اقلیم : سرد
نام قدیم : زنگان
مساحت : 21773
جمعیت : 1015734
استان زَنجان(به پارسی
میانه: زنگان ) یکی از استان‌های
ایران می‌باشد که در شمال غربی کشور
ایران قرار گرفته و مرکز این استان شهر
زنجان است. استان
زنجان دارای ۷ شهرستان و ۱۲۱۰ آبادی است که از این تعداد، ۹۷۸ آبادی دارای سکنه و بقیه خالی از سکنه می‌باشد.
استان
...مشاهده کامل متن زنجان یکی از مناطق شاهراهی ایران است که از آثار و بناهای تاریخی و آداب اجتماعی و فرهنگی خاص خود برخوردار است. این استان دارای جاذبه‌های فرهنگی خاصی چون: صنایع دستی، موسیقی و نمایش‌های محلی، لباس‌های محلی و دیگر ویژگی‌های فرهنگی استان به شمار می‌رود.
انواع صنایع دستی استان زنجان از قبیل: چاقوسازی، گلیم بافی، جاجیم بافی، چاروق دوزی، سفال گری، ملیله کاری، فرش بافی، فلزکاری، مسگری و نقره سازی یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های فرهنگی استان زنجان به شمار می‌آید.
موسیقی بومی منطقه‌ی زنجان که همان موسیقی آذری است؛ در وجود «عاشیق‌ها» خلاصه میشود و یکی دیگر از جاذبه‌های با اهمیت فرهنگی استان زنجان محسوب میشود.
پوشش محلی و سنتی زنان و مردان استان زنجان نیز بسیار جالب و قابل توجه است.
پوشش مردان را کت و شلوار معمولی با کلاه نمدی با نام محلی کچه بورک و گیوه یا چارق تشکیل می‌دهد و پوشش محلی زنان نیز از چندین تکه لباس و تزیینات متفاوت چون انگشتر، النگو و... تشکیل شده که بسته به قدرت اقتصادی افراد، زینت‌های مختلفی نیز با این لباس‌ها استفاده می‌شوند .
صنایع دستی استان زنجان
استان زنجان یکی از استان‌های فعال کشور در زمینه صنایع دستی است. یافته‌های باستان شناسی به دست آمده از این استان بر قدمت انواع صنایع دستی در این منطقه گواهی می‌دهد.
انواع صنایع دستی از قبیل چاقوسازی، گلیم بافی، جاجیم بافی، چارق دوزی، سفال گری، ملیله کاری، فرش بافی، فلزکاری، مسگری و نقره سازی در شهرستان‌های این استان متداول است.
بافت انواع قالی و قالیچه در مناطق مختلف استان رواج دارد ولی بیش‌ترین میزان تولید در منطقه زنجان، ابهر و قیدار دیده میشود.
موسیقی منطقه‌ی زنجان همان موسیقی آذری است. موسیقی بومی آذری‌ها در وجود «عاشیق‌ها» خلاصه میشود. موسیقی سنتی آذری، بازتاب مهم‌ترین وجوه و جوانب زندگی مردم است.
درفولکلور موزیکال آذربایجان احوال و روحیات مردم گذشته این دیار با طرز بسیار لطیفی ترنم میشود. غم، شادی، هجران، وصال موفقیت‌ها، شکست‌ها و قهرمانی‌ها همه و همه دراین گنجینه موزیکال متجلی است.
شیوه بدیهه خوانی، روش نواختن، اجرا، آراستگی‌های ملودیک و داشتن حالات ویژه مخصوص به خود هماهنگی و اسلوب خاص و پختگی و مطلوب بودن صداها از خواص جدایی ناپذیر موسیقی این مرز و بوم است.
تنوع آب وهوایی این منطقه موجب ایجاد گونه‌های متفاوتی از زندگی جانوری شده‌است. وجود گونه‌های متفاوتی از حیوانات وحشی و پرندگان مهاجر وجانوران آبزی گردشگران بسیاری را در مواقعی که شکار مجاز است به این منطقه جذب می‌کند.
از ۲۵ سال پیش ناحیه بزرگی به نام انگوران از طرف سازمان محیط زیست، منطقه حفاظت شده اعلام گردیده‌است. به دلیل شرایط کوهستانی این ناحیه و تأثیرات جریانات جوی مرطوب شمال غربی وغربی آب و هوای استان را می‌توان تبیین نمود.
آب وهوای کوهستانی بازمستانی بسیار سرد و برفی و تابستانی دلپذیر و فصول بهار وتابستان بهترین زمان برای گذراندن اوقات فراغت در این استان هستند. میزان بارندگی در بهار وزمستان نسبت به سایر فصول در این استان بیشتر است.
پوشش گیاهی استان در مناطق مختلف متغیر بوده ولی در مجموع از جنگلها و چراگاههایی با چشم انداز زیبا تشکیل شده‌است.
قبل از هجوم مغول‌ها زبان اهالی زنجان فارسی بوده است. در حال حاضر مردم استان زنجان به زبان‌های ترکی آذربایجانی و فارسی تکلم می‌کنند
حمدالله مستوفی در کتاب نزهة القلوب که در حدود سال ۷۴۰ق نوشته شده مردم زنجان را سنی مذهب معرفی می‌کند.
اما در دوران صفویه با حمایت صفویان از مذهب شیعه به تدریج مذهب تشیع رواج یافته‌است.
از رودهای مهم استان قزل اوزن است که رودی جوشان وخروشان است و از کوههای کردستان سرچشمه گرفته وپس از توقفی در پشت سد منجیل نهایتا وارد دریای خزر می‌گردد.
از دیگر رودخانه‌ها زنجانرود، ابهررود، سجاس رود و خرا رود را می‌توان نام برد. همچنین چشمه‌های آب معدنی استان عبارت‌اند از چشمه آبگرم وننق، چشمه آبگرم ابدال، چشمه آبگرم گرماب و چشمه آبگرم حلب انگوران.
قدمت آن متعلق به اواخر هزاره دوم قبل از میلاد است. مرکز این استان کهنسال در قبل از اسلام زنگان یا زندیگان و به معنای منسوب به کتاب زند نام داشته‌است که پس از استیلای اعراب بنا به ضرورت تلفظ معرب به زنجان تغییر یافته‌است.
این استان از قدیم به سبب قرار گرفتن در حاشیه جاده ابریشم و راه تجاری مسیر هند و چین به اروپا دارای اهمیت خاصی بوده‌است. استان بر اساس آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۷۶ دارای هفت شهرستان به نامهای زنجان-ابهر-خرمدره-خدابنده-ایجرود-طارم و ماهنشان است.
بنای عظیم گنبد سلطانیه که بعد از کلیسای جامع فلورانس و ایاصوفیه در استانبول عظیم‌ترین گنبد تاریخی جهان بشمار می‌آید، در این استان قرار دارد.
همچنین معبد داش کسن باقی مانده از زمان سلسله ساسانیان نیز از آثار تاریخی این استان است.
محصولات عمده کشاورزی استان که اکثرا صادر هم می‌شوند[نیازمند منبع] عبارت‌اند از: انجیر، برنج، انگور، زردآلو، سیب، لوبیا(منطقه هیدج)، خیار، پیاز، گردو، فندق و بادام، زیتون، انار و سیر.
زیتون و انار و برنج سیر و انجیر از محصولات عمده شهرستان طارم به شمار می‌رود.
