آرامگاه
امامزاده یحیی با نام «
میامی» در جاده
سرخس و به فاصله 50 کیلومتری شمال شرق
مشهد در دامنه کوهی به فاصله یک کیلومتر از روستای
میامی واقع شده است.
امامزاده یحیی از فرزندان زید و نواده امام زین العابدین (ع) است ، مادرش ریطه دختر ابی هاشم عبداله
بن محمد حنیفه است ، وی در سال ۱۰۷ هجری قمری متولد شد.
ایشان برای ادامه مبارزات خود علیه بی امیه چون امنیت جانی نداشت از نینوا «کربلا » به مدائن و از آن جا به خراسان هجرت کرد و سرانجام درسال 125 هجری قمری در سن 18 سالگی به شهادت رسید.
به صراحت روشن نیست اولین بنای مزار
امامزاده یحیی (علیه السلام) در چه زمانی و در کدام دوران اسلامی بنیان گردیده است؛ اما بقعه قدیمی آن با طرح و نقشه ای هشت ضلعی به انضمام
ایوان ورودی، گنبد
فیروزه ای و گلدسته‌های کوچک به استناد کتیبه سنگی پیشانی سردرب بنا در سال 937 هـ.ق به دستور امیر شیخ سعید فرزند ذکور امیر نظام افراسیاب ساخته شده و در پایان روستایی
...مشاهده کامل متن را نیز به این مزار وقف نموده که نام روستا آگاهانه تراشیده شده تا به مفاد این سنگ نوشته عمل نشود به طوری که تنها کلمه کال باقی مانده است.
به اعتقاد صاحبنظران بانی بنا واقف رقبه یکی از حکام ولایت مشهد در عصر تیموریان بوده است. این مکان تاکنون چندین بار مرمت شده و از اواخر دوره قاجار نیز موقوفاتی داشته است.
به استناد مضمون کتیبه هویت صاحب مزار در زمان ساخت مقبره برادر زاده یحیی بن زید تصور شده اما ارادتمندان این آستانه میامی را آرامگاه یحیی بن زید می‌پندارند.
این مکان روی هم رفته زیربنای تقریبی 2000 متر مربع را در برگرفته و 14 ستون چهار ضلعی با ازاره هایی از سنگ مرمر و بدنه آینه کاری شده پوشش سقف شبستان ستون دار را استوار ساخته است.
پیرامون فضای داخلی و بدنه میانی ، اشعاری در مدح اهل بیت و وصف امامزاده یحیی (علیه السلام) ، حضرت علی (علیه السلام) بر روی سنگ مرمر سفید به طور برجسته دیده میشود.
پوشش سقف بنا تماماً با هنر آینه کاری آذین گردیده و ضریح مطهر جدید نیز که در میان فضای گنبد خانه ای شبستان قرار گرفته با سه متر طول، دو متر عرض و سه متر ارتفاع در سال 1378 هـ.ش بر روی مزار نصب شده و دارای برجستگی گنبدی پنجره‌های ظریف و عبارت قرآنی و اشعار می‌باشد.
گنبد این آرامگاه، دو پوسته است. بلندی گنبد زیرین از کشف آرامگاه نزدیک به 15 متر و بلندی گنبد بیرونی 25 متر و دو روی دو پوشش از یکدیگر نزدیک به 6 متر است.
در گرداگرد گنبد بیرونی، در دو متری بلندای ساقه از بالای بام بر روی دو ردیف کاشی سوره خجسته هل اتی (س76) نوشته شده است.
بر سردرب مزار سنگ نبشته ای قرار دارد که نوشته آن چنین است:
امامزاده برحق یحیی بن حسین ذوالدمعه بن زید شهید بن امام زین العابدین (علیه السلام). ذی القعده سنه سبع و ثلاثین و تسعماه .
بنابر اسناد مکتوب روستای میامی حداقل از دوران تیموریان رونق داشته و در جغرافیای تاریخی حافظ ابرو، وقف نامه گوهرشاد به سال 829 ق و کتیبه مدرسه نواب به تاریخ 1090 ق به آن اشاره شده است.
علاوه بر این نوشته‌های سنگ مزار گورستان قدیمی روستای میامی نیز در معرفی نام متوفی در تعدادی ازآنها به میمدی ختم می‌شده که یکی از این سنگ قبرها متعلق به خواجه نعیم الدین بن خواجه نظام الدین احمد میمدی متوفی به تاریخ 923 ق بوده است.
در مجاورت بقعه امکانات رفاهی از قبیل مسافرخانه، محل اسکان موقت زائرین، فروشگاه و پارک احداث شده است.
منبع:
http://www.emamzadegan.ir/
http://khabarfarsi.com/
http://shabestan.ir/
http://mashhad.irib.ir/
