
کنگ به دلیل وجود کوه‌های مرتفع، استقرار در کنار رودخانه و عدم وزش بادهای خشک از آب و هوای معتدل و بسیار مطبوعی برخوردار است. این روستا نیز مانند هر روستای دیگری دارای قبرستان است؛ البته با یک تفاوت جالب که سنگ‌قبرهای باارزش این قبرستان از جنس شیشه است و روی هر قبر، دو سنگ قبر قلوه‌ای شکل وجود دارد و تاریخ قبرها بیشتر به هجری قمری است.
نکته جالب‌تر درباره این قبرها این است که روی هر قبر علامت مخصوص هر متوفی حک شده است که علامت به شکلهای گوناگون از جمله شانه و صورت بر روی آنها حک شده است.
مسجد و تکیه ۱۵۰ ساله‌ای که در این روستا قرار دارد، از دیگر بناهای کهن این روستاست.
از دیگر جاذبه‌های تاریخی این روستا می‌توان به رباط پای کوه کنگ یا رباط شاه عباسی در انتهای دره کنگ و بر روی دامنه ای مشرف به رودخانه کنگ اشاره کرد. این رباط در دو مسیر دسترسی دارد یکی از سمت دره و دیگری از سمت کوهستان، فاصله این رباط تا روستای کنگ با پای پیاده حدود یک ساعت و نیم است.
این روستا شامل ۵ طایفه هشیمون، شفیعون، ابیلون، سیرون و سید است. گفته می‌شود نخستین گروه مهاجران که به روستای کنگ آمده و هسته اولیه آن را تشکیل داده اند طایفه میرون‌ها از «میرده» سیستان بودند که امروزه زابل گفته می‌شود.
مکان‌های مهم مذهبی این روستا مزار شیخ عبدا...است، او از عرفای این دیار است که در سال ۱۲۶۶ هـ . ق متولد شد و به تحصیل علم و دانش در مشهد، قم و عتبات عالیات پرداخت و در کنگ چشم از دنیا فرو بست.
یکی از رسوم و عقاید ساکنان کنگ روشن کردن شمع در زیر درختی کنار چشمه است که به روایت اهالی، محل دفن امامزاده ای است و حاجت مردم را برآورده می‌کند و مردم نذر و نیاز خود را پای این درخت انجام می‌دهند.
جمعیت روستای کنگ در سرشماری سال ۱۳۸۰ حدود ۸ هزار نفر بوده است که از این تعداد تنها ۱۴۶۸ نفر در روستا باقی مانده و دیگران به شهرهای اطراف مهاجرت کرده اند.
کار و پیشه مردم روستا باغداری، دامداری و فرش بافی است. در کنار این پیشه ها، مشاغلی همچون نجاری و تراشکاری نیز رواج دارد.
برای ورود به روستای کنگ چندین راه وجود دارد:
نخست از راه طرقبه ؛ پس از گذر از روستا و باغهای زیبای نغندر و باغهای کنگ و رسیدن به کنگ از پایین روستا و این نزدیکترین و پرطرفدارترین راه است.
راه دیگر از طریق ، شاندیز و گذر از روستاها و باغهای گوناگون آن دیار، چون ابرده و زشک و... و گذر از پیچ و خم گردنه‌های زیبای کتل زشک و رسیدن به کنگ از بالای روستا است.
راه سوم نیز راه نه چندان دلچسبی میباشد که از باغهای زیبای جاغرق میگذرد و به روستای کنگ منتهی می‌شود. این راه چندان مناسب نمی‌باشد و حتی برای بومیان نیز ناآشنا است.

منابع:
http://www.khorasan.ir/torghabeh-shandiz/tabid/5885/ctl/newsView/mid/12324/newsID/9271/Default.aspx
http://www.tebyan-zn.ir/News-Article/tourism/travel_turism_in_iran/2014/3/6/168413.html
http://www.tebyan.net/newmobile.aspx/Comment/index.aspx?pid=934&articleID=500822
http://www.yjc.ir/fa/news/4322692
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://www.darya79.blogfa.com